Neuropathische pijn (ook wel zenuwpijn genoemd) kan door verschillende syndromen ontstaan. Een andere benaming is neuralgie. De pijn wordt veroorzaakt doorat er een beschadiging is aan een zenuw. Omdat de zenuw beschadigd is, ontstaan er prikkels en kortsluiting in de zenuw. Daarnaast kan zenuwpijn ontstaan na een beroerte (in dat geval zijn de pijnbanen in de hersenen beschadigd) of na een dwarslaesie (in dat geval zijn de pijnbanen in het ruggenmerg beschadigd). Neuropathische pijn komt wel vaker voor in België: Ongeveer één tot twee procent van de bevolking heeft last van zenuwpijn, waarvan acht procent van personen die ouder zijn dan vijfenvijftig.
De verschillende vormen neuropathische pijn
Er zijn veel verschillende soorten zenuwpijn, afhankelijk van waar in het lichaam de pijn vandaan komt.
- Zo is er aangezichtspijn (trigeminiusneuralgie). Bij aangezichtspijn voel je pijn in de gevoelsprikkels die worden verzonden van je gezicht naar je hersenen. Er ontstaat dan pijn in de nervus trigeminus, de drielingszenuw.
- Ten tweede is er mortons neuralgie, waarbij je veel pin voelt in het voorste gedeelte van je voet en je tenen. Bij mortons neuralgie raakt een zenuw in je voet bekneld tussen je middenvoetsbeentjes. De oorzaak is niet altijd duidelijk, maar een slechte doorbloeding van de voet zou de oorzaak kunnen zijn. Een slechte doorbloeding ontstaat op zijn beurt weer door te veel sporten of door veel op hoge hakken te lopen. Daarnaast kan mortons neuralgie ook ontstaan door middel van een doorgezakte voorvoet.
- Ten derde is er postherpetische neuralgie, dat ontstaat nadat je gordelroos hebt gehad. Gordelroos is een infectie die ontstaat na het herpers zostervirus.
- Ten vierde is er fantoompijn: er ontstaat pijn in een lichaamsdeel dat er niet meer is, omdat het geamputeerd is en de zenuwen zijn doorgesneden. Dit is ook een vorm van neuropathische pijn. Als laatste is er plexus numbalis neuralgie, waarbij het netwerk van zenuwen dat naar je benen en naar je voeten gaat, is beschadigd. Je kan pijn en het verlies van gevoel in je benen en in je voeten hierdoor krijgen.
Uiterlijke en lichamelijke kenmerken
Zenuwpijn is erg specifiek en voelt heel anders dan de pijn die je voelt als je bijvoorbeeld een wond hebt. Je voelt meestal een lijn in je arm of been pijn doen, daar waar de zenuw zich bevindt. Het kan branden of schrijnen, en warm of juist koud aanvoelen. Vaak voel je ook nare tintelingen. Hoewel dit nogal vage kenmerken zijn, is er een symptoom die specifiek op zenuwpijn duidt: je arm of been voelt doof aan, maar doet tegelijk toch heel veel pijn. Een beweging die normaal geen pijn veroorzaakt, zoals een streling over de huid of de wrijving van kleren met de huid, veroorzaakt in de zenuwstrook een ernstige pijnreactie.
Het ontstaan van neuropatische pijn
Zenuwpijn kan ontstaan door meerdere oorzaken, bijvoorbeeld:
- Hernia
- Carpale tunnelsyndroom
- Een andere langdurige druk op de zenuw
- Herpes zoster
- Gordelroos
- En andere infectie
- Polyneuropathie
- Diabetes
- Guillan-Barre syndroom
Als neuropatische pijn door een van deze oorzaken ontstaat, wordt de pijnprikkel doorgegeven aan je ruggenmerg. Vervolgens wordt een seintje gegeven naar de hersenen, waardoor jij te weten krijgt dat je pijn hebt. Je hersenen combineren de pijnprikkel ten slotte weer met eerdere ervaringen. Hierdoor ontstaan emoties als angst, en gedrag dat met de pijn te maken heeft, zoals stil gaan liggen of gaan zitten.
Medicatie bij Neuropatische pijn
Een simpele paracetamol of aspirine helpt niet bij zenuwpijn. Je kunt beter gebruik maken van medicijnen die de zenuw blokkeren, of die de pijnprikkel naar de hersenen veranderen. Deze medicijnen worden vaak gebruikt bij mensen die lijden aan een depressie. Antidepressiva die veelal gebruikt worden, zijn duloxetine en amitryptiline. Ook medicijnen die gebruikt worden voor mensen die last hebben van epileptische aanvallen worden vaak voorgeschreven bij neuropatische pijn, zoals carbamazepine, gabapentine of pregabaline. Er zijn echter nog veel meer mogelijkheden. Zo wordt capsaïcine ook vaak gebruikt bij bestrijding van zenuwpijn.
Dit medicijn wordt meestal in de vorm van een pleister door de dokter aangebracht. Deze pleister moet dertig minuten tot een uur blijven zitten, en kan tot twaalf weken lang werken. Lidocaïne is een ander medicijn dat ook met behulp van een pleister wordt toegediend. Vervolgens kan je ook nog kiezen voor opioïden, zoals methadon, tramadol en oxycodon. Als je naast zenuwpijn ook diabetes hebt, wordt wel eens Cymbalta voorgeschreven.
De pijn is echter vaak zo hevig, dat slechts één medicijn meestal niet volstaat. Een combinatie van verschillende medicijnen is daarom goed mogelijk – niet zelden worden de hierboven genoemde medicijnen gecombineerd met zwaardere verdovingen zoals morfine. Het is ook goed mogelijk dat de neuroloog ervoor kiest om de bewuste zenuw te blokkeren. Dit kan door middel van een injectie vlakbij de zenuw. De injectie bestaat dan uit een pijnstiller, en een ontstekingsremmer. Als laatste is er ook nog de mogelijkheid van elektrische zenuwstimulatie of ruggenmergstimulatie. Hierbij komt de anesthesioloog van pas.
De behandeling van neuropatische pijn
Aangezien het nogal moeilijk is zenuwpijn te voorkomen, kan je het beste kijken naar de behandeling. Deze is namelijk al ingewikkeld genoeg. Het verschilt namelijk per geval welke behandeling het beste voor de patiënt is, waardoor vaak van verschillende disciplines gebruik wordt gemaakt: neurochirurgie, stimulatie van het ruggenmerg en stimulatie van de hersenen, TENS (transcutane elektrische zenuwprikkeling), bezigheidstherapie en psychologie worden vaak door elkaar gebruikt. De behandelingen worden gecombineerd met de hierboven genoemde medicijnen. De antidepressiva en de medicijnen die worden gebruikt om epileptische aanvallen tegen te gaan, kunnen echter de nodige bijwerkingen hebben. De bijwerkingen zijn tijdelijk, maar als je wat meer op leeftijd bent, wordt de voorkeur gegeven aan notriptyline: dit medicijn heeft namelijk minder bijwerkingen. Om zo min mogelijk last te hebben van de bijwerkingen, wordt altijd begonnen met een zeer lage dosis, en vanuit daar wordt de dosis eventueel opgeschroefd.
