Het pollenseizoen is weer aangebroken en voor velen betekent dat tranende ogen en een jeukende neus. Misschien krijg je plots ook een ongemakkelijk gevoel in je mondholte na het eten van een appel? Dan heb je waarschijnlijk te maken met een kruisallergie. Allergoloog Alessandro Toscano legt uit hoe het ontstaat, wat de symptomen zijn en wat je eraan kunt doen.
‘Een allergie is een soort overgevoeligheidsreactie op een stof die onschadelijk is voor de meeste mensen. Wat er juist in het lichaam gebeurt, is afhankelijk van het type allergie.’
‘Je hebt onmiddellijke vormen van allergie, zoals hooikoorts. In dat geval is er een activatie van mestcellen die antilichamen tegen de allergie-opwekkende stof op hun oppervlak binden. Door interactie tussen de antilichamen en de stof, zullen de mestcellen bepaalde mediatoren vrijlaten die een allergische reactie veroorzaken. Andere allergieën worden dan weer veroorzaakt door andere cellen, zoals lymfocyten. De respons van die lymfocyten is dan afhankelijk van waar ze zich bevinden, bijvoorbeeld in de huid of in de longen.’
Kruisallergie
‘In het geval van een onmiddellijke allergie ontstaat een kruisallergie wanneer antilichamen twee verschillende allergenen herkennen. Ben je allergisch aan iets, dan produceert je lichaam antilichamen tegen dat specifieke allergeen. Bij een kruisallergie word je plots ook allergisch voor iets met gelijkaardige allergenen als die van de primaire allergische stof. Het betekent dus dat je lichaam de ene stof plots ook gaat herkennen als allergie omdat die erg hard lijkt op de stof waar je effectief allergisch voor bent.’
‘Heb je bijvoorbeeld een allergie voor berkenpollen en krijg je plots klachten in de mond wanneer je een appel eet, dan heb je mogelijks een kruisallergie voor appels. In appels zitten eiwitten die gelijkaardig zijn aan die van berkenpollen, en je lichaam kan de twee stoffen niet goed onderscheiden.’
‘Er zijn heel wat klassieke combinaties die vaak voorkomen. Bij berkenpollenallergie heb je vaak kruisallergie voor rauwe groenten en fruit, zoals appels, peren, wortels en perziken. Bij graspollen gaat het dan weer om vruchten zoals tomaten, courgettes, watermeloen en komkommer. Meestal heb je geen klachten als je verwerkte vruchten eet. Zo kun je wel ongemak ervaren bij het eten van een appel, maar niet bij het eten van appelmoes.’
‘Ook bij latexallergie kan een kruisallergie voor voedsel ontstaan. Vaak vertoon je dan een tweede allergische reactie op tropische vruchten. Heb je een kattenallergie, dan kun je ook een allergie voor varkensvlees ontwikkelen.’
Symptomen
‘Bij de meest voorkomende kruisallergieën doen klachten zich vooral voor in de mondholte. Je kunt jeuk ervaren, een prikkelende keel hebben of licht gezwollen lippen. Het is goed om te weten dat die klachten vrijwel meteen optreden na het eten van het voedsel. In de meeste gevallen zijn de klachten mild en beperkt, maar in bepaalde zeldzame gevallen kunnen gegeneraliseerde, zelfs ernstige reacties optreden.’
Behandeling
‘Het enige wat je kunt doen is het voedsel dat de klachten veroorzaakt volledig vermijden. Ander voedsel kun je wel gewoon eten. Heb je klachten als je appels eet, maar niet als je peren eet, dan mag je die peren ook gewoon blijven eten. Wil je verwerkte voeding, zoals appelmoes proberen, dan ga je best even op consultatie bij de allergoloog om dat te bespreken.’
‘Als je berkenpollenallergie hebt, kan er in bepaalde situaties nood zijn voor immunotherapie, maar die heeft geen invloed op de kruisallergie. De klachten van de berkenpollenallergie zullen misschien verbeteren, maar of de jeukende mondholte ook verbetert, valt niet te voorspellen.’
‘Meestal is kruisallergie langdurig. Het kan jaren duren en het verdere verloop valt moeilijk te voorspellen. De klachten treden meestal het hevigst op in de periode waarin je ook het meest last hebt van je primaire allergie voor pollen. Maar een kruisallergie kan ook het hele jaar aanhouden.’
