In onze nieuwe podcastaflevering ‘Moet je sporten om gezond te zijn’ gaan we dieper in op een minder bekend ongezond bijverschijnsel van sporten: het RED-S syndroom. Dit syndroom komt voor bij (top)sporters waarbij de energie-inname niet meer in balans is met het energieverbruik. Benieuwd naar de aflevering? Je kan ze hieronder beluisteren.
RED-S heette voordien Female Athlete Triad. Aangezien dit syndroom ook bij mannen kan voorkomen, veranderde experten van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) in 2014 de naam naar RED-S. RED-S staat voor Relative Energy Deficiency in Sport. In het Nederlands spreken we over ‘Relatief energietekort bij sport’.
Oorzaken
Ons lichaam heeft voedsel nodig om het daarna te kunnen gebruiken voor fysieke inspanningen. We spreken over energie-inname en energieverbruik. Ons energieverbruik bestaat behalve uit sporten en bewegen ook uit onze constante lichaamsprocessen zoals groeien, vertering en celvernieuwing. Wanneer de balans tussen je energie-inname en energieverbruik niet meer gelijk is, heeft dat grote gevolgen. Enerzijds kan dat betekenen dat je te weinig energie inneemt en dus meer moet eten. Anderzijds kan het ook zijn dat je energieverbruik te hoog ligt door bijvoorbeeld intensief te trainen. Bij (top)sporters is het vaak een combinatie van beiden en dan krijgen ze te maken met het RED-S syndroom. Vooral bij sportdisciplines waarbij een lager gewicht belangrijk is, komt RED-S frequent voor. Kunstschaatsen, dansen, gevechtsporten en andere sporten met gewichtsklassen zijn de voornaamste.
Gevolgen
Wanneer zo’n negatieve energiebalans tussen inname en verbruik een lange periode aanhoudt, zal het lichaam een tegenreactie in werking zetten. Het begint met niet-essentiële processen stil te leggen, de voortplanting is hier een goed voorbeeld van. Vaak zijn daarom het uitblijven van de menstruatie bij vrouwen en een verlaagde testosteronwaarde bij mannen de eerste symptomen. Een verandering in hormonen heeft dan weer een negatieve invloed op de botmassa. Andere symptomen kunnen haaruitval, vermoeidheid, depressie, botbreuken, langere genezingstijd en bloedarmoede zijn.
Behandeling
Bij het vaststellen van RED-S is het belangrijk om te onderzoeken wat nu juist de oorzaak is. Afhankelijk daarvan valt te zien of de energie-inname verhoogd of het energieverbruik verlaagd moet worden. Naast fysieke hulp is ook psychologische bijstand belangrijk. Een ongezond eetpatroon veranderen is zeer moeilijk, daarom is een psycholoog of diëtist noodzakelijk bij het herstel van RED-S.
Over het algemeen komt RED-S nog altijd vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Het is wel onjuist om te zeggen dat het enkele bij topsporters voorkomt. Ook amateur- en jeugdsporters behoren tot de risicogroep aangezien hun kennis over het probleem vaak beperkt is. Een goede begeleiding door een (sport)arts is daarom steeds belangrijk.
Op de website van het voedingsinformatiecentrum NICE kan je terecht voor meer informatie en vragen over RED-S.