We staan aan het begin van een warme zomerse periode, met temperaturen tot 30 graden en meer. Volgende week maandag voorspellen de weermodellen zelfs temperaturen richting 40 graden. Wat kun je doen om af te koelen?
Klimaatverandering zorgt voor een toename van hittegolven. Een studie toonde aan dat iemand geboren in 2020 zeven keer meer hittegolven zal ervaren dan iemand geboren in 1960.
Het te warm hebben, maakt je onwel en kan zelfs dodelijk zijn. Een Britse studie uit 2020 toonde aan dat de effecten sneller impact hebben dan je zou denken: wanneer de temperatuur 24°C bereikt, beginnen hitteziekte en sterfgevallen toe te nemen.
Sommige mensen zijn kwetsbaarder voor hitte. Wie ouder dan 65 jaar is, jonger dan vijf jaar, zwangere vrouwen, mensen met medische aandoeningen (zoals hartaandoeningen en psychische aandoeningen) en mensen die buiten werken, hebben extra bescherming nodig bij warm weer.
Voeten in het water, douche of bad
Onderzoek toont aan dat je voeten in koud water steken een goede manier is om de lichaamstemperatuur te verlagen en je organen te laten werken. Het zal ook helpen de zwelling in je enkels en voeten te verminderen.
Een douche of bad met lauw water zal je echter sneller afkoelen en is blijkbaar de meest effectieve manier om af te koelen. Laat je niet verleiden om in ijskoud water te gaan douchen of weken, want de shock die je lichaam daardoor ervaart, kan gevaarlijk zijn.
Ventilator?
De verfrissende bries van een ventilator tegen je huid voelt misschien goed, maar het koelt je niet altijd af. Ventilatoren kunnen je zelfs slechter doen voelen, vooral bij droge hitte, waardoor uitdroging en hitteziektes worden versneld. De richtlijn van de Wereldgezondheidsorganisatie is dat het gebruik van een ventilator boven de 35°C de kans op hitte-uitputting en een zonnesteek niet vermindert.
Drinken, maar …
Het is belangrijk om gehydrateerd te blijven en de mineralen aan te vullen die we verliezen als we zweten. Gemiddeld zweten we in zeer warme omstandigheden (35 graden of meer) 3-4 liter per uur en tot 10 liter per dag.
Warme dranken lijken niet echt een goed idee en aanvankelijk verhogen ze inderdaad een (klein) beetje je lichaamstemperatuur. Zenuwen in onze mond en in ons bovenste spijsverteringskanaal reageren op de hitte van de drank en stimuleren de hersenen om meer zweet te produceren. En terwijl het verdampt, koelt het zweet je effectief af. Dus ja: iets warm drinken, hoe fout het ook lijkt, doet zeker geen kwaad.
Zweten is van vitaal belang voor ons lichaam om te functioneren, want als je niet zou zweten in een warme omgeving, dan zou je centrale temperatuur stijgen en het vergt maar een paar graden om hersenbeschadiging en de dood te veroorzaken.
Koude en ijsdranken zorgen ook voor verkoeling. Maar wetenschappers geloven dat warme dranken iets effectiever zijn dan koude. Koele dranken koelen je slechts tijdelijk af omdat het volume van de koude drank relatief klein is in vergelijking met je lichaam, dus het verkoelende effect wordt vrij snel verdund. Er is bovendien een limiet aan hoeveel je kunt drinken, omdat dit je nieren overbelast.
Pikant eten
Het feit dat veel mensen die in warme klimaten leven, zoals in Azië, India of Zuid-Amerika, de neiging hebben om pittig voedsel te eten in plaats van ‘verfrissend’ voedsel zoals meloenen en bevroren lekkernijen, lijkt ons misschien vreemd, maar is dat echt niet. Het is geen fabeltje dat pikant eten helpt. Het actieve ingrediënt in chilipepers, capsaïcine, werkt op dezelfde receptoren in je mond en het bovenste spijsverteringskanaal die warmte detecteren en zweten veroorzaken, wat je dus natuurlijk afkoelt.
Een andere manier om de hitte te verslaan is zwemmen. Maar pas ook hier op voor een koude shock. En zelfs los daarvan: bij warm weer verdrinken een pak meer mensen blijkt uit onderzoek.
Planten versus airco
De hitte kan vooral erg zijn in steden, die stedelijke hitte-eilanden creëren (een grootstedelijk gebied dat veel warmer is dan de omliggende landelijke ruimtes). Airconditioning lijkt hier het meest voor de hand liggend, maar er is een oplossing die zachter is voor je energierekening.
Groene, met planten begroeide muren en daken zien er niet alleen mooi uit, maar kunnen de gebouwen eronder met maar liefst 12°C koelen, terwijl groene muren tot 32°C koeler kunnen zijn dan conventionele muren, 59% van de energiekosten besparen en ook geluidsisolatie bieden.
