Een heleboel mensen vermijden moeilijke gevoelens zo vaak als zij maar kunnen. Op deze manier wordt als het ware een afweermechanisme in gang gezet waarbij je een bepaalde situatie of een gevoel probeert te vermijden. De onprettige gevoelens zul je als gevolg daarvan een stuk minder vaak ervaren.

Afweermechanisme bij moeilijke gevoelens

Een afweermechanisme is eigenlijk een begrip uit de psychologie, waarmee de diverse methoden worden bedoeld die de menselijke geest gebruikt om uiteenlopende driften, verlangens en waarheden uit het bewustzijn zoveel mogelijk te weren. Je kunt hierbij onder andere denken aan gevoelens van pijn, verdriet en angst. Freud heeft binnen de psychologie diverse afweermechanismen omschreven, te weten:

• verdringing,
• dissociatie,
• regressie,
• projectie,
• rationalisering,
• verplaatsing,
• reactievorming,
• sublimatie,
• identificatie,
• ontkenning.

Behalve de door Freud omschreven afweermechanismen, kan ook vermijding tot deze aan dit rijtje toe worden gevoegd.

Vermijden in het dagelijks leven

Een bijzondere vorm van vermijdingsgedrag zie je terug bij iemand die last heeft van een fobie. Als iemand bang is van spinnen, dan zullen situaties waar deze diertjes mogelijk aanwezig zijn opvallend vaak uit de weg worden gegaan. Maar ook als je een lastig bericht moet beantwoorden, kun je dat vaak nog even vermijden. Je stelt op die manier eveneens moeilijke gevoelens tijdelijk nog even uit. Moeilijke gevoelens vermijden kan dus op allerlei vlakken voorkomen en is heel je leven doorspekt met grotere of kleinere vormen van het vermijden van moeilijke gevoelens.

Vermijden en uitstellen

Moeilijke gevoelens vermijden ligt vaak aan de basis van uitstelgedrag. Op het moment dat je moeilijke gevoelens ervaart bij het trotseren van een bepaalde situatie dan zal dit er vaak voor zorgen dat je deze uit de weg probeert te gaan. Hoe meer je echter uit gaat stellen, hoe meer je bepaalde situaties en gevoelens gaat vermijden. De gevoelens ten aanzien van deze situaties of gevoelens zullen op die manier echter ook steeds negatiever worden. Bovenal zorgt het uit de weg gaan van bepaalde alledaagse verplichtingen en gevoelens ook voor meer stress en spanningen. Als gevolg hiervan kun je niet alleen in de problemen komen, maar eveneens extra negatieve gevoelens kunt gaan ontwikkelen en steeds meer situaties en gevoelens probeert te vermijden. Er is dan een reële kans dat je op die manier in een vicieuze cirkel terechtkomt.

Vermijden zorgt voor versterking van gevoelens

Op het ogenblik dat je een gevoel uit de weg gaat omdat je dat moeilijk vindt of je je er niet prettig bij voelt, dan zullen deze gevoelens juist sterker worden. Indien je bang bent om een vervelend gesprek aan te gaan met een vriend(in) dan zal vermijding je moeilijke gevoel alleen maar versterken. Wanneer je echter de angst weet te trotseren, zul je merken dat een dergelijk gesprek vaak meevalt. Door voortdurend echter voor het vermijden van moeilijke gevoelens te kiezen, zul je steeds meer uitvluchten gaan zoeken. De angst om ooit het gesprek aan te gaan, zal dan immers alleen maar groter worden.

Aanpakken van moeilijke gevoelens

• Trotseer de angst
  Probeer te achterhalen wat de basis is voor je angst voor bepaalde gevoelens. Op het moment dat je deze aan weet te pakken, en kunt trotseren, dan hoef je deze immers niet meer uit de weg te gaan. Angsten voor moeilijke gevoelens moeten dan ook zoveel mogelijk verbannen worden om je sociaal en maatschappelijk functioneren niet in de weg te staan.
• Maak korte metten met uitstelgedrag
  Door juist met enthousiasme op bepaalde situaties af te stappen, hoef je bepaalde gevoelens niet meer te vermijden. Zelfs als gevoelens moeilijk zijn, kan voldoende motivatie je helpen om deze te overwinnen. Moeilijke gevoelens moet je dan ook gewoon onder ogen durven zien om deze op te kunnen lossen. Vaak ben je achteraf zelfs erg tevreden over het feit dat je deze moeilijke gevoelens meteen hebt getrotseerd en er geen extra probleem van hebt gemaakt.