Kinderen komen vaak met onverwachte vragen. Zeker als het om seksualiteit gaat, is het weleens lastig te bepalen wat je wel of niet uitlegt. In haar nieuwe boek ‘100 antwoorden bij seksuele opvoeding’ geeft de Nederlandse Belle Barbé antwoord op veelvoorkomende vragen van ouders en opvoeders die ze bij haar trainingen en workshops krijgt. Zes weken lang mogen wij daar antwoorden van met jullie delen. Vandaag: de leeftijdscategorie zes tot acht jaar.
Mijn kind stelt erg expliciete vragen waar ik van schrik, wat moet ik doen?
Belle Barbé: ‘Het kan ook zijn dat je kind op deze leeftijd met vragen komt waar jij als ouder niet op voorbereid bent. Bijvoorbeeld vragen over standjes. Kinderen horen soms woorden zoals ‘neuken’ of ‘pijpen’ van oudere kinderen op het schoolplein of wanneer er oudere broers/zussen zijn. Ze voelen vaak wel aan dat dit interessante woorden zijn en dat je niet zomaar aan iedereen kunt vragen wat die betekenen. Eigenlijk is het een compliment als je kind zoiets aan jou durft te vragen, dit is je kans om informatie mee te geven! Mocht je als ouder even met je mond vol tanden staan wanneer je kind een vraag stelt zoals ‘Wat is neuken?’, dan kun je ook eerst vragen wat je kind denkt dat het betekent. Door de vraag terug te stellen, kom je erachter wat je kind al weet en kun je aanvullen wat er nog ontbreekt aan informatie. Het geeft je ook even een moment om na te denken over wat jij zelf zou kunnen zeggen, een handig trucje dus.’
‘Als je om de hete brij heen draait, loop je niet alleen het risico dat je kind met een vraag naar een andere volwassene (of leeftijdsgenoot) gaat, er is ook een kans dat ze het zelf gaan opzoeken op internet. Dat lijkt misschien nog een beetje voorbarig voor kinderen die net kunnen lezen en schrijven, maar je hoeft verrassend weinig in te typen op Google om al seksuele beelden te zien te krijgen. Als je het antwoord op de vraag van je kind zelf niet weet, dan kun je er ook later op terugkomen nadat je het zelf hebt uitgezocht.’
Ik mag mijn kind opeens niet meer naakt zien, is er iets vervelends gebeurd?
‘Zelfs in huishoudens waar iedereen naakt rondloopt, zie je dat kinderen vanaf een jaar of 6 (soms pas veel later, soms nooit) een gevoel van schaamte voor hun naakte lijf ontwikkelen. Ze willen zich niet meer omkleden op het strand of samen met hun broertje/zusje in bad. Deze nieuwe fase heeft alles te maken met een groter bewustzijn van het eigen lichaam, en daarmee komt ook een gevoel van schaamte op. Het is dus geen teken dat er iets vervelends is gebeurd, wat sommige ouders nog weleens kunnen denken. De badkamerdeur moet opeens op slot en je mag niet meer helpen met afdrogen. Het kan als ouder lastig zijn als je kind in deze fase belandt. Tegelijkertijd is het eigenlijk ook best mooi, want kinderen laten hiermee zien dat ze hun lichaam willen afschermen: het is niet voor iedereen om te zien of om aan te raken. En dat moedig je als ouder natuurlijk aan!’
Moet ik mijn kind op deze leeftijd al vertellen over seks op internet?
‘Uit onderzoek van het Jeugdjournaal is gebleken dat 70% van de kinderen tussen 9 en 12 jaar weleens seksuele beelden op internet heeft gezien. Dat kan zijn omdat ze er expliciet naar zochten, maar vaker komt het toevallig op hun pad, bijvoorbeeld wanneer ze een filmpje kijken of een spel spelen. In die fase zitten we dus nog niet, denk je misschien. Maar je wilt dit eigenlijk voor zijn, daarom is het goed om nu al over beelden op internet te praten. Ook hiervoor geldt weer dat als je dit gesprek voert vóór je kind zulke beelden per ongeluk tegenkomt, de kans groter is dat je kind het uit zichzelf aan jou zal vertellen wanneer het zoiets heeft gezien. Praten over mediawijsheid is een hedendaags fenomeen. Uit onderzoek van het landelijk kenniscentrum Rutgers blijkt dat de meeste ouders die (nog) niet met hun kinderen over seksualiteit en online beelden praten, dit niet doen omdat hun kind ‘er nog niet aan toe is’. Dat is een misvatting. Want niet alleen lopen ouders vaak achter op de ontwikkeling van hun kind, ook vóór je kind ergens aan toe is, is het goed om het gesprek al te hebben gevoerd. Je vertelt immers ook al over menstruatie voordat die de eerste keer heeft plaatsgevonden om te voorkomen dat je dochter denkt dat ze doodbloedt … Ouders onderschatten vaak hun rol in de seksuele opvoeding of denken dat hun kind informatie over seks liever van leeftijdsgenoten hoort, of op school. Kinderen geven daarentegen zelf aan dat zij juist het liefst de informatie van hun ouders krijgen!’
Meer lezen? ‘100 antwoorden bij seksuele opvoeding’ van Belle Barbé (Ploegsma, € 18,99)
