We helpen allemaal graag mee aan een betere wereld. En nu heb je ook de kans om een belangrijke rol te spelen op de weg naar een poliovrije wereld. Zeker als je nu in België woont, maar eigenlijk geboren bent in Nederland. Al kan je ook als Belg een verschil maken. Hoe precies? Dat lees je hieronder.
Wat is polio?
Polio of voluit poliomyelitis is een spierziekte die veroorzaakt wordt door een ontsteking van de grijze stof in je ruggenmerg. Het is een virus dat in de meeste gevallen door slechte hygiëne doorgegeven wordt van persoon tot persoon. De meerderheid van de mensen die met het poliovirus besmet is, merkt daar eigenlijk nauwelijks iets van. Minder dan één procent van zij die besmet zijn, krijgt te kampen met spierverlammingen. Het gaat dan om het poliovirus type 1.
Bij kinderen die besmet raken met het poliovirus type 1, kunnen de ledematen soms niet normaal groeien door de zwakke spieren. Hierdoor krijg je verschillende vervormingen, meestal in de armen of benen. Bij de meeste gevallen kunnen de kinderen wel nog heel wat vooruitgang boeken dankzij intensieve spieroefeningen. Ouderen die met dit type polio besmet raken, hebben een grotere kans om te sterven door een verzwakking van de ademhalingsspieren. Ook is revalideren na spierverzwakkingen op een oudere leeftijd veel moeilijker. Hierdoor slaat polio veel harder toe bij mensen die al wat meer op leeftijd zijn.
Vaccineren tegen polio?
Tegenwoordig is het wettelijk verplicht om je te laten vaccineren tegen polio. Hiervoor bestaan twee soorten vaccins. Het eerste is het geïnactiveerd poliovaccin (IPV), dat geïnjecteerd moet worden in de spier en vaak verwerkt zit in een vaccin tegen 4 of 5 verschillende ziektes. In Nederland wordt al jaren gevaccineerd op deze manier.
In heel wat andere landen wordt nog steeds het Sabin-vaccin gebruikt. Deze variant is een drinkbaar, ‘levend’ vaccin (OPV) waarbij een verzwakte versie van het virus via druppels in de mond toegediend wordt. Het drinkbare vaccin is goedkoper dan het geïnjecteerd vaccin en heeft als voordeel dat het niet alleen de gevaccineerde maar indirect ook andere mensen kan beschermen (deeltjes van de vaccin kunnen via de stoelgang van de gevaccineerde in de natuur terechtkomen). Tegelijk heeft het drinkbare vaccin ook een belangrijke, weliswaar zeer zeldzame bijwerking: in 1 op de 1 miljoen gevallen kan het vaccin zelf een vaccingerelateerde paralytische polio veroorzaken en besmettelijk worden voor anderen.
Vanwege die bijwerking zijn alle Europese landen de laatste jaren overgestapt van OPV (drinkbaar vaccin) naar IPV (geïnjecteerd vaccin), in België gebeurde dit in 2000. Europa heeft ondertussen zo’n hoge vaccinatiegraad dat polio er niet meer voorkomt. In andere delen van de wereld zoals Pakistan, Nigeria en Afghanistan is polio echter wel nog actief.
Om polio wereldwijd te kunnen uitroeien zal elk land vroeg of laat moeten overstappen van een OPV-vaccinatieprogramma naar een IPV-vaccinatieprogramma. Dat zal stapsgewijs gebeuren:
- In 2016 werd wereldwijd overgeschakeld van een ‘trivalent’ OPV-vaccin dat type 1, 2 en 3 van het poliovirus bevat naar een ‘bivalent’ OPV-vaccin dat poliovirus type 1 en 3 bevat.
- Indien het poliovirus type 2 toch nog zou circuleren, dient de Wereldgezondheidsorganisatie over een voorraad orale poliovaccins van het type 2 te beschikken. Om die reden werden er studievaccins ontwikkeld die het poliovirus type 2 bevatten, maar veiliger moeten zijn dan het vroegere Sabin-vaccin.
Een nieuwe studie
Ook in België zijn enkele professoren, waaronder Pierre Van Damme van Universiteit Antwerpen en Isabel Leroux-Roels van Universiteit Gent, bezig met het ontwikkelen van een nieuw drinkbaar vaccin om de hele wereld poliovrij te maken. Met het huidige drinkbare vaccin bestaat er immers nog steeds een (extreem kleine) kans op bijwerkingen en besmetting. Om de ziekte volledig uit te roeien, moet die kans uiteraard naar nul gebracht worden. Het aantal mensen dat besmet raakt met polio daalt nog elk jaar, dus het einde is stilaan in zicht.
In mei 2017 werd reeds een eerste studie uitgevoerd. Twee groepen van 15 vrijwilligers verbleven gedurende een maand in quarantaine in Poliopolis, een soort containerdorp op de parking van het Universitair Ziekenhuis van Antwerpen. Een nieuw drinkbaar vaccin werd daar uitgetest. De vrijwilligers die aan deze studie deelnamen, waren uiteraard al immuun tegen de ziekte, dus ze hoefden zich geen zorgen te maken. Waarom men dan in quarantaine moest verblijven? De onderzoekers wilden absoluut vermijden dat deeltjes van het nieuwe vaccin via de stoelgang van de vrijwilligers in de natuur zouden terechtkomen.
Vrijwilligers gezocht
Nu zijn professor Pierre Van Damme en zijn collega’s van start gegaan met een vervolgstudie. Hier hebben ze echter nog vrijwilligers voor nodig. Er is wel een groot verschil met de vorige studie: deze keer hoef je niet in quarantaine te leven.
Aan de ene kant zijn onderzoekers op zoek naar ‘Nederbelgen’ (Nederlanders die in België wonen) en Belgen. Vanwege het verschil in vaccinatiebeleid in Nederland en België zullen Nederbelgen namelijk een verschillende darmafweer vertonen ten opzichte van het nieuwe drinkbare vaccin. Dat verschil is interessant voor het onderzoek.
Ben jij van Nederlandse afkomst en woon je nu in België? Ben je tussen 18 en 50 jaar oud en wil je wel meewerken aan deze vervolgstudie? Als je tegen polio gevaccineerd werd met het inspuitbare vaccin en tot 3 maanden na de eerste studievaccinatie niet naar Nederland terugkeert, kom je hiervoor in aanmerking. Inschrijven kan via https://www.c-lys.com/nl/vaccin
Per visite krijg je trouwens een vergoeding van €75 en ook voor de ingegeven stoelgangen wordt een vergoeding voorzien. De studie loopt gedurende 6 tot 10 weken waarin je 5 of 8 keer op visite moet in Antwerpen of Gent. Dit tweede deel van de zoektocht naar een nieuw poliovaccin is gestart in oktober.
Klik hier voor wat meer informatie en schrijf je meteen in!
