Op het werk kan de druk je al eens te veel worden door de opstapelende taken en deadlines. Het is belangrijk om je stress onder controle te houden om bijvoorbeeld een burn-out te vermijden. Ook in je privéleven zijn er dagelijks situaties die ons hart sneller doen slaan. Maar wat is stress nu precies? In de natuur is stress het signaal om te vluchten als gevolg van een dreigende situatie.
Wat gebeurt er in je hersenen bij stress?
In je hersenen gaan 2 systemen in werking treden bij een stressvolle situatie : één om je ‘vecht- of vluchtreactie’ te activeren en de andere zorgt voor extra productie van cortisol, ook wel het stresshormoon genoemd, waardoor je meer energie krijgt. Dit proces treedt in werking bij fysiek gevaar (zoals onze voorvaderen konden ervaren als ze een mammoet tegenkwamen), maar het brein van de moderne mens reageert ook op stressvolle mentale confrontaties. Denk aan hoe je bloed begint te koken als je in de file staat en je al te laat bent voor een meeting of als je iemand je oneerlijk behandelt.
Effecten stress
Stress heeft ook een effect op je concentratievermogen en als je regelmatig stress ervaart (chronisch stressen) gaat je immuunsysteem er zelfs op achteruit. Bij een stressreactie wordt je lichaam klaargestoomd om te vluchten : je spieren spannen zich aan en je hart gaat sneller slaan. Ervaar je bijna dagelijks stress, dan gaat door de constant verhoogde hartslag en bloeddruk, het risico op hart- en vaatziekten stijgen.
Je spijsvertering gaat even in slaapmodus en je zal meer transpireren, om je lichaam af te koelen na de ‘explosie’ van stress. Je lichaam maakt je dus altijd klaar om te vluchten en hierna te kalmeren.
Stress aanpakken
De psychologie schotelt twee manieren voor om je stress tegen te gaan : probleemgerichte of actieve coping en emotiegericht of defensieve coping.
Bij de probleemgerichte manier ga je meteen het probleem aanpakken. Ben je gestresseerd omdat je huis een boeltje is? Ruim dan op. Bij de emotiegerichte aanpak ga je dingen vermijden die je doen panikeren of je gaat het probleem ontkennen of minimaliseren : “Zo wanordelijk is mijn huis nu ook weer niet”.
De probleemgerichte aanpak is de beste manier om je stress te verminderen omdat de oorzaak meteen aangepakt wordt. Mensen die deze manier verkiezen zullen veel minder stress ervaren en ook het cortisolgehalte zal niet zo hoog zijn als bij mensen die defensief hun problemen ‘aanpakken’. Bij deze laatste manier onderdruk je emoties waardoor de stressreactie juist groter wordt.
Hulp vragen is raadzaam
Als je een probleem hebt, is het dus slim om dit meteen aan te pakken. Kan je het probleem niet zelf aan of weet je niet hoe je eraan begint, dan helpt praten met je omgeving. Niet alleen kunnen zij advies verschaffen, het verlaagt ook je cortisolniveau omdat jij je problemen deelt. Zo zal je minder angst ervaren. Sociaal contact is als het ware een beschermer tegen stress als gevolg van de aanmaak van het hormoon oxytocine.
[1] Bron : Onderzoek door de Amerikaanse psychologen Suzanne Segestrom en Gregory Miller.
