Plastic. Het zit letterlijk overal: in onze oceanen, op onze stranden, en zelfs in ons lichaam. En de kleinste boosdoeners, microplastics, zijn misschien wel het gevaarlijkst. Ze zijn piepkleine plastic deeltjes (minder dan 5 millimeter groot) die ontstaan door slijtage van grotere stukken plastic zoals zwerfvuil, of door het wassen van synthetische kleding. Maar ook veel producten, zoals tandpasta en cosmetica, en verpakkingen van voeding bevatten bewust toegevoegde microplastics.
Het probleem?
Microplastics verdwijnen nooit volledig. Ze breken af in nóg kleinere stukjes en verspreiden zich door de natuur – van het water dat we drinken tot de lucht die we inademen. We zouden gemiddeld het equivalent van 1 bankkaart aan plastic per week eten. Zelfs op plekken waar geen mens ooit is geweest, zoals Antarctica, worden ze gevonden. Ze komen in de voedselketen terecht en belanden uiteindelijk… in ons lichaam.
De gevolgen?
Wetenschappers waarschuwen dat deze minuscule stukjes niet alleen schadelijk zijn voor het milieu, maar ook voor onze gezondheid. Hoewel onderzoek nog loopt, zijn er steeds meer aanwijzingen dat microplastics ontstekingen kunnen veroorzaken, ons immuunsysteem aantasten en onvruchtbaarheid en zelfs kanker kunnen veroorzaken.
Plastic vermijden: de meest duurzame oplossing
Door mensen te ondersteunen met concrete adviezen en alternatieven, hoopt River Cleanup hier verandering in te brengen. De Vlaamse non-profitorganisatie heeft een nieuwe databank gelanceerd waarmee je de eerste stappen zet richting een plasticvrije levensstijl. De databank verzamelt 200 slimme oplossingen en praktische tips, en inspireert hoe je plastic afval kan vermijden, verminderen en recycleren.
De cijfers zijn immers duidelijk: de gemiddelde Belg produceert jaarlijks 186,5 kilo verpakkingsafval, waarvan meer dan de helft niet wordt gerecycleerd.
“Recyclage alleen is geen oplossing,” aldus Thomas de Groote, oprichter van River Cleanup. “Bijna een derde van het plastic uit PMD-zakken wordt niet gerecycleerd, maar geëxporteerd of vernietigd. Het vermijden van plastic is de meest duurzame optie en voorkomt dat plastic deeltjes in het milieu en zelfs in onze voeding terechtkomen. Of je nu begint met herbruikbare alternatieven, bewuster kiest voor natuurlijke materialen, of microplasticvrije verzorgingsproducten gebruikt – elke stap telt. Zo werken we samen aan een schonere planeet én een gezondere toekomst. ”
Zo maak je jouw leven plasticvrijer: 6 eenvoudige tips die écht werken
Plastic is overal, maar gelukkig zijn er slimme manieren om je plasticgebruik te verminderen en bij te dragen aan een duurzamere wereld. Met deze praktische tips kun je meteen aan de slag!
1) Warm geen plastic op
Vermijd het opwarmen van voeding in de microgolfoven in plastic verpakking zoals tupperwares, aangezien dit plastic schadelijke stoaen kan afgeven aan je eten. Kies in plaats daarvan voor hittebestendig glas of simpelweg een bord. Hergebruik bakjes van afhaalmaatijden in het huishouden, maar niet voor het bewaren van voedsel.
2) Scan je cosmetica
Veel cosmetica en verzorgingsproducten zoals tandpasta en scrubs bevatten onzichtbare microplastics. Met de Beat the Microbead app kun je de ingrediënten op verpakkingen scannen om te zien of jouw product microplastics bevat. Je ziet meteen of het gescande product microplastics bevat en, zo ja, welke.
3) Gebruik navulbare producten of alternatieven
Of het nu om schoonmaakmiddelen, zeep of shampoo gaat: navulbare opties besparen plastic én geld. Gebruik wasstrips in plaats van plastic flessen wasmiddel en schoonmaaktabs die je kan aanleggen met kraantjeswater. Investeer in verzorgingsproducten in bar-vorm zoals een shampoo of conditioner bar.
4) Wees slim met kleding
- Was minder vaak: Synthetische kleding, zoals polyester en acryl, verliest bij elkewasbeurt microplastics die in het water terechtkomen. Laat je kleding vaker luchten in plaats van te wassen.
- Kies natuurlijke stoffen: Vermijd synthetische kleding en ga voor linnen, katoen of wol. Deze materialen zijn niet alleen duurzamer, maar ook beter voor je huid.
- Was op lage temperatuur: Bij 30 graden blijven stoaen langer mooi en komen er minder microvezels vrij.
5) Let op je rijstijl
Sportief rijden mag leuk lijken, maar het verhoogt niet alleen je brandstofverbruik –het zorgt ook voor meer slijtage van banden en wegen, die plastic deeltjes in de natuur achterlaten. Een rustige rijstijl is beter voor het milieu én je portemonnee.
6) Verbeter je keukenroutines
Wist je dat rijst in builtjes en “zijdezachte” theezakjes, meestal in piramidevorm, microplastics bevatten? Kies voor losse thee of stoaen zakjes en koop rijst in bulk zonder plastic verpakking. Ook kun je beter geen ham of kaas snijden terwijl ze nog in plastic verpakt zijn.
Elke stap, hoe klein ook, brengt ons dichter bij een plasticvrije toekomst. Begin vandaag en inspireer anderen met jouw duurzame keuzes! Ontdek meer tips hoe je je plasticgebruik kan verminderen en bezoek hier de databank: https://www.river-cleanup.org/nl/verminder-je-plastic