Bij immunotherapie wordt het afweersysteem van de patiënt zo versterkt dat het zelf kankercellen kan herkennen en uitschakelen. Er zijn verschillende soorten immunotherapie, die in twee grote groepen kunnen opgedeeld worden:

• Passieve immunotherapie
• Actieve immunotherapie

Bij passieve immunotherapie krijgt het lichaam antistoffen toegediend die in het labo gemaakt of bewerkt werden. Die antistoffen bestrijden in het lichaam van de patiënt dan de kankercellen.

Bij actieve immunotherapie wordt het immuunsysteem gestimuleerd om zelf antistoffen aan te maken die de kankercellen aanvallen.

Hieronder bespreken we enkele vormen van passieve en actieve immunotherapie.

Passieve immunotherapie

Monoklonale antilichamen

Monoklonale antilichamen zijn kunstmatige eiwitten die specifieke eiwitten die zich op kankercellen bevinden kunnen herkennen en zich eraan binden. Deze antilichamen kunnen zo de eiwitten die de groei van de kankercellen stimuleren uitschakelen. Ze kunnen eveneens gebruikt worden om chemotherapiemiddelen of radioactieve stoffen naar de tumor te vervoeren.

CAR-T-therapie

Bij CAR-T worden de afweercellen, ook wel T-cellen genoemd, van de patiënt in het labo genetisch bewerkt zodat ze zich gaan richten tegen de kankercellen.

Sommige kankercellen zijn namelijk in staat om zich te ‘vermommen’, waardoor ze er als gezonde cellen uitzien. De afweercellen of T-cellen herkennen en bestrijden de kankercellen dan niet. Bij CAR-T-therapie wordt daartoe bij de T-cellen een nieuwe receptor (de CAR) ingeplant, waardoor de CAR-T-cellen de ‘vermomde’ cellen voortaan wél herkennen en bestrijden.

Deze video laat zien hoe CAR-T-therapie in zijn werk gaat.

Actieve immunotherapie

Checkpoint inhibitoren

Kankercellen kunnen zich niet alleen vermommen, ze beschikken soms ook over een eiwit dat afweercellen (T-cellen) afremt. Checkpoint inhibitoren binden zich op de kankercel en neutraliseren het eiwit dat de T-cellen verhindert hun werk te doen. De T-cellen kunnen zo opnieuw actief worden en de kankercellen aanvallen.

Behandeling met cytokines

Cytokines zijn eiwitten die het immuunsysteem in zijn geheel versterken. Het lichaam produceert zelf cytokines, maar cytokines kunnen ook synthetisch nagemaakt worden. Wanneer ze ingespoten worden bij de patiënt zorgen ze voor een versterkte afweer, ook tegen kanker.

Vaccinatie

Ook vaccins kunnen de aanmaak van bepaalde afweercellen die kankercellen vernietigen stimuleren. Via injectie wordt dan een eiwit of stukje eiwit (peptide) dat ook door de tumorcel wordt uitgedrukt toegediend samen met een immuunstimulerende substantie. Het doel daarbij is dat het immuunsysteem dat eiwit of stukje eiwit herkent als een specifiek kenmerk van de kankercellen en dus ook aanvalt.

Innovatief, maar geen wondermiddel

Hoewel immunotherapie over het algemeen beschouwd wordt als een innovatie binnen de behandeling van kanker, is het natuurlijk geen wondermiddel.

Of een patiënt al dan niet in aanmerking komt voor een behandeling met passieve of actieve immunotherapie is sterk afhankelijk van het type kanker, het stadium, andere specifieke factoren…

Net als bij andere behandelingen (chemotherapie, radiotherapie…) kunnen bijwerkingen optreden; een behandeling werkt ook niet altijd.

Deze video en dit artikel kwamen mede tot stand dankzij medewerking van Gilead Sciences Belgium BVBA.