Bij verdachte moedervlekken wordt over het algemeen gedacht aan kwaadaardige melanomen. Dit zijn tumoren die zich door het gehele lichaam kunnen verspreiden. Het is voor patiënten essentieel dat zij zich zo snel mogelijk bij de huisarts melden indien er sprake is van kwaadaardige melanomen. Toch gaat het niet bij iedere moedervlek om een kwaadaardig melanoom, het kan namelijk ook om goedaardige pigmentvlekken gaan. Natuurlijk is het prettig om niet voor iedere moedervlek naar de huisarts te moeten, dit is bij een goedaardige pigmentvlek dan ook niet nodig. Er zitten dan ook duidelijke verschillen in de vormen van en de ontwikkeling van kwaadaardige melanomen en goedaardige pigmentvlekken.
De kenmerken van goedaardige pigmentvlekken
Iedereen heeft pigmentvlekken, het zijn simpelweg kleine en grote moedervlekken die zich tussen het derde en twintigste levensjaar vormen. Zo vallen onder andere sproeten en geboortevlekken onder de noemer goedaardige pigmentvlekken. Je kunt deze het beste herkennen aan de dikte van de vlek en het feit dat deze vooral bovenhuids groeien. Goedaardige pigmentvlekken bereiken over het algemeen nooit een dikte van meer dan 1 millimeter. Daarbij groeien deze dus altijd bovenhuids. Veel mensen hebben sproeten op het gezicht, welke zich gedurende de eerste levensjaren vormen. Dit zijn goedaardige pigmentvlekken die dus geen reden tot zorg zijn.
Goedaardige pigmentvlekken kunnen zich echter wel vormen naar kwaadaardige melanomen. In dat geval bereiken zij een dikte van meer dan 1 millimeter en groeien zij onderhuids. Een ander kenmerk aan kwaadaardige melanomen is het feit dat dit moedervlekken, sproeten en geboortevlekken zijn die na het twintigste levensjaar plotseling verschijnen.
De kenmerken van kwaadaardige melanomen
Het is handig als men een kwaadaardig melanoom kan herkennen, omdat dit helpt om sneller te handelen en de genezing in gang te zetten. Kwaadaardige melanomen kenmerken zich onder andere door:
- Een dikte van meer dan 1 millimeter, waarbij de moedervlek ook onderhuids groeit. Hierbij is een duidelijke verdikking onder de moedervlek te voelen, welke hard aanvoelt. Dit is onder andere het gevolg van het DNA van de cellen dat rondom de moedervlek wordt aangetast, welke door middel van celdeling een andere DNA-structuur krijgen en hierdoor harder zullen aanvoelen.
- De lymfeklieren rondom de moedervlek zijn bij kwaadaardige melanomen inmiddels aangetast. Dit betekent dat de DNA-structuur van de cellen van de lymfeklieren niet meer op de juiste manier kan functioneren. Bij het aantasten van deze DNA-structuur is er ook sprake van uitzaaiing.
- Een belangrijk kenmerk van een kwaadaardig melanoom, wat niet bij iedere moedervlek het geval is, is het feit dat de sproet of moedervlek pas na het twintigste levensjaar tevoorschijn is gekomen. Iedere moedervlek of sproet die zich na het twintigste levensjaar ontwikkelt is direct verdacht. Neem hierbij direct contact op met een lokale huisarts, zodat er direct een onderzoek kan worden gestart en de juiste diagnose kan worden gesteld.
Niet iedere moedervlek is kwaadaardig
Zoals je uit bovenstaande kenmerken kunt opmaken is niet iedere moedervlek per definitie kwaadaardig. Het is mogelijk dat een bepaalde moedervlek wel op een kwaadaardig melanoom lijkt maar dat er simpelweg sprake is van een goedaardige pigmentvlek. Zo zijn geboortevlekken, indien zij zich niet verder ontwikkelen, samen met sproeten over het algemeen goedaardige pigmentvlekken. Het is in dit geval dan ook niet nodig om langs de huisarts te gaan. Is er toch twijfel? Dan kan het nooit kwaad om voor de zekerheid toch een bezoek aan de huisarts te brengen en zekerheid te krijgen over de aard van de moedervlek of pigmentvlek.
Wat te doen bij kwaadaardige melanomen?
Bij het vaststellen van een kwaadaardig melanoom is het direct noodzaak om de huisarts hierover te berichten. Deze kan in korte tijd op basis van een aantal onderzoeken vaststellen in welk stadium de kwaadaardige melanoom zich bevindt en of er al sprake is van uitzaaiing naar regionale lymfeklieren, lymfeklieren die zich op andere plekken in de huid bevinden en ook organen. Op dit moment komt circa 55% van de patiënten met uitgezaaide melanomen te overlijden wanneer er niet tijdig wordt ingegrepen. Gelukkig is het bij ruim 80% van de patiënten met een kwaadaardig melanoom dat nog niet is uitgezaaid mogelijk om deze ruim op tijd te verwijderen, waarna het melanoom geen kans meer heeft om verder in het lichaam uit te zaaien.