Ieder mens heeft vocht nodig. Wanneer er sprake is van uitdroging zal dit het functioneren ernstig belemmeren en treden er bovendien gezondheidsproblemen op. De eerste organen die te lijden hebben onder een tekort aan vocht zijn de nieren. De nieren hebben vocht nodig om de afvalstoffen die in het lichaam terecht komen goed te kunne afvoeren via de urine. Voor de productie van urine is uiteraard vocht nodig.
Anderhalve tot twee liter per dag
Een volwassene heeft anderhalve liter vocht per dag nodig. Daarbij wordt alles meegerekend, dus het gaat dan niet alleen om water. Ook koffie, thee, melk en fruitsappen tellen mee om aan de dagelijks aanbevolen hoeveelheid te komen. Daarnaast krijgt het lichaam nog extra vocht binnen dat in maaltijden wordt verwerkt. Een kop soep bevat ook vocht, evenals groenten, vlees en zuivelproducten. Het is dus beslist een fabel dat iedere volwassene twee liter (kraan)water per dag zou moeten drinken. Sommige mensen doen dit wanneer ze een dieet volgen, vooral het drinken van warm water of thee kan het hongergevoel onderdrukken.
Hoe weet ik dat ik te weinig drink?
Het lichaam geeft op verschillende manieren aan dat er sprake is van een tekort aan vocht. De belangrijkste daarvan is logisch: U heeft dorst. Maar er zijn meer signalen waaraan je kunt merken dat iemand een tekort aan vocht heeft:
- Hoofdpijn
- Licht in het hoofd zijn, duizeligheid
- Donkere, sterk ruikende urine
- Minder urine dan normaal
- Een droge mond
- Concentratieproblemen, prikkelbaarheid
Bij uitdroging zijn de verschijnselen ernstiger, dan is ingrijpen direct noodzakelijk.
Uitdroging kan direct levensbedreigend zijn
Bij ernstige uitdroging treden verschijnselen op die alarmerend zijn en waarop direct actie moet worden ondernomen. Iemand die uitgedroogd is, is vaak extreem duizelig, praat verward en heeft daarnaast verschillende lichamelijke klachten als krampen in armen en benen, niet meer kunnen plassen, misselijkheid en braken en ingevallen ogen. Daarnaast kunnen problemen optreden als hartritmestoornissen en een lage bloeddruk. Dit soort verschijnselen treden soms op wanneer iemand grote inspanningen verricht zonder daarbij voldoende te drinken.
Denk hierbij aan werken in de buitenlucht bij extreem hoge temperaturen of het leveren van inspannende sportprestaties. Iedereen herinnert zich vast nog de beelden van de marathonloopster tijdens de Olympische Spelen die tegen elke prijs de finish wilde halen en wankelend en volledig gedesoriënteerd op de baan liep. Hier was duidelijk sprake van een ernstige situatie.
Zorg voor een juiste vochtbalans
Je kunt eenvoudig voorkomen dat je een tekort aan vocht oploopt. Het lichaam geeft al bij een tekort van 1 tot 2 procent aan lichaamsvocht aan dat het behoefte heeft aan aanvulling: Je krijgt dan dorst. Ga tijdens een warme dag een activiteit buiten doen, zorg dan dat je van tevoren al genoeg hebt gedronken en neem voldoende water of andere dranken mee zodat je gedurende de dag voldoende kunt drinken om uitdroging te voorkomen.
Hoe verliest het lichaam vocht?
Je verliest niet alleen vocht door urine, al is het wel de grootste hoeveelheid met ongeveer 1400 milliliter per dag. Maar daarnaast verlies je ook vocht via je ontlasting, ongeveer 100 milliliter en door te transpireren nog eens zo’n 550 milliliter. En dan is er nog een vierde manier waarop het lichaam vocht verliest, namelijk zo’n 500 milliliter doordat we simpelweg uitademen. Al dit vocht moet ook weer worden aangevuld. Daarom wordt aanbevolen om per dag anderhalve tot twee liter te drinken. Daarnaast krijg je vocht binnen door voeding en door wat het lichaam zelf afscheidt.
Verschillen tussen mannen en vrouwen
Het lichaam van een volwassen vrouw bestaat voor gemiddeld 52 procent uit vocht, dat van een volwassen man voor ongeveer 63 procent. Dat een vrouwenlichaam minder vocht bevat komt omdat vrouwen doorgaans meer vetweefsel hebben dan mannen, en vetweefsel bevat geen vocht. Het lichaam van jonge baby’s bestaat zelfs voor 70% uit vocht. Bij heel jonge kinderen kun je uitdroging onder andere ook vaststellen aan een ingevallen fontanel.
Drink voldoende voor een gezond lichaam
De conclusie kan dus worden getrokken dat je voldoende moet drinken om je lichaam in goede conditie te houden. Let daarbij ook vooral op wat je drinkt. Frisdranken bevatten veel suiker. Vruchtensappen bevatten een hoge zuurgraad, dat kan het glazuur van je gebit aantasten. Water, koffie en thee zonder suiker zijn de beste dranken en worden ook aanbevolen voor gezonde voeding. Hiervan kun je in principe onbeperkt drinken, hoewel te veel water drinken ook een negatief effect op je gezondheid kan hebben, maar dan moet je wel veel meer water drinken dan de aanbevolen hoeveelheid van twee liter vocht per dag.
TEST: Drink ik voldoende water
Wil je testen of je voldoende water drinkt? Dat kan aan de hand van enkele leuke apps. Deze geven je op geregelde tijdstippen gedurende de dag een seintje dat je water moet drinken. Gebruik morgen de app niet en gebruik overmorgen de app wel eens. Zo merk je snel op of je genoeg water drinkt.
