Herpes genitalis is een seksueel overdraagbare aandoening en wordt veroorzaakt door een virus. Dit virus blijft vervolgens altijd in je lichaam. Het houdt zich als het ware schuil in de huidzenuwen, en kan daarvanuit weer terug naar de huid en slijmvliezen keren. Hierdoor ontstaan er weer klachten. Niet iedereen die herpes genitalis heeft, heeft echter klachten. Vaak weet je dus niet dat je in werkelijkheid herpes hebt en kan overdragen. Er zijn twee algemene herpes virussen:
- Allereerst is dat het HSV-1 virus, die te herkennen valt aan de zogenaamde koortslip.
- Ten tweede is er het HSV-2 virus, dat zijn uitwerking heeft op de genitaliën.
Driekwart van de genitale herpes infecties wordt veroorzaakt door dit HSV-2 virus, maar een kwart door het HSV-1 virus. Ongeveer vijf tot tien procent van de Nederlandse bevolking is besmet met het HSV-2 virus.
Uiterlijke en lichamelijke kenmerken van Herpes Genitalis
Zoals gezegd heeft dus niet iedereen die herpes genitalis heeft klachten. De klachten verschillen ook per geslacht, en kunnen de volgende zijn:
Klachten van vrouwen
- Pijn bij het plassen
- Blaasjes en zweertjes rond de vagina
- Blaasjes en zweertjes op plekken die je niet goed ziet, bijvoorbeeld op de baarmoedermond of rond de anus
- Rode plekken op de huid of op de slijmvliezen
- Jeuk en irritatie, een branderig of pijnlijk gevoel
Klachten van mannen
- Pijn bij het plassen
- Jeuk en irritatie, een branderig of pijnlijk gevoel
- Rode plekken op de huid of op de slijmvliezen
- Blaasjes en zweertjes rond de penis
- Blaasjes en zweertjes rond de anus
Het ontstaan van herpes genitalis
Het virus kan niet lang buiten de huid of slijmvliezen overleven. Het virus kan daarom alleen overgedragen worden via de huid en via de mond, penis, anus of vagina. Een condoom is niet honders procent veilig en kan het virus nog doorlaten. Overigens kan het virus ook overgebracht worden via een vinger of mond naar de penis of vagina. De eerste klachten ontstaan pas een week na besmetting. Deze klachten kunnen eruit bestaan dat je koorts hebt, opgezette klieren, of pijn. Als je drie weken wacht en geen actie onderneemt, verdrogen de blaasjes en zweertjes en lijkt alsof je van het virus af bent. Maar het virus kan zich gewoon “verschuilen”, en op elk gewenst moment weer de kop opsteken. Dit gebeurt meestal wanneer je een lage weerstand hebt, menstrueert, een griepje te pakken hebt of te kampen hebt met stress.
Overigens is het mogelijk dat je seksuele partner geen klachten heeft en er dus geen sprake is van een actieve herpesinfectie. Je kan echter wel besmet raken: in het Engels heet dit silent shedding. Behalve besmetting door seksueel contact, kan je jezelf ook besmetten. Dit kan je doen door het virus met de vinger naar een lichaamsdeel te brengen, zoals naar de genitaliën. Ook kan je kind tijdens de geboorte besmet raken. Dit kan erg ernstig verlopen. Het is daarom belangrijk dat de arts of verloskundige hiervan op de hoogte is. Als je het virus vlak voor de geboorte hebt opgelopen, zal in de meeste gevallen gekozen worden voor een keizersnede om het kind ter wereld te brengen.
De behandeling van herpes genitalis
Op het moment dat je een van de bovenstaande symptomen hebt, is het verstandig om een bezoekje aan je huisarts te brengen. Er is namelijk een hoog besmettingsgevaar als het om een seksueel overdraagbare aandoening gaat. Daarnaast kan je arts je als je meteen langskomt, een medicijn voorschrijven waardoor de ernst van de herpes verminderd kan worden en de duur van de aanval van het virus verkort kan worden.
Het onderzoek door de huisarts
Je arts zal je grondig onderzoeken. Dit zal zowel mondeling gebeuren door middel van een vragenlijst over je klachten en seksueel verleden, als lichamelijk. De genitaliën worden onderzocht en vrouwen worden tevens inwendig onderzocht. Wanneer de arts het nodig acht, zal hij of zij ook door middel van een proctoscoop (een kijkbuis) via de anus de endeldarm onderzoeken. Om een diagnose te kunnen stellen wordt in de meeste gevallen wat vocht afgenomen uit de blaasjes of zweertjes. Dit vocht wordt vervolgens naar een lab gestuurd, en zodra de uitslag binnen is, kan de behandeling beginnen.
Kun je er ooit vanaf komen?
Helaas kan je als er herpes is vastgesteld, er nooit meer helemaal vanaf komen. Er is geen medicijn om het virus geheel te bestrijden, waardoor het steeds weer terug kan komen. Wel kan je zelf zorgen voor een goede lichamelijke en geestelijke conditie, aangezien het aantal aanvallen in dat geval aanzienlijk verminderd wordt. Ook kan je medicijnen en middeltjes krijgen die de duur van de aanvallen verkorten. Voorbeelden zijn valaciclovir (Zelitrex), aciclovir (Zovirax) en famciclovir (Famvir). De vermenigvuldiging van het virus wordt door deze middeltjes tegen gegaan. Je kan daardoor de acute aanvallen behandelen. Je moet dan meerdere keren per dag, voor vijf dagen lang, een tablet nemen. Ook kun je kiezen voor onderhoudsdosering. Dit houdt in dat als je vaak last hebt van aanvallen die steeds terugkeren en zeer ernstig zijn, je een langere periode tabletten kan slikken.
