Vitamine C is waarschijnlijk één van de meest bekende vitamines. Deze vitamines hebben enorm veel voordelen voor de gezondheid. Een tekort is redelijk makkelijk te voorkomen indien je verder een goede gezondheid hebt. Hier lees je alles over de symptomen, de oorzaken en de behandeling van een tekort aan deze vitamines.
Wat is vitamine C?
Vitamine C zit in veel gezonde voeding, zoals fruit, groenten en aardappelen. We noemen het ook wel ascorbinezuur. De vitamine heeft veel belangrijke functies, en een tekort eraan kan voor serieuze gezondheidsklachten zorgen.
Hier is een lijstje met de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden vitamine C voor een aantal groepen:
- Een baby van 1 tot 2 jaar: 25 mg
- Een volwassene (19-70 jaar): 75 mg
- Een zwangere vrouw: 85 mg
- Een vrouw die borstvoeding geeft: 100 mg
De functie van vitamine C
De belangrijkste functies van deze vitamines zijn: het werken als antioxidant, het vormen van bindweefsel, het opnemen van ijzer, en de meest bekende: het in stand houden van de weerstand.
Een antioxidant beschermt de lichaamscellen tegen vrije radicalen. Deze agressieve stoffen kunnen aardig wat schade veroorzaken in het lichaam, al is dat niet altijd het geval. Zo kan het zijn dat er oxidatieve stress ontstaat. Op lange termijn kan dat, volgens diverse onderzoeken resulteren in hart- en vaatziekten of zelfs kanker. Zo zie je maar hoe belangrijk het is om genoeg vitamine C en andere antioxidanten binnen te krijgen.
Wat zijn de oorzaken van een vitamine C-tekort?
De meest voor de hand liggende oorzaak van een vitamine C-tekort is het te weinig innemen van de juiste voeding. Mensen die veel fastfood en kant-en-klare maaltijden eten lopen het risico op een tekort. Op bepaalde momenten in je leven heb je meer vitamine C nodig. Verander je op dat moment niets aan je eetpatroon, dan kan er ook een tekort ontstaan.
Zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven hebben over het algemeen meer vitamines en mineralen nodig. Vitamine C hoort zeker bij dat lijstje. Ook na een chirurgische ingreep kan extra vitamine C nodig zijn om snel te herstellen, hetzelfde geldt voor iemand die ontstekingen of wonden heeft.
Vitamine C-tekort: symptomen
De belangrijkste symptomen van een vitamine C-tekort zijn verminderde weerstand, vermoeidheid en het hebben van wonden die niet snel helen. Vermoeidheid kan zich uiten in zich futloos voelen, geheugenproblemen, concentratieproblemen en hoofdpijn. Ook snel geïrriteerd raken is een symptoom die op vermoeiheid zou kunnen duiden.
Het ergste symptoom van een vitamine C-tekort is scheurbuik. Dit komt in landen zoals België normaal gesproken niet meer voor. Vroeger hadden zeemannen dit vaak, omdat er niet genoeg vers fruit en verse groenten aan boord waren voor de lange reizen op zee.
Iets minder bekende symptomen zijn onder andere: snel blauwe plekken krijgen, bloedneus, droog haar, ontstoken tandvlees en verzwakt tandglazuur.
Gelukkig komt een tekort niet vaak meer voor in België.
Hoe test je een tekort aan vitamine C?
Het testen van je vitaminewaarden is erg simpel. Een huisarts of diëtist kan een test aanvragen bij het lab. Met een simpele bloedtest weet je in een mum van tijd of je een tekort hebt of niet.
Hoe kan een vitamine C-tekort voorkomen worden?
Om een tekort te voorkomen, is het belangrijk om gezond en gevarieerd te eten. Hiermee bedoelen we dus veel groenten en vers fruit. Wanneer je ziek bent, of bijvoorbeeld borstvoeding geeft, heb je meer vitamines nodig. Pas daar dus je voeding op aan, en eet wat extra fruit.
Alcoholisten, rokers of mensen die aan een crashdieet doen hebben meer kans op een tekort. Probeer overmatig gebruik van alcohol dus te voorkomen en stop met roken en het volgen van ongezonde diëten.
Ook mensen met bepaalde ziektes zoals de ziekte van Crohn, diabetes type 1, anorexia nervosa en andere eetstoornissen hebben een verhoogd risico. Zij zullen zich dus vaker moeten laten testen, om op tijd in te kunnen grijpen indien er een tekort ontstaat. Het kan zijn dat een arts je supplementen geeft om een tekort te voorkomen.
De behandeling van een vitamine C-tekort
Indien blijkt dat je een tekort hebt, is de eerste stap je voedingspatroon aanpassen. Daar komen we later op terug. Omdat een tekort niet gezond is, moet dat zo snel mogelijk opgelost worden. Daarom zal de patiënt supplementen moeten nemen. Afhankelijk van de symptomen en eventuele andere ziektes van de patiënt zal een dokter bepalen hoeveel mg elke dag ingenomen moet worden.
De duur van de behandeling kan per persoon variëren. Voor een klein tekort zal een maand lang supplementen innemen in combinatie met gezonde voeding genoeg zijn. Iemand met een zwaar tekort die bijvoorbeeld ook zwanger is of een ziekte heeft, zal een langere behandeling volgen.
In welke voeding zit vitamine C?
Deze belangrijke vitamine komt vooral voor in fruit, groenten en aardappelen. Ook in voeding zoals: sinaasappelen, limoenen, citroenen, mandarijnen, aardbeien, kiwi’s, brocolli, bessen, tomaten,koolsoorten en paprika’s. We hebben het hier wel over verse producten, dus geen sapjes. Daar worden meestal suikers aan toegevoegd.
Het aanpassen van je voedingspatroon bij een vitamine C-tekort
Het belangrijkste is om op een gezonde en natuurlijke manier genoeg vitamine C binnen te krijgen. Supplementen kunnen tijdelijk helpen om het niveau weer op peil te brengen, en eventuele klachten te laten verdwijnen. Het is echter niet de bedoeling dat je supplementen neemt om verder te gaan met ongezond eten, maar supplementen kunnen wel een goede aanvulling zijn.
Gevarieerde maaltijden met genoeg groenten en fruit zijn in de meeste gevallen genoeg om de juiste hoeveelheid van deze vitamines binnen te krijgen. Eet iedere dag groenten, maar varieer hier regelmatig in. Probeer zo veel mogelijk groenten uit, want variatie is belangrijk om genoeg voedingsstoffen binnen te krijgen. Eet ook elke dag fruit. Of dit nu ‘s morgens bij het ontbijt is of als tussendoortje, dat maakt niet zo veel uit.
Let op met fruitsap. Ook al zit hier soms wel echt fruit in of toegevoegde vitamine C, het zit bomvol toegevoegde suiker. Je kunt beter een sinaasappel, banaan of een schaaltje aardbeien nemen. Een andere tip is om met vers fruit smoothies te maken. Zo kun je je gezonde tussendoortje toch drinken en krijg je meestal wat meer binnen.
Te veel vitamine C
Het overschot aan vitamine C wordt uitgeplast. Het heeft dus geen zin om enorme hoeveelheden fruit op een dag te eten of veel supplementen te nemen, puur om meer vitamine C binnen te krijgen. Wel kan een overschot leiden tot diarree en darmklachten.