Aseksualiteit. Een term die steeds vaker opduikt, maar wat betekent het nu precies om aseksueel te zijn? En kan je wel verliefd worden als je het bent? Wij stelden zeven vragen over aseksualiteit aan seksuoloog Filip Geelen.
Wat is aseksualiteit precies?
‘Mensen die aseksueel zijn, ervaren geen seksuele aantrekking. Dat wil echter niet zeggen dat ze niet seksueel actief zijn. Ze kunnen bijvoorbeeld wel genieten van aanrakingen én een orgasme bereiken. Het zijn dus wel seksuele wezens, om het zo te zeggen. Bovendien kunnen ze ook pérfect verliefd worden op iemand. Heel veel aseksuelen hebben effectief een romantische relatie. Ze kunnen zich dus aangetrokken voelen tot een partner, maar dat zal zich niet vertalen in seksuele gevoelens.’
Is aseksualiteit aangeboren of zijn er bepaalde triggers die het kunnen uitlokken?
‘Hoogstwaarschijnlijk is aseksualiteit aangeboren. Er is heel weinig onderzoek naar gedaan, omdat er ook maar weinig mensen zijn die aseksueel zijn, of die ervoor uit durven te komen. Er wordt geschat dat slechts één procent van de bevolking aseksueel is. Er zijn niet echt triggers die aseksualiteit uitlokken. Als er een diepgeworteld trauma zit of mensen hebben iets ergs meegemaakt, dan hebben ze vaak wel gevoelens van seksualiteit, maar die zullen dan eerder negatief geladen zijn. Zo kan het zijn dat iemand na seksueel misbruik walgt van seks. Terwijl het bij iemand die aseksueel is gewoon uit zichzelf komt.’
Zijn er verschillende vormen van aseksualiteit?
‘Zoals ik al zei is er maar onderzoek gedaan naar aseksualiteit. Je vindt er dus ook niet héél veel informatie over. Naast aseksualiteit wordt er wél gesproken over demiseksualiteit. Dat wil zeggen dat je je slechts aangetrokken voelt tot één bepaalde persoon en ook pas als er een diepe emotionele band is.’
Hebben aseksuelen niet gewoon een laag libido en dus weinig zin in seks?
‘Heel vaak komen er mensen bij me langs die al een tijdje minder gevreeën hebben of bij wie de seksuele responsiviteit – mijn term voor libido – op een lager pitje staat. Ze vragen zich dan af of ze aseksueel zijn. Ze kennen de term met andere woorden, maar gebruiken hem verkeerd. Want neen, je bent niet aseksueel wanneer er door omstandigheden wat minder seksualiteit in je leven is. Seksualiteit laat een aseksuele persoon gewoon koud. Die gevoelens worden gewoon niet opgeroepen. Ze genieten daardoor ook anders van seks. De intieme band die ze hebben met hun partner is voor hen belangrijker. Dat is dus helemaal anders dan wanneer je door een geboorte, een ruzie of bij verbouwingen een tijdje minder zin in seks hebt.’
Hoe gaan we als omgeving het beste om met aseksualiteit?
‘Het is voor aseksuelen waarschijnlijk heel moeilijk om in onze geseksualiseerde samenleving toe te geven dat het hen niets doet. Ga daar dus ook altijd op een respectvolle manier mee om. Als partner is het belangrijk dat je erover kan en durft te praten. Zo kan er eventueel een gulden middenweg gevonden worden, waar beide partners zich goed bij voelen. Het is natuurlijk nooit de bedoeling om iemand te forceren. Seks moet aangenaam zijn voor beide partijen en iedereen moet zich nog steeds veilig voelen. De eerste stap is nagaan wat seks betekent voor beide partners. Sommigen zeggen dat ze niet zonder kunnen, aseksuelen kunnen wél zonder en hebben het vaak zelfs liever zo. Het is ook een soort coming-out naar de partner toe en dat gebeurt meestal pas wanneer je al iets verder zit in het daten of de relatie.’
Is aseksualiteit iets nieuws of bestaat het al langer?
‘Aseksualiteit is een relatief nieuwe term. Onze maatschappij verandert en we worden opener over seks. We zijn ons ook veel meer bewust van wie we zijn én wie we kunnen en mogen zijn. De druk van de katholieke kerk hebben we gelukkig al een aantal decennia achter ons gelaten. Heel lang bepaalde de kerk onze normen en waarden en dus ook onze seksualiteit. Zo was homoseksualiteit nog strafbaar tot de jaren tachtig, in sommige landen is dat zelfs nog steeds het geval. Onze maatschappij is dus wel aan het evolueren, maar die verschillende seksuele invullingen – waaronder dus ook aseksualiteit – zijn er altijd al geweest. Het is nu pas dat we daar kunnen en mogen voor uitkomen en dat iedereen zijn plaatsje in de maatschappij krijgt.’
Waar kunnen mensen terecht met hun vragen over aseksualiteit?
‘Er bestaan ondertussen verschillende online platformen en fora waar mensen hun vragen kunnen stellen. Zo kunnen aseksuelen een gelijkgestemde vinden en hun ervaringen delen. Als aseksuele persoon wijkt jouw ‘normaal’ misschien wat af van de meeste mensen, maar dat wil zeker niet zeggen dat je abnormaal bent.’
Meer te weten komen over aseksualiteit? Dat kan via aseksueel.be of allesoverseks.be.