Ervaart u pijn bij het urineren gecombineerd met een branderig gevoel? De kans is groot dat er dan sprake is van Cystitis (uitspraak: sis-TIE-tis) in de volksmond ook wel blaasontsteking genoemd. Zowel mannen als vrouwen kunnen hier hinder van ondervinden waardoor het dagelijks functioneren in een behoorlijke mate wordt beïnvloed. In dit artikel gaan we vooral dieper in op een blaasontsteking bij een vrouw.
Naast de meer algemene klachten die zich met name manifesteren tijdens het verblijf op het toilet kan ook sprake zijn van een lichte pijn en een verhoogde druk in de onderbuik. Daarnaast zal men het toilet frequenter bezoeken en zal de urineproductie achter blijven bij de normale hoeveelheid. In individuele gevallen kan er tevens sprake zijn van een ongewone en onaangename geur van de urine en kan de plas er enigszins troebel uit zien. Incidenteel kan de urine sporen van bloed bevatten. Een blaasontsteking geeft in de meeste gevallen geen koorts, hooguit is er sprake van een lichte, niet noemenswaardige verhoging. Mocht er wel sprake zijn van koorts en een gevoel van echt ziek zijn dan is er mogelijk sprake van een ontsteking aan het nierbekken. Een onbehandelde blaasontsteking kan het functioneren van de nieren aantasten, medisch ingrijpen is dan absoluut vereist.
De kans op een blaasontsteking is bij vrouwen hoger dan bij mannen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de lichaamsbouw van de vrouw. Hier zijn twee belangrijke verklaringen voor te geven:
- de urinebuis van de vrouw is aanmerkelijk korter dan bij de man, hierdoor kunnen bacterieën die een blaasontsteking veroorzaken de blaas eenvoudiger bereiken.
- de anus van het vrouwenlichaam is dichterbij de vagina gepositioneerd waardoor de verspreidingskans van bacterieën groter is.
Met name in de leeftijdscategorie van 15 – 20 jaar is een blaasontsteking een vaak gerapporteerd probleem. Daarnaast vormen vrouwen van 65 jaar of ouder ook een risicogroep.
Oorzaken van Blaasontsteking bij een vrouw
Het urine-systeem van het menselijk lichaam bevat zowel de nieren, urineleiders, blaas en uiteraard de urine- of plasbuis. Al deze componenten hebben een belangrijke functie bij het afvoeren van vloeistoffen uit het lichaam. Nadat de nieren het bloed hebben gezuiverd wordt het restant via de urineleiders naar de blaas vervoerd van waar uit de afvalstoffen het menselijk lichaam verlaten. In een aantal situaties kunnen er bacteriën in de blaas terechtkomen waardoor het functioneren van de blaas wordt beperkt en men er ernstige hinder van ondervindt. In de meeste gevallen is er sprake van een bacteriologische infectie.
Bacteriële cystitis
Urineweginfecties zoals een blaasontsteking wordt in de meeste gevallen veroorzaakt doordat bacteriën van buiten het lichaam in de urinewegen terecht komen en zich aldaar vermenigvuldigen. De meeste gedocumenteerde gevallen van cystitis (blaasontsteking) worden veroorzaakt door Escherichia coli (E. coli) bacteriën.
Een van de meest voorkomende aanwijsbare redenen voor bacteriële blaas infecties bij vrouwen is de geslachtsgemeenschap. Echter ook zonder seksueel actief te zijn is het vrouwenlichaam extra gevoelig voor infecties aan de urinewegen. Dit komt met name doordat er in het genitale gebied bij vrouwen vaak bacteriën aanwezig zijn die een blaasontsteking kunnen veroorzaken.
Naast de eerder genoemde bacteriologische blaasontsteking kunnen er ook een aantal infectieuze factoren een rol spelen bij het ontstaan van een ontstoken blaas. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
- Geneesmiddel-geïnduceerde cystitis: Bepaalde medicijnen, zoals bijvoorbeeld cyclofosfamide en ifosfamide welke voornamelijk worden gebruikt bij chemotherapie kunnen leiden tot een blaasontsteking doordat ook deze geneesmiddelen via je blaas het lichaam verlaten.
- Stralingsbehandeling: Een medische behandeling van het bekkengebied bij de vrouw kan leiden tot inflammatoire veranderingen. Hierdoor kan het risico op een blaasontsteking toenemen.
- Kathetergebruik: Het langdurig moeten gebruiken van een katheter kan op termijn leiden tot een grotere vatbaarheid voor bacteriële infecties. Dit leidt tot een verhoogd risico op onder andere blaasontsteking.
- Chemische cystitis: In sommige gevallen kan er sprake zijn van overgevoeligheid van het menselijk lichaam voor bepaalde chemische stoffen. Te denken valt aan de sprays voor intieme hygiene en zaaddodende gels. Hierdoor kunnen er allergische reacties in het lichaam ontstaan wat kan resulteren in ontstekingen waaronder een blaasontsteking.
Vrouwen hebben een grotere kans op het ontwikkelen van een infectie aan de urinewegen indien zij:
- Seksueel actief zijn: Het hebben van geslachtsgemeenschap vormt een risico door de relatief eenvoudige overdracht van bacterieën. Met name onbeschermde sex kan resulteren in een besmetting met bacterieën die een blaasontsteking kunnen veroorzaken.
- Bepaalde vormen van anticonceptie behelzen een groter risico op infecties. Met name het ondeskundig inbrengen van membranen met zaaddodende middelen kunnen het risico op een bacteriologische besmetting verhogen.
- Zwangerschap: Door de veranderingen die het vrouwenlichaam tijdens de zwangerschap doormaakt kan de kans op een blaasontsteking toenemen.
- Overgang: Ook hier geldt dat de hormoonspiegelverandering, en dan met name bij postmenopauzale vrouwen eenvoudig kunnen leiden tot urineweginfecties.
Behandeling van Blaasontsteking bij vrouw
Een blaasontsteking is in de meeste gevallen ongevaarlijk en indien tijdig gesignaleerd goed te behandelen met antibiotica. Het is altijd wel belangrijk om bij klachten aan de urinewegen advies van de huisarts in te winnen om een correcte diagnose te laten stellen. Als de huisarts de blaasontsteking heeft vastgesteld (dit gebeurt door middel van urine onderzoek), zal hij of zij u een antibioticakuur voorschrijven. De klachten zullen hierdoor verdwijnen. U dient de antibioticakuur ten alle tijden af te maken om resistentie van de bacterie te voorkomen.
In incidentele situaties reageert het lichaam niet goed op de voorgeschreven medicatie. In dat geval dient dit gemeld te worden bij de huisarts om verder onderzoek naar de onderliggende oorzaak te achterhalen.
Indien dat de behandeling met antibiotica wel het gewenste effect heeft, is het niet uitgesloten dat de blaasontsteking terugkeert. In medische termen wordt er dan gesproken van een ‘recidiverende blaasontsteking’. In dat geval zal een meer onderzoek naar de onderliggende oorzaak gedaan moeten worden en zal behandeling noodzakelijk zijn om verergering van de blaasontsteking te voorkomen.
Symptomen van vrouw met blaasontsteking
Verschillende symptomen kunnen optreden wanneer een blaasontsteking bij een vrouw voorkomt. Zo'n blaasontsteking voorkomen is erg moeilijk, en het is belangrijk de symptomen tijdig te herkennen. Omdat dit erg divers kan zijn, hebben we hier meer over neergeschreven in een apart artikel: Symptomen van een blaasontsteking.
