Het woord conceptie wordt gebruikt om het begin van elk nieuw leven aan te geven. Conceptie wil namelijk niets meer zeggen dan het moment waarop een mannelijke zaadcel samen met een vrouwelijke eicel versmelt. Op deze manier zal er door deze twee geslachtscellen een basis worden gevormd voor een nieuwe mens of een nieuw dier. De tegenhanger van het woord conceptie is anti- of contraceptie. De term anticonceptie kan dan ook het best worden omschreven als het voorkomen van conceptie, ofwel van een zwangerschap.
Anticonceptie in het verleden
Ongeveer anderhalve eeuw geleden werd pas voor het eerst duidelijk hoe de conceptie nu eigenlijk tot stand komt bij mens en dier. Voorheen was de enige betrouwbare manier om aan anticonceptie te doen: je volledig onthouden van alle vormen van het hebben van geslachtsgemeenschap. Toch is bekend dat er, al verder in het verleden, gebruik werd gemaakt van een soort condoom. Dat is echter geen betrouwbare methode gebleken om zwangerschappen te voorkomen. Pas circa honderd jaar geleden is er namelijk een condoom ontwikkeld dat vrij betrouwbaar was. Hoewel het gebruik van een condoom, zeker voor die tijd, een goede oplossing was om een zwangerschap te voorkomen, kan de ontwikkeling van de anticonceptiepil als een ware revolutie op het gebied van anticonceptie worden gezien. Deze anticonceptiepil is echter pas in zwang gekomen halverwege de vorige eeuw.
Anticonceptie vandaag de dag
Tegenwoordig heeft de mens de beschikking over een breed scala aan mogelijkheden om een zwangerschap te voorkomen. De betrouwbaarheid (dus het succesvol kunnen voorkomen van een zwangerschap) zal van middel tot middel echter sterk kunnen verschillen. Voor welke vorm van anticonceptie iemand kiest, zal voor een groot deel afhangen van de persoonlijke voorkeur. Het ene middel kan bijvoorbeeld praktischer zijn of minder bijwerkingen hebben dan een ander. Voor veel mensen is echter van essentieel belang dat er een mogelijkheid blijft bestaan om, na het stoppen van het gebruik van een bepaald anticonceptiemiddel, de vruchtbaar niet in het geding komt. Een man moet dan dus nog gewoon kinderen kunnen verwekken en een vrouw dient zonder problemen zwanger te kunnen raken.
De betrouwbaarheid van anticonceptiemiddelen
Uitgezonderd een gehele onthouding van iedere vorm van geslachtsgemeenschap, bestaat er geen enkel anticonceptiemiddel of -methode die voor de volle honderd procent betrouwbaar, en dus volkomen veilig, is. De hormonale anticonceptiemethoden, zoals het gebruik van het onderhuidse hormoonstaafje en het hormoonspiraaltje, benaderen nog het meest deze honderd procent veiligheid. Hierbij is het echter wel zaak dat de vrouw zelf voor een langere tijd geen actie hoeft te ondernemen om de veiligheid van de middelen te kunnen garanderen.
De anticonceptiepil zal bijvoorbeeld elke dag ingenomen dienen te worden waardoor de betrouwbaarheid in het geding kan komen op momenten dat de pil vergeten wordt. Toch kan over de anticonceptiepil wel worden gezegd dat de betrouwbaarheid hoger ligt dan die van een sterilisatie.
Een groot voordeel van sterilisatie (van man of vrouw) is echter wel dat er geen factoren van buitenaf de natuurlijke lichamelijke processen kunnen beïnvloeden. Natuurlijk zullen een heleboel mensen deze anticonceptiemethode terecht aanmerken als erg definitief. Een sterilisatie is namelijk erg lastig, of zelfs onmogelijk.
Vormen van anticonceptie
Hormonale anticonceptie |
|
Methode |
Werking |
Dagelijks gebruik van een hormoonpil en na drie weken een stopweek. |
|
Prikpil |
Elke drie maanden een hormooninjectie. |
Anticonceptiepleister |
Elke drie weken een hormoonpleister plakken en hierna een stopweek. |
Implantaat |
Door een arts in de bovenarm in te brengen hormoonimplantaat dat drie jaar actief blijft. |
Vaginale anticonceptiering |
Flexibele hormoonhoudende vaginale ring die drie weken wordt gedragen gevolgd door een stopweek. |
Hormoonhoudend spiraaltje |
Door een arts in de baarmoeder in te brengen spiraaltje dat 5 jaar lang hormonen afgeeft. |
Morning afterpil |
Hormoon dat innesteling van het embryo in het baarmoederslijmvlies voorkomt. Dit is geen preventief anticonceptiemiddel. |
Niet hormonale anticonceptie |
|
Methode |
Werking |
Onthouding |
Door geen geslachtgemeenschap te hebben ervoor zorgen dat er geen sperma in de vagina komt. |
Coitus interruptus |
Voorkomen dat er sperma in de vagina terechtkomt door tijdens de geslachtsgemeenschap geen zaadlozing in de schede te laten plaatsvinden. Helaas kan ook het voorvocht ook als zaadcellen bevatten en is deze methode niet echt betrouwbaar. |
Kalendermethode |
Geen geslachtgemeenschap op de vruchtbare dagen van de vrouw uitgaande van de laatste menstruatie. |
Temperatuurmethode |
Door het meten van de lichaamstemperatuur van de vrouw bepalen wanneer de vruchtbare periode is aangebroken en dan geen geslachtsgemeenschap hebben. |
Sympto-methode |
Symptomen te leren herkennen van een vruchtbare periode en dan geen gemeenschap hebben. Een erg complexe en veeleisende methode. |
Spermicide |
Het gebruik van een zaaddodend middel (als vaginale schuimtablet of pasta) zal zaadcellen doden. |
(Koperhoudend) spiraaltje |
Voorkomt innesteling van een embryo in het baarmoederslijmvlies. |
(Vrouwen)condoom |
Door een fysieke barrière kunnen zaadcellen niet bij een eicel kunnen komen en kunnen seksueel overdraagbare aandoeningen niet worden overgedragen. |
Pessarium |
Een fysieke barrière die, over de baarmoedermond wordt geplaatst, voorkomt dat zaadcellen bij de eicel kunnen komen. |
Billingsmethode |
Veranderingen opmerken in het slim van de baarmoedermond en zo je vruchtbare periode bepalen. |
Digitale meetmethoden |
Met een computergestuurd apparaatje uiteenlopende lichaamssignalen (en de vruchtbare periode van de vrouw) meten en hierop je seksuele activiteit aanpassen. |