Als het over luizen gaat bij mensen, dan bedoelen we vaak hoofdluizen. Maar wat zijn dat nu eigenlijk? Hoofdluizen zijn hele kleine, vleugelloze en parasitaire insecten. Deze voeden zich met het bloed van mensen. Qua afmetingen kan er gezegd worden dat een volwassen vrouwtje een mm breed is en nog geen drie mm lang. Het mannetje is een halve mm korter dan het vrouwtje. Er zijn ook heel kleine luizen, de jongste, deze zijn maar een mm groot.

Je kunt de luizen op je haren wel zien omdat ze dikker zijn dan je haren. Het is een parasiet die niet kan leven zonder mensen. Als er geen mensenbloed is dan hebben zij maar 48 tot 55 uur te leven. Maar wanneer er wel mensenbloed is blijven ze graag om zich te voeden en ze kunnen zich ook erg snel verspreiden. Dat is ook de reden dat hoofdluizen snel en adequaat aangepakt moeten worden anders kan er een epidemie ontstaan. Zeker in ruimten waar veel mensen bij elkaar komen, de jassen hangen bij elkaar, scholen waar kinderen over elkaar heen kruipen, zich verkleden en samenspelen, allemaal goede plaatsen waar de hoofdluizen hun gang kunnen gaan.

Klimaat van de luizen

Luizen houden van mensen met lang haar. Mensen met lang haren raken sneller anderen aan met hun haren en daarom gaat voor de hoofdluizen de overstap bij deze mensen gemakkelijker. Kinderen hebben vaak te maken met hoofdluizen. De hoofden worden snel bij elkaar gestoken als zij aan het spelen zijn en meisjes hebben er veel meer kans op omdat zij langer haar hebben.

De hoofdluis kan roodbruin zijn van kleur, maar ook donkergrijs of een zandkleur. Ieder etmaal leggen de vrouwtjes tussen de vijf en de negen eitjes, dit noemen we ook wel neten. Deze worden met tussenpozen van een paar uur gelegd. De eitjes zitten vastgeplakt aan het haar. Deze bevinden zich dan dicht bij het hoofd. Het is een grijs/wit ovaal puntje. Er wordt wel eens gedacht dat het roos is, maar dat is niet zo.

Na zes tot negen dagen komen de eitjes uit. Deze kunnen na zeven tot tien dagen zelf ook eitjes leggen en dan weet je dus dat het vermeerderen en verplaatsen erg snel kan gaan!

Herken de hoofdluizen

Je kunt de hoofdluizen eenvoudig herkennen:

• Ze zitten vaak achter de oren
• Ze zitten in de nek
• Ze zitten in de pony
• Ze jeuken (niet bij iedereen)
• Zoek goed tussen de haren
• Met een kam kun je de luizen goed zien en de neten uit het haar kammen

Als kinderen in de omgeving hoofdluizen hebben dan is de kans dat je ze krijgt groot. Je moet er voor zorgen dat de haren niet met elkaar in contact komen. De jassen kun je maar beter in een aparte zak hangen zodat ze niet tegen elkaar aankomen. Er kan een luis in de jas zitten en overstappen naar jouw hoofdhuid en zal hier eitjes leggen en jeuk veroorzaken. De hoofdluizen zijn niet eenvoudig te voorkomen, het overkomt je vaak. Iedereen zal mee moeten helpen om ze te bestrijden. Is er één persoon die er niets aan doet, dan komt de rest er ook moeilijk van af en blijven de luizen zich vermeerderen en verspreiden.

Luizen voorkomen met azijn of shampoo?

Je vraagt je af hoe je de luizen kunt voorkomen. Hierbij moet meteen gezegd worden dat het voorkomen van de hoofdluizen erg lastig kan zijn. Je kunt er namelijk ineens mee te maken krijgen. Deze insecten hebben de menselijke huid nodig om in leven te blijven en dan prikken ze gaatjes in de huid en daar halen zij dan bloed uit en daar krijg je jeuk van. Er zijn en paar dingen waar je aan kunt denken bij hoofdluizen voorkomen, maar dat wil niet zeggen dat je er niet mee te maken krijgt. Het zorgt er wel voor dat wanneer je ze krijgt je er vroeg bij bent en snel kunt handelen:

• Je moet geen borstels en kammen uitlenen, ook dassen, jassen en mutsen moet je alleen voor jezelf houden, want als iemand anders hoofdluizen heeft is de kans groot dat jij ze daarna ook hebt als je je kledingstuk hebt uitgeleend en daarna zelf weer gaat dragen.
• Jassen moet je minimaal 15 cm uit elkaar hangen. De hoofdluizen kunnen niet springen en kunnen dan dus ook niet van jas naar jas overgaan.
• Kinderen kun je het beste een plastic zak geven waar zij de jas en de muts in op kunnen hangen, eventueel met een luizencape.
• Op scholen is het vaak verplicht om een luizencape te gebruiken, zodat de kans op de hoofdluizen kleiner wordt.
• Er zijn regelmatig controles op scholen, maar je kunt zelf ook controleren. Je kunt zelf ook als je besmetting wilt voorkomen preventief een spray gebruiken die je hoofd extra beschermt tegen hoofdluizen. Deze ruik je niet, je kunt hem eenvoudig gebruiken en de spray is gemaakt op natuurlijke basis dus het kan geen kwaad.
• Als je gedoucht hebt kun je een conditioner gebruiken zodat de hoofdluizen tegen worden gegaan en als je regelmatig gaat kammen met de luizenkam kun je alles goed in de gaten houden en blijven controleren.
• Als je jeuk hebt controleer je hoofd dan meteen of laat dat doen, hoe eerder je er bij bent hoe sneller je kunt beginnen met het behandelen van de luizen.

Hoofdluizen en shampoo

Hoofdluizen houden van een schone hoofdhuid. Als je je haren hebt gewassen dan zullen zij dat erg prettig vinden, maar met speciale luizenshampoo pak je de luizen juist aan. Dat vinden zij niet prettig want dan gaan ze dood. Het is daarbij belangrijk dat je alle haren goed gaat wassen en ook je hoofdhuid goed in gaat masseren. De neten (eitjes van de hoofdluizen) zitten vaak aan de haren vastgeplakt en deze moeten ook loskomen. Je moet de tijd nemen als je je haren en hoofd gaat wassen met deze shampoo en je moet ook alles een bepaalde tijd in laten werken.

Hoofdluizen en azijn

Het verwijderen van hoofdluizen met azijn is volgens veel mensen een goede methode. Er is geen wetenschappelijk bewijs voor. Maar het kan geen kwaad om het te proberen. Je zou je hoofd in kunnen smeren met azijn en dan een paar uur in kunnen laten trekken. De lucht van azijn zou voor de hoofdluizen geen pretje zijn en dan kun je de hoofdluizen hier wellicht mee bestrijden.

Symptomen van luizen

Natuurlijk wil je de hoofdluizen herkennen. Je moet daarom weten dat de hoofdluizen menselijke huid nodig hebben om te overleven. Ze blijven gaatjes in je hoofdhuid prikken zodat zij je bloed kunnen zuigen Hier krijg je erg veel jeuk door en je kunt er (helaas) snel mee te maken krijgen. De luizen kunnen eenvoudig overlopen van haar naar haar en naar een andere jas. Als je met iemand contact hebt die hoofdluizen heeft en je trekt de jas aan van diegene of je zet zijn muts op dan is de kans groot dat je te maken krijgt met hoofdluizen. Hoofdluizen kunnen niet springen, daarom is het aan te raden jassen op school 15 cm uit elkaar te hangen dan is de kans op besmetting iets kleiner.

Kenmerken van hoofdluis

Het eerste waar je last van krijgt bij hoofdluizen is jeuk. Maar waar kun je nog meer last van hebben?

• Wondjes of infecties op je hoofd omdat je blijft krabben vanwege de jeuk
• De hoofdluizen zijn grijs/wit of grijs/blauw van kleur
• De luizen achter de oren en in de nek vallen vaak het meeste op.
• Kam je haren vanaf de hoofdhuid met een luizenkam, boven een wit stuk papier of een witte doek, als je dan hoofdluizen hebt dan zie je de neten en de luizen heel duidelijk en dan is het tijd voor onmiddellijke actie!

Waar luizen niet tegen kunnen?

Er zijn een paar dingen die je moet weten zodat je de hoofdluizen snel aan kunt pakken! De luizen kunnen er namelijk niet tegen als je een luizenkam gaat gebruiken. Je moet ook alles wassen op minimaal 60 graden want ook dan gaan de hoofdluizen dood. Je moet als je kinderen de hoofdluizen hebben kleding en jassen goed uitwassen. Ook beddengoed en dekens in huis dien je goed uit te wassen.

De kans dat de luizen zich daar ook bevinden is groot, het kan zijn dat ze van je hoofdhuid af zijn gevallen of dat ze zijn gaan kruipen. Als je dan je hoofdhuid luisvrij hebt kun je de luizen weer snel terug krijgen omdat je huis nog niet hoofdluizen vrij is. Je moet daarom alles goed aanpakken als je van de luizen af wilt komen. Er zijn misschien artikelen die je niet kunt wassen, leg deze dan ongeveer 24 uur in de diepvries want ook dan zijn de hoofdluizen dood. Het beste kun je alle schoonmaken met 70% alcohol want ook daar kunnen ze niet tegen.

Je kunt het beste je hele huis een keer goed schoonmaken zodat de kans dat de hoofdluizen er nog zijn wordt verkleind. Er zijn veel antihoofdluis middelen die je kunt gebruiken, hierin bevinden zich landbouwbestrijdingsmiddelen en daar kunnen de hoofdluizen niet tegen. Het is belangrijk dat je de hoofdluizen aan de hand van de kenmerken nu herkent.

Je kunt dan meteen handelen wanneer er sprake is van hoofdluizen. Je zorgt er dan voor dat de kans op besmetting afneemt omdat je jouw hoofdluizen aanpakt, dit moet je bij alle gezinsleden doen en met alles in het huis waardoor je besmet kunt worden.

Oorzaken van luizen

Over de oorzaken en verspreiding van hoofdluizen kan veel worden gezegd. Het is namelijk een feit dat hoofdluizen eenvoudig over worden gedragen van de een op de andere mens. Dit wordt gedaan door middel van lichamelijk contact. Het meest voorkomende probleem bij hoofdluizen zijn spelende kinderen op school. De leerkracht kan het snel herkennen want iemand met hoofdluizen zal veel jeuk hebben en krabben. Kinderen spelen veel met elkaar, ze rollen over de grond, verkleden zich, ze stoeien samen, ze hebben eigenlijk de hele dag door lichamelijk contact met elkaar. De kans op besmetting van de hoofdluizen is dan ook groot.

Vroegere oorzaken

Vroeger werd wel eens gezegd dat hoofdluizen een gevolg waren van armoede en slechte lichaamshygiëne maar dat is niet zo. De hoofdluis kan onder diverse omstandigheden voorkomen, ook wanneer het erg schoon is en alles in orde is, deze oorzaken kloppen dus niet! Schaam je niet voor hoofdluizen. Schaam je wel als je de hoofdluizen niet behandelt.

Direct contact

Er is bij de besmetting van hoofdluizen een directe oorzaak mogelijk, je maakt namelijk direct contact met elkaar. Dit kan met het besmette hoofd zijn, bijvoorbeeld wanneer je samen gaat spelen, verkleden of wanneer je iemand knuffelt. Volwassenen hebben ook een kans op hoofdluizen wanneer de kinderen het hebben. Je tilt je kindje op, je speelt samen, je kruipt samen over de vloer tijdens het spelen, je gaat bij elkaar in bed liggen en je kijkt samen tv. Allemaal kansen waarbij de hoofdluizen van het ene naar het andere hoofd kunnen lopen. Dit kan betekenen dat de hoofdluizen veel kans krijgen in een gezin wanneer er veel direct contact is. Op scholen is er veel direct contact en daarom kan de besmetting van hoofdluizen hier ook snel gaan. Het blijft niet beperkt tot een klas want de oudere kinderen spelen vaak buiten met de jongere kinderen en sjouwen gezellig met elkaar, ook dan is er een kans dat de hoofdluizen van het ene hoofd naar het andere kruipen.

Indirect contact

Er kan ook sprake zijn van indirect contact waarbij de hoofdluizen overgaan van jou naar iemand anders of andersom. Dit kan door middel van kleding, maar ook met beddengoed, jassen, het kammen van je haren. Als je je haren hebt gekamd en deze kam leen je uit, dan kam je daarna jouw haren hier weer mee en als diegene neten heeft of luizen dan kun je deze in je eigen haren kammen. De hoofdluizen zullen dat prettig vinden, op de kammen kunnen zij namelijk niet overleven, op jouw hoofd is het een paradijs. Ze kruipen naar je hoofdhuid, ze prikken een gaatje en dan kunnen zij weer overleven want ze nemen bloed van je. 

Meer informatie over de hoofdluizen

Het is goed om te weten dat hoofdluizen niet springen. Ze kunnen niet van het ene naar het andere hoofd springen alleen overlopen. De luizen zijn liever in schoon haar dan in vet en vies haar. Daarnaast zijn ze liever in lang haren aanwezig dan in korte haren. Dit verklaart mede waarom meisjes vaker last hebben van hoofdluizen, de haren zijn langer en de luizen hebben hier veel meer kans om eitjes te leggen en zich te verspreiden.

Beste behandeling om luizen te bestrijden

Het bestrijden van luizen gaat niet vanzelf. Als je niets aan de hoofdluizen doet dan blijven ze gewoon aanwezig. Het beste is het wanneer je snel gaat handelen zodat de andere gezinsleden en bijvoorbeeld kinderen op school niet het risico lopen om ook de hoofdluizen te krijgen. Het is daarom goed dat wanneer je hoort dat er bij je in de omgeving of op school iemand last heeft van hoofdluizen dan je hier meteen naar gaat handelen. Zorg dat je je hoofd laat controleren of je wel of geen hoofdluizen hebt en handel naar het resultaat.

• Het is belangrijk dat je je omgeving vertelt dat je hoofdluizen hebt, zij kunnen dan meteen controleren of zij er ook last van hebben. Vaak wordt dat niet gedaan omdat mensen zich hiervoor schamen, maar voor de juiste behandeling moet dit wel worden gedaan!
• Houd je nagels kort. Als je hoofdluizen hebt en je hebt veel jeuk dan ga je volop krabben en de kans dat je dan je hoofdhuid open krabt is groter wanneer je langere nagels hebt.
• Probeer luizen te voorkomen door minimaal eens per week te controleren. Je kunt een speciale kam gebruiken en leg daar dan wit papier onder zodat je kunt zien of er luizen uitkomen.
• De natte kam methode kan gekozen worden zodat de luizen en neten nog beter verwijderd kunnen worden. Je moet dan minimaal twee weken gebruik maken van deze methode en dan een aantal keer per dag je haren kammen zodat de neten en luizen worden verwijderd. Hoe doe je het precies? Eerst ga je je haren wassen met een gewone shampoo en deze spoel je er weer uit. De ogen kun je het beste beschermen met een washandje. Je doet wat conditioner in je haren en dit spoel je er niet uit. Je gaat je knopen uit je haren kammen met de gewone kam. Dan houd je je hoofd achterover en dan kam je tegen de schedelhuid aan van achter naar voren met de luizenkam. Je begint bij je ene oor en dan ga je beetje bij beetje naar de andere kant toe. Je dient dan de netenkam regelmatig schoon te maken. Je kunt er wat wits onderleggen en dan zie je of dat er luizen uitkomen of niet. Als je klaar bent ga je de crèmespoeling uitspoelen. Dan gebruik je een gewone kam om je natte haar weer uit te kammen. Dan kam je nog een keer met de neten of luizenkam. Je blijft nu rechtop zitten en dan kam je van voor naar achter. Ook hierbij begin je bij het ene oor en ga je naar het andere oor. Je moet er goed op letten dat je regelmatig de kam schoon maakt en pas daarna weer verder gaat.

Andere middelen bij hoofdluizen

Er kan bij hoofdluizen ook worden gekozen voor een speciale shampoo. Het is belangrijk dat hier gebruik van wordt gemaakt, omdat de hoofdluizen hier dood van gaan. Zo kun je de kans op besmetting verkleinen. Er kan ook gekozen worden om je hoofd met azijn in te smeren, daar hebben veel mensen goede ervaringen mee maar dat is niet wetenschappelijk bewezen. Er kan ook worden gekozen voor Para Speciaal en Para Spray bijvoorbeeld.

Hoe hoofdluizen verder behandelen?

Het is van belang dat je beddengoed gaat ontsmetten, net als kleding. Dit kan op een heel eenvoudige manier want je wast namelijk alles op minimaal 60 graden. Je kunt ook je kleding een week in een gesloten zak laten zitten dan gaan de luizen ook dood. Of je gooit alles minimaal 24 uur in de diepvries, dit wordt vaak gedaan met spullen die niet (warm) gewassen kunnen worden. Voor het meeste succes behandel je alle gezinsleden.

Hoe luizen voorkomen?

Luizen kun je niet zomaar voorkomen. Je kunt wel zorgen dat het risico kleiner wordt. De luizen kunnen eenvoudig overlopen van het ene naar het andere hoofd. Daarom is het van belang dat je dat contact probeert te vermijden. Bij schoolgaande kinderen kan de verspreiding erg snel gaan, want kinderen stoeien graag. Er is veel lichamelijk contact.

Luizen weg na zeven dagen behandelen

Als er sprake is van hoofdluizen dan kun je het beste als volgt handelen:

• Neem alle materialen die je kindje heeft gebruikt of heeft gedragen en was deze minimaal op 60 graden gedurende tien minuten. Je moet hierbij in ieder geval denken aan dassen, mutsen, knuffels, kleren om zich te verkleding, de gewone kleding en beddengoed. Ook de jas mag niet vergeten worden!
• De luizen kunnen ook worden uitgehongerd. Luizen kunnen namelijk niet zonder de hoofdhuid omdat zij hier bloed vandaan halen. Je kunt alle spullen daarom ook 24 uur in de diepvries stoppen. Er kan ook de keuze worden gemaakt om ze 48 uur in een gesloten zak te bewaren op kamertemperatuur.
• Kammen en borstels die gebruikt worden dienen uitgekookt te worden met 70% alcohol.
• Stofzuigen van de auto, de vloerbedekking en meubels zijn van groot belang. De stofzak dien je daarna wel meteen weg te gooien, geef de hoofdluizen geen tweede kans!

Hoe kun je de hoofdluizen voorkomen?

Je vraagt je af of dat je de hoofdluizen kunt voorkomen, maar helemaal voorkomen kun je ze niet. Maar er zijn wel dingen waar je aan kunt denken. Zo dien je je jas, muts of das niet uit te lenen. Ook je borstel voor je haren moet je niet uitlenen (ook niet na het sporten, na de gymles, want dan gebeurt dat vaak), want stel dat iemand neten of luizen heeft en je krijgt het over, dan moet je veel doen om er weer vanaf te komen!

De jassen moet je eigenlijk op 15 cm uit elkaar hangen zodat de luizen niet van jas naar jas kunnen overlopen. De luizen kunnen niet springen dus als je ze minimaal 15 cm uit elkaar hangt dan is de kans kleiner dat zij overgaan. Kinderen kun je het beste een plastic zak mee naar school geven zodat zij daar de muts en jas in kunnen hangen. Op veel scholen is de luizencape verplicht. De kans op besmetting is dan ook veel kleiner.

Daarom kun je maar beter deze maatregelen meteen nemen en de kans dat andere ouders het van je overnemen is groot, zeker als zij horen waarom je het doet.