Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Hoe gevaarlijk is de steek van een hoornaar?

Irma Kroon
6 min read

Wanneer het warmer weer wordt en we vaker buiten zijn, merken we ook dat er weer meer insecten door de lucht vliegen. En daar zitten helaas ook altijd een aantal soorten tussen die steken. De grootste, en daardoor misschien ook wel de engste, is de hoornaar. Maar hoe gevaarlijk is een steek van zo’n reuzenwesp nu eigenlijk?

Wat is een hoornaar?

De hoornaar wordt ook wel een paardenwesp genoemd. Hij heeft meestal zwart-gele strepen, al kunnen die ook zwart-bruinrood zijn.

De hoornaar kan tot 3,5 centimeter groot worden en is daarmee de grootste wesp in België en Nederland. Hij is namelijk ruim 2 keer zo groot als de ‘gewone’ wesp.

We zien hem niet heel vaak en daarmee is het dan ook even schrikken als we ineens zo’n ‘reuzenwesp’ langs zien komen vliegen. Hij maakt ook een zwaar zoemend geluid waardoor hij nog dreigender oogt.

De hoornaar gedijt het best in bos- en zandgebieden, langs de kust zie je hem bijvoorbeeld zelden.

Opgelet: we hebben het in dit artikel over een ‘gewone’ hoornaar. Sinds mei 2017 komt ook de Aziatische hoornaar, een exotische wespensoort, in België en Nederland voor. Het belangrijkste verschil van deze wespensoort met de gewone hoornaar is het zwarte borststuk en de gele uiteinden van de poten.

Hoe gevaarlijk is de steek van een hoornaar?

Agressief of niet?

Bij wespen weten we dat ze vrij agressief kunnen worden. Ze hangen vaak om ons heen, omdat ze dol zijn op onze zoete drankjes of ijsjes. Je moet ze niet boos maken want dan laten ze je niet snel met rust en wordt de kans om gestoken te worden alleen maar groter.

Dat advies geldt ook bij de hoornaar, al zal dat minder snel nodig zijn. Deze reuzenwesp is namelijk een stuk minder agressief dan de gewone wesp.

De hoornaar is wel een jager: ze jagen op insecten om die aan hun larven te voeren. Zelf leven ze echter van plantensappen.

Dol op zoetigheid zijn ze niet. Ze zullen mensen dan ook veel minder snel opzoeken. De hoornaars worden wel agressief wanneer je te dicht in de buurt van hun nest komt. Ze kunnen dan lukraak in het wilde weg gaan steken. Let dus altijd goed op dat je de nesten van hoornaars (en natuurlijk ook van gewone wespen) altijd vermijdt.

Geluid

Een ander voordeel waardoor je veel minder snel door een hoornaar gestoken zal worden dan door een gewone wesp, is dat hij veel meer geluid maakt.

Hoewel dit misschien bedreigender kan overkomen, ben je je op die manier wel sneller bewust van de aanwezigheid van dit insect. En een wesp steekt je juist het vaakst als je niet eens door hebt dat die bij je in de buurt is.

Maar stel je wordt toevallig wel een keer gestoken. Hoe erg is dit dan precies?

Pijnlijke steek, maar gevaarlijk?

Er heersen in de volksmond geruchten dat een hoornaar een mens, of zelfs een paard, al door een paar steken kan laten overlijden. Dat heeft waarschijnlijk veel te maken met het feit dat de steek van deze reuzenwesp erg veel pijn doet.

Aangezien dat hij een stuk groter is dan een gewone wesp of bij, is zijn angel ook een stuk groter. Zijn steek is daardoor ook pijnlijker. Bovendien komt het gif door de lengte van de angel ook sneller in de bloedbaan terecht.

Dat gif veroorzaakt een onaangename, scherpe pijn. Het zal je niet verbazen dat hierdoor veel mensen dus denken dat de steek van de hoornaar zo gevaarlijk is. Dat klopt echter niet. Voordat een steek dodelijk is, moet je er 500-1000 keer (afhankelijk van de plaats) door gestoken worden. Tenzij je een nest optilt, is de kans echt minimaal dat zoiets je kan overkomen.

Allergie

Wanneer je allergisch voor het gif van de hoornaar bent, kan een steek natuurlijk wel gevaarlijk en zelfs levensbedreigend zijn. In dat geval schakel je best zo snel mogelijk hulp in door 112 te bellen.

Ook bij een steek in je mond of keel kan een steek wel degelijk gevaarlijk zijn.

Is dat niet het geval, dan is de steek absoluut niet bedreigend. Vervelend is het natuurlijk wel, vanwege de pijn en later de jeuk. Hoewel het gif lijkt op dat van wespen en bijen, is het gehalte aan neurotransmitters wel wat hoger en zal de branderigheid en jeuk daardoor wat langer aanhouden. 

Moordenaarswesp?

Het negatieve imago van de hoornaar heeft naar alle waarschijnlijkheid veel te maken met de berichtgeving in de media. Zo zijn er verslagen van mensen die spontaan zouden zijn aangevallen door hordes hoornaars. Maar deze reuzenwespen worden pas agressief als je bij hun nesten in de buurt komt en vallen mensen niet spontaan aan.

Ook de term moordenaarswespen heeft niets te maken met zijn relatie ten opzichte van de mens. Voor insecten is hij juist wel een geduchte moordenaar. Zelfs in de nacht jagen ze hierop en je kunt ze dan ook soms waarnemen bij bijvoorbeeld straatlantaarns, waar veel insecten op afkomen. Het is dan ook een echte insectenbestrijder. Misschien moeten we dan ook juist maar blij zijn met zijn aanwezigheid in ons land.

Door Irma Kroon

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…

Lees Meer ...

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…