Op het euthanasieproces – dat momenteel volop aan de gang is – staan drie artsen terecht na de euthanasie bij de psychisch zieke Tine Nys. De 38-jarige vrouw kreeg pas drie maanden voor haar dood de diagnose autisme. Vrouwen die pas op late leeftijd te horen kregen dat ze autisme hebben, herkennen zich in Tine Nys. Hoe komt het dat autisme bij vrouwen vaak niet of pas op latere leeftijd herkend wordt? 

Wat kenmerkt autistische mensen? 

Mensen die autisme hebben, slagen er vaak niet in om mensen te‘lezen’. Ze vinden het moeilijk om te weten wat anderen hun intenties zijn en hoe ze iets moeten interpreteren. Het perspectief van de andere innemen, is een lastige taak.

Mensen die geen autisme hebben kunnen aan de hand van de context bepalen hoe letterlijk ze iets wat iemand zegt moeten nemen. Autistische personen putten daarentegen uit ervaringen met gelijkaardige situaties uit het verleden om te weten hoe ze moeten reageren. Hierdoor zijn de sociaal en communicatief beperkt. 

Vrouwen met autisme in de minderheid

Het klopt dat er in ons land meer mannen met autisme zijn dan vrouwen. Ondanks dat vrouwen met autisme in de minderheid zijn, vormen ze toch een behoorlijk grote groep. In België kampen maar liefst 10.000 tot 16.000 normaal begaafde – dus niet verstandelijk gehandicapte – vrouwen met autisme. 

Onderdiagnose bij autistische vrouwen

Artsen stelden bij vrouwen jarenlang te weinig diagnoses. Onderzoekers beseffen dat er duidelijk sprake was van onderdiagnose en dat er meer vrouwen met autisme zijn dan altijd werd gedacht. Hoe komt het dat autisme bij vrouwen minder herkend wordt? 

Vrouwen zijn ‘minder’ autistisch

Autisme uit zich bij vrouwen vaak op een andere manier dan bij mannen. De screeningsvragen die worden gebruikt om te polsen naar sociale vaardigheden, zijn geënt op de meer stereotiepe kenmerken van mannelijke autisten. 

Uit een studie die door Britse onderzoekers werd uitgevoerd, blijkt dat autistische tienermeisjes en volwassen vrouwen alles in de strijd werpen om hun autistische gedrag te maskeren. Verschillende vrouwen vertelden dat ze op voorhand zinnen voorbereiden om te voldoen aan de sociale etiquette. Daarnaast bestudeerden verschillenden onder hen wat de ‘juiste’ tijdspanne is om oogcontact te maken met hun gesprekspartner. Er lijkt dus een duidelijk verband te zijn tussen het vrouwelijke maskerende gedrag en een late diagnose van autisme bij vrouwen. 

Dat maskerende gedrag zorgt ervoor dat autistische vrouwen veel stress ervaren omdat ze voortdurend willen compenseren. Als ze hulp zoeken, krijgt het merendeel te horen dat ze kampen met een depressie of angststoornis en wordt er niet gezocht naar onderliggende problemen. 

Wat na de diagnose? 

Als vrouwen uiteindelijk te horen krijgen dat ze autistisch zijn, voelen velen zich opgelucht. Eindelijk weten ze waarom ze zich altijd een buitenbeentje gevoeld hebben. De diagnose van autisme brengt hen erkenning, herkenning en rust. Autisme kan niet weggewerkt worden met therapie maar je kunt er wel mee leren omgaan. Coaching kan helpen om te begrijpen wat er aan de hand is als iemand iets op een bepaalde toon zegt.