Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Wat is er aan de hand? 6 psychische problemen uitgelegd (deel 2)

Sien Vanneste
5 min read

Met welke psychische problemen kun je allemaal geconfronteerd worden? En wanneer moet je professionele hulp zoeken? Psycholoog en psychotherapeut Zoë Goedertier geeft tekst en uitleg.

Posttraumatische stressstoornis

Wat is het?

‘Een posttraumatische stressstoornis of PTSD is een verzamelnaam voor symptomen die iemand krijgt na een ingrijpende gebeurtenis. We denken daarbij vaak aan iets heel ergs, zoals oorlog of seksueel misbruik, maar PTSD kan ook veroorzaakt worden door minder ingrijpende gebeurtenissen. Mensen met PTSD hebben vaak last van herbelevingen, wat kan samengaan met paniekaanvallen. Daarnaast zijn er bepaalde gedachten en herinneringen die zich steeds opnieuw opdringen in hun hoofd en waar ze geen controle over hebben. In heel extreme gevallen kunnen mensen met PTSD ook dissociëren. Dat gebeurt bijvoorbeeld vaak bij seksueel misbruik. Fysiek zijn ze wel aanwezig, maar mentaal zijn ze op een andere plek. Dat dissociëren is een soort van beschermingsmechanisme dat voorkomt in situaties die levensbedreigend aanvoelen. Als je PTSD hebt, raak je snel overprikkeld en kun je heel veel stress ervaren, met alle gevolgen van dien. Best heavy, maar het komt meer voor dan je zou denken.’

Hoe behandelen?

‘De behandeling van PTSD is heel persoonlijk. De meest populaire momenteel is EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing, nvdr.), een heel specifieke vorm van therapie waarbij gewerkt wordt met oogbewegingen. EMDR kan een heel goede optie zijn, zeker voor mensen die onrust, angst en paniek ervaren, maar er zijn ook andere effectieve therapieën. PTSD behandelen is vaak een lang en intensief proces. Het is vooral belangrijk om te ontdekken en herkennen welke triggers je terug brengen naar het trauma. Spreken we van een meervoudig trauma? Dan wordt de behandeling helaas nog complexer.’

Middelenmisbruik- of verslaving

Wat is het?

‘Onder middelenmisbruik verstaan we vooral alcohol- en drugsverslaving. Om te beginnen is het niet altijd makkelijk om het woord verslaving te definiëren. Ikzelf spreek van een verslaving als er ontwenningsverschijnselen optreden, bijvoorbeeld bibberen, zweten, niet lang zonder het middel kunnen, een zekere craving … De verleiding is jammer genoeg groot in onze samenleving. Kunnen presteren en meedraaien wordt steeds belangrijker, ontspannen steeds moeilijker. Afkicken kan best intens zijn. Een opname is dus meestal aangeraden.’

Hoe behandelen?

‘Gelukkig kun je bij verschillende instellingen terecht voor gespecialiseerde hulp: van een opname naar een ambulante setting. Verslaving gaat vaak gepaard met herval, dus echt ‘genezen’ is niet evident. Sommige mensen zijn gevoelig voor het niet kunnen stoppen; zij hebben de alles-of-niets-mentaliteit. Alcohol of drugs worden vaak gebruikt om andere pijn niet te hoeven voelen of om te vluchten uit het dagelijks leven en/of om zich beter te voelen. Nemen we de middelen zomaar weg, dan kan dat soms gevaarlijk zijn. Zeker als er geen andere manieren geïnstalleerd worden om met diezelfde pijn om te gaan.’

Zelfverminking en zelfmoordgedachten

Wat is het?

‘Bij zelfverminking helpt de focus op de fysieke pijn om mentale pijn te verdoezelen. Vaak hebben deze mensen moeite met het reguleren van negatieve emoties, waardoor ze zichzelf pijn doen. Soms verminken ze zichzelf ook uit zelfhaat of om zichzelf te straffen. Krassen gebeurt vaak ter hoogte van de armen of bovenbenen, maar kan ook op andere plekken voorkomen die makkelijk te verbergen zijn. Meestal start zelfverminking tijdens de puberteit, maar het kan zich ook later voordoen. Soms zien mensen geen uitweg meer en denken ze dat het makkelijker zou zijn mochten ze er niet meer zijn. Ze voelen zich mislukt, een last. Of ze willen een bepaalde emotionele pijn niet meer voelen en denken dat verdwijnen de beste optie is. Zowel zelfverminking als zelfmoordgedachten worden vaak heel goed verborgen voor de omgeving.’

Hoe behandelen?

‘Het is belangrijk om op tijd aan de alarmbel te trekken en gespecialiseerde hulp te durven vragen. Tijdens therapie wordt er gekeken waar de zelfverminking of zelfmoordgedachten vandaan komen, hoe patiënten met negatieve emoties omgaan én hoe ze dat kunnen doen in de toekomst. Soms wordt er een crisisplan opgesteld, waarbij ook de familie wordt betrokken.’

Lees ook:

Wat is er aan de hand? 6 psychische problemen uitgelegd (deel 1)

Door Sien Vanneste

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…

Lees Meer ...

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…