Wanneer we het woord ‘besparen’ horen, denken we vaak dat we heel wat dingen niet meer kunnen doen of kopen. Toch maar niet weggaan met je vrienden? Of die schoenen weer van je verlanglijstje schrappen? Het kan ook anders. Budgetexpert Sara Van Wesenbeeck legt uit hoe.
‘Mensen denken vaak dat besparen synoniem is voor geen plezier meer maken’, begint Sara Van Wesenbeeck. ‘Dat is echter een misvatting. Besparen betekent in de eerste plaats dat je bewust met je budget omgaat en dat je weet wat je je écht kunt veroorloven, wat je geldvreters zijn en hoe je je gedrag kunt aanpassen, zodat je op het einde van de maand meer overhoudt. Bewust met geld omgaan brengt ook rust in je hoofd. Je wordt en blijft financieel fit, maar dat betekent niét dat je jezelf alles wat leuk is moet ontzeggen.’
‘Wie zijn gezinsbudget succesvol wil managen, zal keuzes en afspraken moeten maken, beslissingen moeten nemen en vooral zijn of haar gedrag moeten veranderen. Want net daar waar je het niet verwacht, ligt de winst voor het rapen: bij jezelf. Het is een grote misvatting dat financiële problemen zich enkel voordoen bij mensen met een laag inkomen. Je gedrag en gewoontes liggen aan de basis van je financiële welzijn, niét je loon.’
Administratief organiseren
‘Wil je financieel fit zijn, dan moet je eerst je inkomsten en uitgaven in kaart brengen. De beste tool daarvoor is een huishoudboekje, waarin je noteert wat er binnenkomt en welke kosten je maakt. Een huishoudboekje kun je online, in een excelbestand of op papier bijhouden. Je inkomsten, zoals je loon, pensioen of kindergeld, vind je makkelijk terug op je bankrekening. Je uitgaven bijhouden vraagt wat meer tijd. Je vaste kosten, zoals de kosten voor nutsvoorzieningen en je gsm-abonnement, vind je ook terug op je bankuittreksels. Om te achterhalen wat je uitgeeft aan voeding, kleren, ontspanning, brandstof en extraatjes, zul je effectief de bonnetjes moeten bijhouden en alle kosten moeten noteren. Vraag aan het hele gezin om dat nauwgezet te doen. Het vraagt wat doorzettingsvermogen, maar het levert je nadien veel op.’
‘Idealiter houd je zo’n huishoudboekje zes maanden tot een jaar bij. Maar al na een maand kun je de grootste centenvreters detecteren en in functie daarvan bespaaracties opzetten. Trek je conclusies. Heb je meer inkomsten dan uitgaven, dan ben je goed bezig. Zet een deel van het resterende bedrag opzij en doe daar iets leuks mee. Als je meer uitgaven dan inkomsten hebt, kun je kijken wat de grootste geldvreters zijn en daarop besparen.’
Ken je zwakke plekken
‘Misschien heb je een zwak voor boeken en kun je geen boekhandel voorbijlopen zonder een boek te kopen. De kans is groot dat dit een centenvreter is een gat in je gezinsbudget slaat. In dat geval is het tijd voor actie. Gun jezelf gerust af en toe wat verrijkend leesvoer, maar ga het bijvoorbeeld in de bibliotheek halen of leg een maandelijks budget vast waar je boeken mee mag kopen. Stop dat bedrag eventueel contant in een omslag en betaal er je boeken mee. Houd ook rekening met ongewenste kosten. Een toestel in huis kan het altijd laten afweten. Dat heb je niet in de hand. Zoek eerst uit of je het kunt herstellen en koop daarna pas een nieuw of tweedehands exemplaar. Je kunt ook geld opzijzetten voor ongewenste kosten. Stort een bepaald bedrag op een aparte rekening, zodat een kapot toestel niet plots een hap uit je budget neemt.’
Huishoudelijke kosten
‘In het huishouden heb je vaste en variabele kosten. Vaste kosten, zoals die voor nutsvoorzieningen, zijn iets moeilijker te beïnvloeden. Toch zijn er enkele tips die je kunt toepassen.’
- Verbruik minder water en energie. Neem een douche in plaats van een bad. Verkort je douchetijd naar vijf minuten. Houd het leuk door bijvoorbeeld een liedje uit te kiezen dat ongeveer even lang duurt. Is de laatste noot gespeeld, dan is ook je douchebeurt voorbij.
- Was je auto met een emmer en niet met de tuinslang.
- Doe het deksel altijd op de pot en schakel een elektrische kookplaat wat vroeger uit en maak gebruik van de restwarmte om verder te koken.
- Houd je diepvriezer ijsvrij. Wanneer het ijslaagje dikker is dan twee millimeter, kan het toestel tot 10% meer verbruiken.
- Was je wasgoed minder heet. Je was is even schoon op 40 graden als op 60 graden. Hoe hoger de temperatuur, hoe groter het verbruik.
- Zet toestellen volledig uit in plaats van op sluimerstand en sluit ze aan op een contactdoos die je met één knop aan en uit kunt zetten.
- Stof je lampen af, want die geven tot 30% meer licht als ze afgestoft zijn.
- Doe ’s avonds de gordijnen dicht, ze houden de warmte binnen en de kou buiten.
Boodschappen doen
‘Veel mensen kunnen heel wat besparen in de supermarkt.’
- Stel een weekmenu op en koop enkel wat op je lijstje staat.
- Kijk in je kasten en diepvriezer en gebruik eerst wat je nog hebt.
- Ga ‘s ochtends naar de supermarkt, want dan is je hoofd nog fris. Later op de dag geef je gegarandeerd meer geld uit.
- Ga door je knieën, want de goedkopere huismerken staan vaak onderaan, terwijl de duurdere merkproducten op ooghoogte staan.
- Koop geen voorgesneden producten, want die kosten meer.
- Diepvriesproducten zijn vaak goedkoper, maar even gezond als verse producten.
- Je kunt je voordeel doen met kortingen, maar koop enkel producten die je écht nodig hebt.
- Gebruik de zelfscan. Het is mogelijk dat je de eerste keren wat meer uitgeeft omdat het toestel je afleidt, maar daarna helpt het je om te besparen.
Geld besparen met kinderen
‘Kinderen nemen een grote hap uit je budget. Wanneer je gezin uitbreidt, moet je er rekening mee houden dat alle kosten toenemen. Je moet meer boodschappen doen en ook de kosten van nutsvoorzieningen stijgen. Bovendien heb je misschien een kleiner inkomen, omdat je deeltijds gaat werken. Gelukkig zijn er toch een aantal manieren om je uitgaven te beperken.’
• Kinderen groeien snel uit hun kleren. Koop daarom wat meer tweedehands.
• Ruil speelgoed met vrienden of familie.
• Zet een beurtrol op met ouders om kinderen naar hun activiteiten te brengen. Zo deel je de kosten.
• Leg een maandelijks budget vast voor grotere kosten zoals gsm-abonnementen.
Extraatjes
‘Ook je vrije tijd kan een flinke hap uit je budget nemen. Met vrienden op stap, op vakantie, naar het pretpark met de kinderen, naar het theater of de sportclub … Er is altijd wat te doen en dus ook geld uit te geven.’ Ook hier heeft Sara Van Wesenbeeck enkele nuttige bespaartips.
• Sport in het bos of in het park. Dat kost je niets.
• Kijk minder tv. Zo bespaar je meer op elektriciteit en word je minder beïnvloed door reclame.
• Plan een staycation, een vakantie in eigen tuin, park, dorp of stad. Ook dicht bij huis vind je heel wat bijzondere plekken.
• Breng je eigen lunch mee als je naar een pretpark of op daguitstap gaat.
• Leer slechte gewoontes af. Roken neemt bijvoorbeeld een enorme hap uit je budget. En dat geldt eigenlijk voor veel slechte gewoontes.
Vervoer
‘Neem waar je kunt de fiets of ga te voet. Dat kan je zelfs geld opleveren, want bij sommige jobs krijg je een fietspremie. Heb je toch vaak de auto nodig? Check dan elke maand je bandenspanning. Vul je tank niet in een tankstation op de autostrade, maar bij het goedkoopste tankstation in je buurt. Je kunt jezelf ook zuinig leren rijden. Dat doe je vooral door niet te veel op te trekken en gelijkmatig te rijden. Ten slotte rijd je het beste met een lege kofferbak. Hoe zwaarder je auto, hoe meer hij verbruikt.’
