Eerder deze week kon je in dit artikel al alles lezen over de werking van ons immuunsysteem. Daarin zeiden we onder andere dat het zich niet laat controleren, maar dat je bepaalde zaken wél zelf in de hand hebt. Dokter Servaas Bingé legt uit welke dat precies zijn.
1. SOS overgewicht
Overgewicht is nefast voor een goed werkend immuunsysteem. ‘Te veel vetweefsel wordt als het ware een orgaan dat tegenwerkt’, aldus dokter Servaas Bingé. Om dat beter te begrijpen gaan we nog iets dieper in op de werking van het immuunsysteem. ‘Bij een immuunreactie maken de B-lymfocyten cytokines aan. Naast hun boodschapperfunctie, brengen cytokines het lichaam in een soort van ontstekingstoestand, waardoor de lichaamstemperatuur stijgt, andere cellen opgeroepen worden en indringers minder goed kunnen overleven. Bij een teveel aan vetweefsel treedt een soortgelijke reactie op. Vetcellen maken namelijk adipokines aan, die – precies als cytekines – een ontstekingsreactie veroorzaken. Het resultaat? Het lichaam komt in een toestand van chronische ontsteking en het immuunsysteem draait overuren. Dat zorgt niet alleen voor een verhoogde kans op auto-immuunproblemen, maar put je verdedigingssysteem ook uit.’
2. Sporten
Sporten is gezond, maar wie erg intensief sport, blijkt juist vatbaarder voor ziektes. ‘Vooral infecties van de bovenste luchtwegen komen bij fanatieke sporters vaker voor. Hetzelfde zien we bij duursporters die een streng lowcarbdieet volgen. Bij sporten en immuniteit is er sprake van een U-vormige curve. Het ziekterisico is het laagst bij een matig bewegingspatroon. Daarmee bedoelen we: vijf keer per week een halfuur sporten in een matig tempo, waarbij je dan niet in volzinnen kunt spreken, maar wel nog kunt praten.’
3. Gezonde vetten
‘Onze lichaamscellen hebben baat bij gezonde vetten’, zegt dr. Bingé. ‘Een cel is een hoopje celvocht omringd door een celmembraan dat uit vet bestaat. Hoe meer gezonde vetten we opnemen, hoe beter onze cellen werken. Dat geldt ook voor onze immuuncellen. Denk vooral aan omega 3-vetzuren. Die vind je bijvoorbeeld in vette vis, noten en zaden.’ Over supplementen is Bingé duidelijk. ‘Die bieden alleen een meerwaarde als je levensstijl en voeding al op punt staan. Zit de basis niet goed, dan hebben supplementen geen zin.’
4. Vitamine D
‘Vitamine D speelt een belangrijke rol bij je verworven én aangeboren immuunsysteem’, zegt Bingé. ‘Helaas kampen velen in onze streken met een vitamine D-tekort. Je kunt de vitamine slechts in beperkte mate uit voeding halen – zoals uit vette vis en wilde paddenstoelen. Het lichaam maakt vitamine D grotendeels zelf aan, door blootstelling aan de zon. Maar voor je dagelijkse dosis zou je elke dag 80 procent van je lichaam aan een hoge uv-index moeten blootstellen, en dat langer dan 20 minuten. Dat is zeker in de wintermaanden niet haalbaar (en nefast voor het risico op huidkanker). Vitamine D-suppletie is vaak aangewezen, maar vraag altijd raad aan je arts zodat je weet welke dosis je nodig hebt.’
5. Stress
Dé stresshormonen adrenaline (bij acute stress) en cortisol (bij chronische stress) kennen we allemaal. Maar wist je dat een afgeleide van cortisol ook in geneesmiddelen gebruikt wordt? ‘Cortisone’ wordt vaak ingezet bij allergieën en auto-immuunziekten. Het onderdrukt je immuunsysteem, precies als cortisol. Een teveel aan stress en chronische stress maakt mensen sneller ziek. Daarover zijn wetenschappelijke studies het eens. Probeer dus goed in kaart te brengen wat je stressoren zijn én wat jouw ideale copingstrategie is. Een goed inzicht in je persoonlijke stressverhaal komt je gezondheid ten goede.’
6. Vasten
Je lichaam af en toe rust gunnen: dat is waar het bij intermittent fasting om draait. Bingé is voorstander van de milde aanpak, waarbij je zestien uur vast en acht uur eet. ’16/8 stimuleert het proces van autofagie – oftewel de werking van de pacmancellen – én waardeert de stamcellen op, waardoor die meer B- en T-lymfocyten creëren. Intermittent fasting vertraagt het slijtage- en verouderingsproces en ondersteunt belangrijke lichaamsprocessen. Juist omdat 16/8 niet extreem is, kan de levensstijl perfect voor iedere gezonde volwassene, met uitzondering van zwangere vrouwen.’
7. Slaap
Tijdens je slaap vallen heel wat lichaamsprocessen even stil. Mooi meegenomen, want ook binnen in het lichaam moeten afvalstoffen opgeruimd worden. ‘Van tijd tot tijd ontstaan op verschillende plekken in het lichaam kleine kankercelletjes die door het immuunsysteem geneutraliseerd moeten worden. Om voldoende te kunnen herstellen heeft je lichaam slaap nodig. Vergelijk het met een computer: zet je die niet af en toe uit, dan wordt er te veel RAM-geheugen ingenomen en functioneert hij trager en minder efficiënt.’
