Onze smartphone is bijna aan onze hand vastgegroeid en hij lijkt stilletjes aan ook de televisie te vervangen. Vroeger keken we de hele avond televisie, nu kijken we naar ons favoriete programma en gaan we vervolgens op onze smartphone tokkelen in bed. Dat dat niet goed is voor je slaapkwaliteit weten we ondertussen allemaal. Wij gingen ten rade bij professor Stijn Baert (UGent), die doctoraal onderzoek begeleidde over de gevolgen van hevig smartphonegebruik bij studenten.
‘Niet enkel hevig smartphonegebruik voor je gaat slapen, maar ook het multitasken met je smartphone gedurende de dag kan je slaap beïnvloeden’, legt Stijn Baert uit. ‘Hevig smartphonegebruik kan leiden tot cognitive overload. Dat wil zeggen dat je met vanalles bezig bent en je hoofd wordt overladen met informatie. Doordat je hoofd zo vol zit, wordt het moeilijker om in slaap te geraken.’
Blauw scherm
‘Naast de cognitive overload heeft ook het scherm van onze smartphone een invloed op hoe goed we slapen. Dat scherm stuurt namelijk een blauw licht uit en dat blauwe licht gaat het aanmaken van slaaphormonen tegen, waardoor het slaapproces vertraagd wordt. Wat je kunt doen, is je gsm op nachtmodus zetten wanneer je die, vooral ’s avonds, gebruikt. De nachtmodus verandert de kleur van het licht dat je scherm uitzendt. Je kunt dan kiezen voor een warmere rode tint bijvoorbeeld, want warmere tinten geven je ogen meer rust. Die nachtmodus is dus een handige tool. Maar aan de andere kant is het natuurlijk beter om jezelf gedurende de dag te disciplineren en niet constant te multitasken met je smartphone. Ook treintjes maken van de ene app naar de andere app kan heel vermoeiend zijn. We zagen in ons onderzoek dat vooral studenten die dat soort gedrag vertonen slechter slapen.’
Helderheid
Is de nachtmodus dan hetzelfde als je helderheid lager zetten? Professor Baert zegt van niet: ‘We worden van nature slaperiger als het donkerder is, dus in dat opzicht kan het helpen om ook je helderheid lager te zetten. Maar het soort licht is nog iets anders dan de hoeveelheid licht, en dat kun je dus enkel aanpassen met die nachtmodus. Naast het licht heb je ook het geluid en het trillen van je smartphone. Als je je notificaties niet uitzet en je gsm tijdens de nacht trilt of geluid maakt, kan dat natuurlijk ook je slaapproces verstoren.’
Televisies en laptops
Is uren voor de televisie liggen voor je gaat slapen ook zo schadelijk? ‘Het is zo dat de afstand tot de televisie groter is, waardoor de intensiteit waarmee het licht binnenkomt kleiner is. Daarnaast is televisie ook ontspannener, omdat het de gedachtenprocessen in je hoofd in mindere mate activeert. Smartphonegebruik is meer interactief en zorgt voor meer prikkels. Er zijn ongetwijfeld nog betere ontspanningsbezigheden dan televisie kijken – al moet ik zeggen dat ik zelf ook erg graag voor de buis hang. Maar als je het vergelijkt met het blauw scherm van je smartphone dat veel interactie en emotie oproept, is televisie sowieso een betere optie. Dat geldt ook voor series en films kijken via streamingsdiensten op je laptop. Probeer die wel altijd op een afstandje van je gezicht te zetten.’
