Vandaag is het Valentijn, de dag van de geliefden. Ga jij uitgebreid vieren met je partner? Of ben je single en vier je dit jaar alleen, of met vrienden misschien? Eigenlijk maakt het niet uit met wie je viert, zolang je maar geniet. Zit jij soms toch met vragen over het single leven? Je bent niet de enige! Deze vragen krijgt matchmaker Annemieke Dubois het vaakst.
Hoe komt het dat er zoveel singles zijn?
‘De laatste eeuw hebben onze liefdesreizen een revolutie doorgemaakt, zegt Annemieke. ‘Onze relaties veranderen voortdurend, ons referentiekader is soms onduidelijk of zelfs verdwenen. Daardoor kunnen relaties onveilig aanvoelen. Het kan lijken alsof er geen zekerheden meer zijn, alsof we evolueren naar maakbare relaties die niet voor iedereen even realistisch of duidelijk zijn.’
‘Eerst was er de productie-economie. Toen was een huwelijk een economisch contract dat zekerheid bood en een nageslacht voortbracht. Daarna kwam de diensteneconomie, waarin we een partner zochten die niet alleen brood op de plank bracht, maar die ook een passionele minnaar was, een toegewijde ouder en een vertrouweling bij wie je met al je problemen terechtkon.’
‘Momenteel leven we in een identiteitseconomie. Nu zoeken we een zielsverwant, iemand die ons helpt ontwikkelen zodat we de beste versie van onszelf worden. Een relatie is nu een identiteitsproject met enorme verwachtingen. We verwachten alles van die ene persoon: intimiteit, vriendschap, passie en goede seks. We hebben zulke hooggespannen verwachtingen dat iemand enkel kan tegenvallen. Bovendien bestaan er tal van datingapps die aantonen hoeveel vissen er nog in de zee zijn.’
‘Die combinatie van hoge verwachtingen en veel mogelijkheden leidt tot voortdurende onrust. Want hoe weet je of je met de juiste persoon bent? Velen blijven zich afvragen of er iets beters te vinden is. De keuzevrijheid veroorzaakt onzekerheid, zelftwijfel en eenzaamheid. Ook individualisering en competitiedrift staan centraal. We vinden onze emotionele en financiële onafhankelijkheid van groot belang, doen graag waar we zin in hebben op het moment dat we zelf kiezen. Niemand wil als behoeftig en afhankelijk gezien worden. Bovendien is scheiden geen taboe meer. We geloven nog in de liefde, maar ‘voor altijd’ vinden we wel erg lang. We leggen ons erbij neer dat liefde weleens eindig kan zijn.’
‘Afgelopen eeuw is de plaats van vrouwen in de maatschappij veranderd. Ze hebben een reis naar emancipatie gemaakt. En ook de machtsverhouding tussen mannen en vrouwen is drastisch gewijzigd. Vrouwen zijn nu vaker hoger opgeleid, hebben bloeiende carrières en ontwikkelen een sterk ego. Ze zijn geëvolueerd naar financiële onafhankelijkheid en hebben een grote vorm van zelfleiderschap. Ze zijn niet meer genoodzaakt in een huwelijk te blijven.’
Ik zit al jaren op Tinder maar vind geen duurzame relatie. Hoe komt dat toch?
‘Wie dating apps gebruikt, botst veelal op de keuzeparadox. Als je te veel opties hebt, kun je overweldigd raken door het aanbod en maak je uiteindelijk geen keuze. Een uitgebreid gamma aan potentiële partners lijkt misschien aantrekkelijk, maar in werkelijkheid werkt het voor sommigen vaak verlammend. Je opties limiteren kan dan een welkome verademing zijn.’
Elisabeth Timmermans is postdoctoraal onderzoeker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en
gefascineerd door de invloed van media en technologie op onze relaties. ‘Het is een beetje cru, maar Tinder heeft liever niet dat jij je ideale partner vindt,’ schrijft ze in haar boek Liefde in tijden van Tinder. ‘Het algoritme probeert het je net níet gemakkelijk te maken. De app wil niet dat jij van straat raakt, want dan is het twee gebruikers kwijt.’
‘De makers van de app hebben volgens de onderzoeker eerder baat bij korte seksuele of vluchtige contacten zodat je naar de app blijft terugkomen en hongerig overschakelt naar een betalend abonnement’, vervolgt Annemieke. ‘Daarom focussen de makers zo op uiterlijke kenmerken. Profieltekstjes zijn bijkomstig en de zoekcriteria zijn beperkt. Veel gebruikers van de app krijgen dan op een gegeven moment een knipperlichtrelatie met Tinder. Ze beginnen lustig te swipen, waarna ze het weer beu raken. Tot ze een succesverhaal in hun omgeving horen en het weer een kans geven of zich op een avond heel eenzaam voelen. Voor even.’
De echte liefde hoef je toch niet te zoeken? Dat overvalt je toch spontaan?
‘In tegenstelling tot wat we zien in romantische films, horen in muziek of lezen in boeken overkomt de liefde je niet zomaar. Je kan halsoverkop verliefd worden op een onbekende tijdens een avondje stappen of op de schoolbanken, maar die verliefdheid omzetten naar een gezonde relatie vergt meer. Voor duurzame liefde kies je.’
‘Relationeel intelligent daten is niet enkel je geluk laten afhangen van het denkpatroon dat liefde je wel zal overvallen. Je ontmoet ook niet eender waar en wanneer een geschikte partner. Slechts een klein percentage van de duurzame relaties ontstaat op basis van een spontane ontmoeting. Je vastklampen aan een toevalscenario is dus niet altijd een goed idee. Zeker niet als je ouder bent dan 25 jaar. Vanaf dan groeit je sociale netwerk een pak minder snel dan tijdens je studententijd.’
‘Wil je graag een nieuwe partner vinden, dan zit je dus best niet thuis te wachten tot je ideale man of vrouw op de deur komt kloppen. Relationeel intelligent daten is het juiste reisbureau uitkiezen en er durven binnenstappen. Het is nagaan of je klaar bent om te daten, je spontaniteit behouden als je nieuwe mensen leert kennen en in de eerste plaats altijd van jezelf blijven houden.’
Geloof je als matchmaker nog in de liefde?
‘Ik ben voortdurend in contact met singles die op zoek zijn naar liefde. Zij vragen mij vaak of ik geloof in de ware liefde, in liefde voor altijd. Dat vind ik een boeiende vraag. Er zijn koppels die dertig jaar en langer gelukkig samen zijn dus het kan zeker. Maar ik geloof eerder dat iedereen meerdere ware geliefden kan hebben.’
‘De liefde is voor je weggelegd als je het echt wil en erin gelooft. Allemaal hebben we het oerverlangen om ons te verbinden met anderen. Het zit in ons. Liefde is eigenlijk eenvoudig, maar wij mensen maken het vaak nodeloos complex. In de eerste plaats omdat we ons niet durven overgeven en kwetsbaar zijn.’
‘Kwetsbaar zijn vergt dan ook heel wat moed en durf. Contact leggen, op die leuke man of vrouw afstappen, dat eerste berichtje sturen, iemand mee op date vragen, openlijk zeggen dat je haar leuk vindt en beter wil leren kennen. De kans op afwijzing is er altijd. Maar hoeveel mensen durven uit angst voor die zelftwijfel niet af te stappen op het lief van hun leven? En hoeveel mensen hebben wel een relatie maar houden hun diepste kwetsuren en pijn verborgen voor hun partner? Velen komen niet verder dan zich half te binden aan iemand, houden de ander liever een beetje op afstand of zetten er maar snel een punt achter uit schrik om zelf afgewezen te worden. Waarom doen we dat toch?’
‘Omdat ons hart erin betrokken is. We willen onszelf beschermen voor hartzeer, wat dat is een van de ergste pijnen die we kunnen ervaren. Ik hoor vaak mensen zeggen dat ze erg goed zijn in hun job, maar dat hun privéleven een ramp is. Over ons werk hebben we controle, over ons hart heel vaak niet. Emoties gaan met ons aan de haal, we creëren allerlei doemscenario’s in ons hoofd met als gevolg dat we niets ondernemen. Maar de liefde vraagt net daadkracht. Elke week zie ik nieuwe koppels ontstaan. Mensen die de tijd nemen om elkaar te leren kennen. Om de sprong te wagen. Maar ik zie nog veel mensen die halsoverkop hun eigen leven opgeven voor de ander of die elkaars vrijheid niet respecteren.’
‘Liefde heeft tijd nodig om te groeien. Zorg voor een rustige opbouw met goeie funderingen, want anders valt je kaartenhuisje in elkaar. Wees daarom geduldig. Drie dates heb je nodig om iemand een beetje te kennen, drie maanden om te kunnen beslissen of die persoon wel of niet bij jou past.’
‘Ik zie ook nog veel mensen, ongeacht hun leeftijd, die zich halsoverkop in een relatie smijten om toch maar niet alleen te moeten zijn. Maar de ander hoeft jouw eigen leegte niet op te vullen. We zijn allemaal verantwoordelijk voor ons eigen geluk, niet voor dat van een ander. Een relatie is een mooie aanvulling in je leven, geen invulling.’
‘Of er dus nog hoop is voor de liefde? Natuurlijk! Er zijn alleen in België al ruim twee miljoen singles. Daar zit zeker iemand bij die jij leuk vindt. En ook voor koppels die in een moeilijke periode zitten in hun relatie, heb ik heel wat hoop. Aandacht, waardering, goede communicatie en een passioneel seksleven zijn de sleutels tot succes. Liefde is en blijft simpel. Liefde is thuiskomen. Liefde is gemoedsrust, genieten en beleven. Willen we dat niet allemaal? Dus waag de sprong, smijt je, ga ervoor. Word verliefd!’
