IJsberen is een heuse trend. Je lichaam onderdompelen in koud water blijkt dan ook heel wat gezondheidsvoordelen te hebben. Haïke De Vlieger zwom en 2021 het kanaal van Engeland naar Frankrijk over, en doet nog steeds aan koudwaterzwemmen. Ze vertelt ons over de helende effecten van koud water, en geeft advies over hoe je zelf aan de slag kunt gaan.
Het kanaal over
‘Ik zwom altijd al graag in de zee, ben in Oostende opgegroeid en ben redder geweest. Samen met mijn gezin reisde ik drie jaar de wereld rond op een zeilboot. De liefde voor de zee en het water zat er dus altijd al in. Plots besliste ik dat ik het kanaal zou overzwemmen, van Engeland naar Frankrijk. Als je een echte kanaalzwemmer wil zijn, mag je geen wetsuit dragen. Voor mij was het aangeraden om zeker tien kilogram te verdikken, zodat je een goede isolatielaag hebt. Maar je moet je lichaam ook trainen tegen de koude. De eerste keer was dat vreselijk. Maar na een tijdje haalde ik er steeds meer plezier uit. Eens ik die koude aankon, was de stress weg en kon ik echt genieten.’
Gezondheidsvoordelen
‘Koudwaterzwemmen is gemakkelijk en zeer toegankelijk. Je hebt er geen conditie voor nodig en je kunt het gewoon doen in de natuur. Een belangrijk positief effect van koud water is een verhoogde immuniteit. Je bezorgt je lichaam stress door het ervaren van de koude (pijn)prikkel. Na een tijdje leer je omgaan met die pijn en stress, en krijgt je weerstand een boost. Verder komen er ook heel wat stoffen vrij in je lichaam, zoals serotonine en dopamine. Die zorgen voor een verslavend effect en een gevoel van geluk.’
‘Als je in koud water zit, kun je aan niets anders meer denken. Je takenlijstje, je werk, je negatieve gedachten zijn allemaal weg. Door enkel met de koude en de reactie van je lichaam bezig te zijn, worden je hersenen gereset. Dat geeft rust en kan bijvoorbeeld helpen tegen een depressie. Daarnaast krijg je ook meer zelfvertrouwen, want als je het koude water aankunt, dan kun je veel andere dingen ook aan.’
‘Koud water is ook een goed middel tegen aderverkalking en zorgt ervoor dat je lichaam beter reageert op insuline, wat de kans op suikerziekte dan weer doet dalen. Je gaat meer antioxidanten aanmaken en je lichaam voert gemakkelijker melkzuur af.’
‘Als je meer in de koude zit maak je ook meer bruin vet aan. Bruin vet zorgt ervoor dat je lichaamstemperatuur op peil blijft. Tegenwoordig lijken we allemaal angstig te zijn voor de koude. We willen altijd goed ingeduffeld zitten en moeten het lekker warm hebben. Daardoor verminderen onze bruine vetcellen. De koude zorgt voor meer aanmaak van die bruine vetcellen, waardoor je lichaam opwarmt en meer calorieën verbruikt.’
Voor je begint
‘Vind je koudwaterzwemmen toch te extreem, dan kan een koude douche ook al verschil bieden. Zie je het toch groot, dan kun je beter verschillende dingen uitproberen om jezelf voor te bereiden. Ik heb zelf therapie gedaan, workshops gevolgd en liet me zelfs hypnotiseren om beter met de koude om te kunnen gaan. Vooraf opwarmen is ook goed, want zo breng je je lichaamstemperatuur omhoog alvorens je de koude trotseert. Ademhalingsoefeningen helpen dan weer om paniekreacties en hyperventilatie beter op te vangen.’
‘Je moet weten hoe je lichaam zal reageren. Je gaat pijn hebben, je zult angstig zijn en willen stoppen. Maar dat is niet nodig, want die pijn gaat over. Geef het even tijd en dan wordt het vanzelf warmer. Ga op je eigen tempo het water in en luister naar je lichaam. Gooi je ego in de vuilbak, want het draait niet om wie er het langst in kan blijven. Iedereen reageert anders, en hoe jij op die koude reageert hangt af van verschillende factoren. Stress, je voedingspatroon en je lichaamstype kunnen bijvoorbeeld een rol spelen. Dompel jezelf niet één seconde onder om er dan weer uit te springen. Geef je lichaam even tijd om de ervaring te plaatsen. Als je klauwhanden krijgt, je begint te rillen of je kunt niet meer praten, dan kom je er natuurlijk wel best uit. Maar verwacht niet dat het vanaf de eerste keer goed gaat, want je moet je lichaam trainen om de koude te accepteren.’
‘Mensen met hart- en vaatziekten of zwangere vrouwen moeten wel oppassen natuurlijk. Zij moeten een bewijs hebben van de dokter dat hun hart het aankan, want het is en blijft een stresserende inspanning.’
Waar kan ik koudwaterzwemmen?
‘In principe mag je nergens in België zwemmen zolang er geen redder aanwezig is. Ik heb zelf een vergunning moeten vragen om mijn workshops in zee te kunnen geven. Er zijn altijd mensen op de hoogte wanneer ik daar ben en er kijkt altijd iemand mee langs de kant. Je hoeft ook zeker niet letterlijk te zwemmen. Jezelf gewoon onderdompelen in ondiep water is ook goed. Maar in België kun je dus best koudwaterzwemmen in clubverband en onder toezicht.’
Ben je geprikkeld en wil je meer weten of zelf eens gaan koudwaterzwemmen? Neem dan een kijkje op koudenkrachtig.be. Of duik samen met Haïke de Noordzee in tijdens het boekenfestival FAAR in Oostende.
