Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Haaruitval: dit zijn de oorzaken en zo kun je het aanpakken

Nona Heremans
6 min read

Haaruitval en kaalheid, voor veel mensen een grote nachtmerrie. Maar liefst 60% van de bevolking heeft de aanleg om kaal te worden. Hoe dat komt en wat je eraan kunt doen, vertelt dermatoloog Thomas Maselis je in dit artikel.

‘Haaruitval is een vervelende zaak en er zijn verschillende oorzaken voor. 60% van alle mensen heeft de voorbeschikking om kaal te worden’, begint dokter Maselis. Eerst en vooral is het belangrijk te weten dat we gemiddeld 100.000 haarzakjes op ons hoofd hebben. Uit elk zakje groeit gedurende ongeveer 800 dagen een haar. Wanneer een haar uitvalt, gaat het haarzakje een tijdlang in rust, zo’n 200 dagen, nadien begint de cyclus opnieuw. Door dit proces verlies je dagelijks gemiddeld een kleine honderdtal haren. Verlies je langere tijd veel haar, dan kan je haardos dunner worden. Al hoeft dat niet altijd blijvend te zijn. ‘Je raadpleegt best een dermatoloog als het haaruitval langer dan drie maanden duurt.’

Haaruitval bij mannen

‘De meest frequente vorm van haarverlies is het mannelijk type haaruitval. We hebben namelijk twee types haarzakjes: het type dat bovenaan op het hoofd voorkomt en de haarzakjes die achteraan en aan de zijkanten voorkomen. Dat eerste type is bij veel mensen gevoelig voor mannelijk hormoon, waardoor de haarcycli op die plaats elke keer verkort. Nadat het haar uitvalt zal de cyclus geen 800 dagen meer zijn, maar nog maar 700 dagen duren, nadien 600, 500 enzoverder. Is de cyclus echt heel kort? Dan verdwijnen die haarzakjes (bovenaan het hoofd) zelfs helemaal. 60% tot 70% van alle mannen hebben hier een genetische aanleg voor. Maar ook bij vrouwen kan het voorkomen. Vrouwen produceren echter veel minder – ongeveer zeven keer minder – testosteron of mannelijk hormoon. Daarnaast zorgt het vrouwelijke hormoon voor een beschermende factor. Vandaar dat het bij vrouwen meestal pas tot uiting komt na de menopauze, omdat een deel van de vrouwelijk hormonen dan wegvalt.’

Hoe behandelen?

‘De meest klassieke behandeling bij deze vorm van haaruitval is een bloeddrukverlagend stofje dat de bloedvaten openzet. Daardoor groeit het haar iets sneller en wordt het ook langer en dikker. Een tweede, moderner systeem is 5-alfa-reductase-inhibitoren zoals finasteride of dutasteride. Dat is een geneesmiddel dat de omzetting van het mannelijk hormoon, testosteron, in de meer actieve metaboliet onderdrukt. Bij 70% van de mannen kan dit het haarverlies tegengaan. Al wordt het niet zo vaak gebruikt, het blijft namelijk een medicijn waardoor er ook enkele nevenwerkingen bijhoren, denk aan libidoverlies, minder goede sperma aanmaak, depressie … Een andere optie is de typische haartransplantatie. Daarbij transplanteer je de haarzakjes die niet gevoelig zijn voor het mannelijke hormoon (die vanachter en langs de zijkant van het hoofd) naar de zones waar de kaalheid voorkomt. Omdat die haartjes niet gevoelig zijn voor het hormoon, vallen ze ook niet uit.’

Alopecia areata

‘Een andere veelvoorkomende vorm van haaruitval is alopecia areata. Het is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam per vergissing afweerstoffen maakt tegen het eigen haar. Meestal valt het haar uit in vlekken. Het afweersysteem kan de haarzakjes niet volledig vernietigen, daarom bestaat er altijd nog een kans dat het haar teruggroeit. Een uitgesproken vorm is alopecia totalis waarbij alle haren op het lichaam: hoofd, schaamhaar, oksels … uitvallen. Dat is meestal wel een blijvende vorm van haarverlies.’

Andere factoren

‘Daarnaast zijn er nog heel wat andere aspecten die een invloed kunnen hebben op de cycli van het haar. Denk bijvoorbeeld aan medicijnen, de bekendste vorm is chemotherapie. Ook zwangerschap heeft een invloed op het haar. Tijdens een zwangerschap – door de hormonale veranderingen – gaan de haartjes niet meer in de rustfase. Ze blijven dus doorgroeien. Na de bevalling gaan al die haartjes samen in rustfase. Daardoor kunnen in de periode van drie tot zes maanden na de bevalling één derde van de haren uitvallen. Er zijn ook bepaalde ziekten die kale plekken kunnen veroorzaken, denk aan lupus.’

‘Soms krijgen haarzakjes te weinig voedingsstoffen om haartjes aan te maken. Daar zijn een hele hoop oorzaken voor, bijvoorbeeld hoge koorts of stress. Ook ijzer en zink zijn belangrijke elementen die een invloed hebben op onze haargroei. Al moet je al hele grote tekorten hebben alvorens je er kaal van wordt. Ook hormonale stoornissen zoals schildlierproblemen geven soms haaruitval.’

‘Nog een andere oorzaak van haarverlies is aan het haar trekken. We zien dat meestal bij meisjes die hun haar naar achter trekken in een strak dotje. Als daar te hard aan getrokken wordt, dan kan de voorste haargrens steeds dunner worden. Dat noemen we tractie-alopecia. Je trekt aan het worteltje waardoor het bloedvaatje uitgerokken worden. Daardoor krijgt het haartje te weinig bloed en sterft het af. Ook sommige psychische stoornissen of dwangmatige plukgewoontes kunnen kale plekken veroorzaken’

Wat met shampoos?

‘Shampoo geen invloed op de haren, maar wel op de huid. In principe is een haar dood materiaal met een keratinelaagje rond. Als het haar te droog wordt, dan kan dat keratinelaagje beginnen schilferen en haken de haren in elkaar. Je kunt dan verschillende crèmes en oliën gebruiken om het haar te hydrateren. Shampoos hebben dus weinig tot geen invloed op haaruitval. We gebruiken ze wel wanneer de huid bijvoorbeeld te droog of geïrriteerd is.’

Door Nona Heremans

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…

Lees Meer ...

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…