Bloedarmoede is een toestand die niet te maken heeft met een tekort aan bloed in je lichaam of iets dergelijks. Wel is bloedarmoede, of anemie zoals in de medische wereld ook vaak wordt gezegd, een toestand waarbij er een te lage concentratie aan hemoglobine (Hb) in het bloed aanwezig is. De oorzaak van bloedarmoede kan worden veroorzaakt door een verstoring in de hemoglobineproductie, een verhoogde hemoglobineafbraak of een verlies van rode bloedcellen.
Wat is hemoglobine?
Hemoglobine zit in je bloed en is een eiwit dat een één derde deel van alle rode bloedcellen vormt. Doordat hemoglobine een verbinding aangaat met zuurstof (oxyhemoglobine) zal bloed zijn kenmerkende rode kleur krijgen. In deze rode bloedcellen is hemoglobine belast met het vervoer van zuurstof (O2) en koolstofdioxide (CO2) via het bloed door het lichaam naar alle lichaamscellen.
In iedere afzonderlijke rode bloedcel zitten ongeveer 640 miljoen hemoglobinemoleculen (ieder afzonderlijk hemoglobinemolecuul kan hooguit 4 zuurstof of 4 koolstofdioxide moleculen binden). Dit is circa één derde van de inhoud van een normale rode bloedcel. Dagelijks wordt 1 procent van de hemoglobine in je lichaam vernieuwd. Een volwassen persoon heeft 600 tot 800 gram hemoglobine in zijn lichaam. Deze hoeveelheid hemoglobine bevat op zijn beurt weer circa 2,5 gram ijzer bevat.
De werking van hemoglobine
Als je inademt dan stroomt er lucht in de longen en zal er zuurstof aan de hemoglobine in de rode bloedcellen (erytrocyten) binden. Het bloed transporteert de zuurstof naar alle overige organen en weefsels in het lichaam. Op de plaats van bestemming aangekomen, zal de zuurstof loskomen van de hemoglobine en kan deze worden verbruikt. Bij dit proces zal koolstofdioxide worden gevormd. Het koolstofdioxide dat wordt gemaakt, zal zich een beetje aan de rode bloedcellen binden. Voor de rest zal het oplossen in je bloed. Het koolstofdioxiderijke-, en dus zuurstofarme, bloed stroomt daarna terug naar de longen. Het koolstofdioxide zal in de longen het bloed weer verlaten en uit worden gewisseld met de lucht in de longen. Deze koolstofdioxiderijke lucht zal vervolgens uit worden geademd.
Oorzaken en symptomen van hemoglobine
Bloedarmoede kan een aantal verschillende veroorzakers hebben. Zo kan er bijvoorbeeld sprake zijn van een verstoring in de productie van hemoglobine, een verhoogde afbraak van hemoglobine of het verlies van rode bloedcellen.
Bij bloedarmoede kun je te maken krijgen met een heleboel verschillende kenmerken en symptomen. De meest veelvoorkomende hiervan zijn:
- je bent eerder moe,
- je bent eerder kortademig,
- je hartritme is verhoogd
- je krijgt last van hoofdpijn,
- je hebt een algemeen gevoel van zwakte,
Bij een meer ernstige bloedarmoede zijn in bepaalde situaties de volgende symptomen eveneens waar te nemen:
- je huid wordt bleek, voornamelijk onder de nagels van je vingers,
- je lippen zien bleek,
- je krijgt last van hartkloppingen,
- je krijgt te maken met duizeligheid,
- je krijgt last van oorsuizingen,
- je handen en voeten worden koud,
- in je voeten voel je tintelingen die worden gevolgd het gevoel op bobbels te lopen.
- er ontstaan barsten in je mondhoeken,
- er ontstaan scheurtjes in jee lippen,
- indien je last hebt van vernauwde kransslagaders dan kan het eerste teken van bloedarmoede zijn dat je eerder pijn op de borst krijgt.
Objectief vaststellen van hemoglobine
Soms wordt geprobeerd om te schatten of iemand lijdt aan hemoglobine door alleen maar te kijken naar uiterlijke kenmerken van de persoon in kwestie. Door op deze manier te werk te gaan, kun je gemakkelijk een vergissing maken. Bovendien kan het gebeuren dat je een zeer ernstige bloedarmoede hebt zonder dat daar enige klachten of symptomen bij aanwezig zijn. Om bloedarmoede op een objectieve manier vast te kunnen stellen zal je bloed onderzocht dienen te worden in een laboratorium. Het stellen van een objectieve diagnose is van groot belang om een juiste behandeling in gang te kunnen zetten. Er zijn echter een aantal vormen van bloedarmoede niet behandelbaar. Over het algemeen zijn dit minder ernstige- of sporadisch voorkomende vormen van bloedarmoede.
