Selenium is een onmisbaar sporenelement dat cruciaal is om de menselijke gezondheid in stand te houden. Het heeft een positieve invloed op lichaam en geest. Toch wordt selenium vaak vergeten, terwijl de meesten onder ons er een tekort van hebben.
Selenium is een natuurlijk mineraal dat slechts in kleine hoeveelheden aanwezig is in onze voeding. Vooral voedingsmiddelen die rijk zijn aan eiwitten bevatten significante hoeveelheden selenium, zoals slachtafval, vlees, melkproducten, eigeel, vis en ook noten en graanproducten. De zogenaamde “paranoten” zijn een zeer goede bron van selenium. Dierlijke producten zoals vlees en eieren bevatten ook selenium omdat het veevoeder hiermee verrijkt wordt. Maar ook al plaatst men bovenstaande voedingsmiddelen meer en meer op het menu, de gemiddelde Belg zal nog steeds niet aan een voldoende hoeveelheid selenium per dag komen… Hoezo?
Het probleem met selenium is dat de hoeveelheid ervan in onze voeding de laatste decennia sterk is gedaald door enerzijds de huidige industrialisatie van de landbouw, denk maar aan de boeren die frequenter gebruik maken van kunstmeststoffen. Hierdoor bevat de bodem, waarvan het vee graast, steeds minder selenium, met als gevolg dat er in onze voeding dus ook niet zo veel selenium overblijft. Ook de pollutie in de lucht én water en grond met zware metalen zorgen er op hun beurt voor dat de opneembaarheid vermindert. Anderzijds wordt het probleem van te weinig selenium in het lichaam steeds groter door een wijziging van onze eetgewoonten. Door onevenwichtig diëten of bijvoorbeeld vegetarisch/veganistisch eten krijgt men niet voldoende voedingsmiddelen binnen die selenium bevatten.
Wat doet selenium dan precies in ons lichaam?
Verschillende biochemische processen in ons lichaam hebben selenium nodig, maar het lichaam maakt deze stof niet zelf aan. Planten en dieren nemen het op uit de natuur. We moeten het dus noodzakelijkerwijs uit de voeding halen. Het Europees agentschap voor voedselveiligheid erkent dat selenium essentieel is voor diverse lichaamsfuncties. Zo is selenium allereerst een belangrijk element voor het defensiemechanisme van alle cellen in ons lichaam. Door voldoende selenium in het lichaam zal je bijvoorbeeld minder snel verkouden worden. Daarnaast draagt het sporenelement bij tot een normale werking van de schildklier en ons immuunsysteem. Selenium is tevens nodig voor gezonde haren en nagels.
Selenium heeft een sleutelfunctie bij de impact van zware metalen
Zware metalen? They do ring a bell, maar waar staan ze precies voor? Als men spreekt over zware metalen denkt men in eerste instantie aan cadmium, kwik en lood. Ooit al eens verder nagedacht over de negatieve impact ervan op onze gezondheid? Zware metalen komen door verontreiniging terecht in het milieu en in de voeding. Wanneer men wordt blootgesteld aan zware metalen kan er een verstoorde immuunregulatie optreden met mogelijks chronische ziekten of auto-immuunziekten tot gevolg.
Voldoende selenium zorgt daarentegen voor de detoxificatie van de giftige effecten van zware metalen. Het bindt de zware metalen zodat deze niet kunnen worden opgenomen, met als gevolg dat er dan nog minder selenium effectief in het lichaam terechtkomt voor haar andere lichaamsfuncties uit te voeren. Op die manier heeft men dus te maken met wat men een vicieuze cirkel noemt.
Hoeveel selenium heeft mijn lichaam dan eigenlijk nodig?
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid, vastgelegd door de Hoge Gezondheidsraad, bedraagt 70 µg per dag, zowel voor mannen als voor vrouwen. Voor kinderen wordt 60 µg per dag aangeraden. Helaas is de voeding in België schaars aan selenium. Het bevat gemiddeld slechts 45 microgram. De maximale aanvaardbare bovengrens voor volwassenen in Europa werd door EFSA vastgelegd op 300 µg/dag. Deze dosis is veilig en niet schadelijk voor de gezondheid. Een tekort aan selenium treed op vanaf een dagelijkse inname van slechts 20-30 µg voor volwassenen.
Extra aandacht voor… Zwanger? Roker? Vegetariër? Stadsbewoner? Sporter? Deze groepen hebben ten allen tijde meer selenium nodig. Rokers en stadsbewoners worden over het algemeen vaker blootgesteld aan zware metalen, bijvoorbeeld door sigarettenrook of door vervuilende auto's in de stad. Zwangere vrouwen, vegetariërs of sporters komen minder snel aan de optimale waarden die nodig zijn om hun cellen te beschermen. Vegetariërs krijgen door hun aangepast eetpatroon simpelweg minder voedingsmiddelen binnen die rijk zijn aan selenium en zwangere vrouwen moeten daarenboven ook zorgen voor het metabolisme van de foetus.
Hoe kan ik mij dan zo goed mogelijk beschermen?
Een tekort aan selenium kan aangevuld worden door een uitgebalanceerd voedingspatroon of door een voedingssupplement selenium. Gezondheidsexperten roepen daarentegen wel de bevolking steeds meer en meer op om supplementen selenium in te nemen voor een betere globale gezondheid. Zowel plantaardige als dierlijke voedingsmiddelen in België bevatten te weinig selenium. Er is natuurlijk wel een verschil in supplementering.
Organisch gebonden selenium, zoals op seleniumgist, wordt vele malen beter opgenomen dan anorganische selenium. SelenoPrecise (Pharma Nord) is de enige gestandaardiseerde organische seleniumverbinding en heeft een goede gedocumenteerde biologische beschikbaarheid van bijna 90%. SelenoPrecise is de seleniumbron in het combinatiepreparaat Selenium+Zinc, dat naast de elementen selenium ook zinc, vitamine A,B6,C en E bevat.