Wetenschappers van de KU Leuven, het Leibniz-instituut voor materiaalkunde en de Universiteit van Ionnina en van Bremen hebben een grote stap gezet in het onderzoek naar kankerbehandelingen. Ze zijn erin geslaagd om kankercellen in muizen de kop in te drukken door immunotherapie te combineren met nanodeeltjes op basis van koper. De tumoren kwamen bij de muizen niet terug. Het is de eerste keer dat metaaloxiden worden gebruikt om kankercellen efficiënt te bestrijden met een positief effect op lange termijn.
Immunotherapie?
Vandaag de dag zijn er in de strijd tegen kanker al verschillende behandelingen met immuuntherapie beschikbaar. Immuuntherapie is een behandeling die het immuunsysteem van de patiënt tracht te ‘mobiliseren’ tegen de ziekte die aanwezig is in het lichaam.
Ons immuunsysteem bestaat uit gespecialiseerde cellen die het lichaam moeten beschermen tegen indringers. De cellen zijn echter niet in staat om kankercellen te herkennen en vernietigen. Aan de hand van immuuntherapiebehandelingen wil men het afweersysteem in staat stellen om tumorcellen te bestrijden. In sommige gevallen blijkt immunotherapie helaas niet succesvol te zijn. Daarom gingen onderzoekers op zoek naar een complexere behandeling.
Koperverbindingen?
Een team van natuurkundigen en ingenieurs ontdekte recent dat tumorcellen gevoelig zijn voor nanodeeltjes van koperoxiden, een verbinding van koper en zuurstof. In een levend organisme lossen die zeer kleine deeltjes op en worden ze giftig voor tumorcellen. De biomedische onderzoekers gingen dus op zoek naar een manier om de koperdeeltjes te controleren om vervolgens de kankercellen te elimineren zonder gezonde cellen aan te tasten. De oplossing blijkt de nanopartikels bewerken met ijzeroxide te zijn. Het gaat wel om metaaloxiden op nanoschaal aangezien ijzeroxide in grote hoeveelheid schadelijk kan zijn voor de mens.
Combinatie van immunotherapie en koperverbindingen
Na de behandeling met enkel nanodeeltjes, keerden de kankercellen na de behandeling terug. Het team van professor Soenen had dat verwacht waardoor ze de koperverbindingen combineerden met immunotherapie. Zo ontdekten ze dat de koperverbindingen meer doen dan de tumorcellen rechtstreeks doden. Ze activeren ook de cellen in het immuunsysteem om die kankercellen aan te vallen.
Werkt als vaccin
Tijdens het onderzoek werden twee soorten kanker onderzocht: long- en darmkanker. De combinatie van immunotherapie met nanodeeltjes deed de aanwezige tumoren volledig verdwijnen en werkt dus als een vaccin voor die twee types kanker. De onderzoekers injecteerden na de behandeling nieuwe tumorcellen in de muizen om hun bevinding te bevestigen. Het immuunsysteem, dat geprogrammeerd was om op zoek te gaan naar vergelijkbare cellen in het lichaam, verwijderde de kankercellen onmiddellijk.
De nieuwe nanotechniek kan worden gebruikt voor de vormen van kanker waarbij de tumorcellen voortkomen uit een mutatie in het p53-gen. Denk maar aan long-, borst-, darm- en eierstokkanker. Dat komt neer op ongeveer zestig procent van alle kankers.
Het team van professor Soenen plant in de toekomst tumorcellen op basis van weefsel van kankerpatiënten te testen. Indien de resultaten positief blijven, is de kans groot dat er een proef op menselijke patiënten wordt opgezet.
