Mei is Skin Cancer Awareness Month. Huidkanker is veruit de meest voorkomende kanker in België en treft één op de vijf Belgen voor de leeftijd van 75 jaar. Wij leggen uit welke soorten huidtumoren er zijn en hoe je ze herkent.
Geschreven met input van Euromelanoma
Basocellulaire carcinomen
70% van de huidtumoren zijn basocellulaire carcinomen. Dit zijn de frequentste maar minst gevaarlijke huidtumoren. Het gaat om een rozig, glanzend, verheven bolletje dat bij het minste trauma kan gaan bloeden. Het vertoont in het centrum dikwijls een korstje. Soms is het gewoon een niet genezend rood schilferend vlekje dat langzaam groter wordt.
Deze huidtumoren zaaien niet uit en je wordt er niet ziek van. Omdat ze blijven groeien en steeds groter worden dienen ze toch zorgvuldig verwijderd te worden.
Spinocelluaire carcinomen
20% van de huidtumoren zijn spinocellulaire carcinomen. Deze tumoren zijn gevaarlijker omdat ze kunnen uitzaaien en je er ziek van kunt worden. Een rood bolletje, dikwijls met een dikke korst die gemakkelijk gaat bloeden. Deze huidtumoren komen vooral op huidgebieden voor die gedurende vele jaren hoge dosissen zon ontvangen hebben, zoals de onbehaarde schedel, de jukbogen, de oorranden en de onderlip.
Deze tumoren ontstaan dikwijls uit een actinische keratose. Actinische keratosen zijn nog niet kwaadaardig en dikwijls al op jongere volwassen leeftijd zichtbaar als kleine korstige plekjes. Deze letsels worden best reeds in een vroegtijdig stadium zorgvuldig verwijderd.
Melanomen
10% van de huidtumoren zijn melanomen. Dit zijn de gevaarlijkste huidtumoren omdat ze snel kunnen uitzaaien. Ze kunnen reeds op jonge leeftijd ontstaan. Deze huidtumoren zijn meestal bruin gepigmenteerd en kunnen op alle plaatsen van het lichaam plots ontstaan. Het is uiterst belangrijk dat deze tumoren vroegtijdig gedetecteerd en zorgvuldig weggenomen worden. Je kunt deze melanomen zelf opsporen aan de hand van regelmatige zelfcontroles. Later deze maand vertellen we in een ander artikel hoe je dat concreet doet.
In vergelijking met de baso- en spinocellulaire carcinomen komen melanomen vaker voor in jongere leeftijdsgroepen. Een maligne melanoom kan donkerder worden of onregelmatige randen ontwikkelen – vaak met verschillende kleuren – en dit kan in een tijdspannen van weken tot maanden gebeuren. De vlekken kunnen ook beginnen als een rozerode bobbel zonder pigment. Deze groeien meestal sneller en kunnen uitzaaien. Onmiddellijke behandeling is noodzakelijk.
Actinische keratose
Deze roodbruine, schilferige, ruw aanvoelende huidvlekjes zijn geen vorm van huidkanker, maar ze kunnen wel evolueren in een spinocellulair carcinoma. Ze komen meestal voor bij personen van middelbare leeftijd en ouderen. Ze bevinden zich op de aan de zon blootgestelde delen van de huid, zoals het gezicht, de nek, de oren, de rug van de hand en de hoofdhuid bij kalende mannen.