Maca is een wortelgroente die al meer dan tweeduizend jaar in het hoogland van de Andes gecultiveerd wordt, geliefd door de inheemse bevolking om zijn lekkere smaak, hoge voedingswaarde en medicinale eigenschappen. De laatste twintig jaar is het economisch belang van maca (Lepidium meyenii) in exponentiële groei, en bij Westerse gezondheidsfreaks staat het tegenwoordig bovenaan hun lijstje van onmisbare smoothie-ingrediënten.
Het gebeurt wel vaker dat er uit het niets een exotisch gewas de kop opsteekt en onder het mum van ‘superfood’ de internationale markt probeert te veroveren. Maca lijkt echter niemand te ontgoochelen met zijn superfood status. Onderzoekers vinden steeds nieuwe gezondheidsvoordelen die verbonden zijn aan de consumptie van dit berggewas.
Wat is maca?
Maca (Lepidium meyenii), ook wel bekend als maca maca of Peruviaanse ginseng, is een wortelgroente uit de kruisbloemenfamilie. Maca is afkomstig uit het koude maar zonnige hoogland van de Andes, het enige klimaat waarin deze plant goed gedijt. De plant ziet er zo’n beetje uit als een raap of een radijs. De wortel kan variëren van crèmekleurig tot paarsachtig rood tot zwart. Na de oogst en het natuurlijke droogproces is deze wortel meestal in poedervorm beschikbaar.
De Maca wortel wordt niet alleen geprezen om zijn genezende eigenschappen, ook wordt hij al duizenden jaren door de volkeren van de Andes geconsumeerd voor zijn hoge voedingswaarde en andere gezondheidsvoordelen. Maca blijkt dus al langer dan vandaag een ‘superfood’. Verhalen doen zelfs de ronde dat het dieet van Incakrijgers vóór de strijd enkel uit maca bestond. Dit voor een extra energieboost. Ook stond dit moedige berggewas blijkbaar bekend als ‘Wortel van de Goden’. Klinkt veelbelovend, niet?
Maca wordt beschouwd als een zogenaamde ‘adaptogeen’. Deze benaming gebruikt men bij bepaalde kruiden, planten en natuurlijke stoffen die het lichaam helpen om zich op natuurlijke wijze aan te passen aan stressfactoren zoals ziekte, stress, hoge werkdruk…
En… er is meer. Maca zit ook boordevol micronutriënten, antioxidanten en het is een wetenschappelijk bewezen feit dat het bevorderlijk werkt voor de seksuele gezondheid, het evenwicht van de hormoonspiegels, het energieniveau, de stemming en het geheugen.
Wat zijn de gezondheidsvoordelen van maca?
Maca is goed voor de gezondheid, zoveel is zeker, maar wat zijn nu de belangrijkste (en wetenschappelijk gestaafde) gezondheidsvoordelen? Hier zetten we ze even voor je op een rijtje.
1. Hoge voedingswaarde en boordevol antioxidanten
Maca is erg voedzaam en bevat weinig calorieën. Op het vlak van mineralen is maca rijk aan ijzer, calcium, fosfor, kalium, magnesium en ijzer. Voor vitamines kan je rekenen op vitamine B1 en B2, vitamine C en vitamine E. In vergelijking met soortgelijke wortelgroenten heeft maca een hoger aantal vezels en eiwitten. Het bevat ook meer dan twintig verschillende aminozuren.
De macawortel verhoogt de hoeveelheid antioxidanten in het lichaam. Antioxidanten helpen bij het neutraliseren van schadelijke stoffen en het bestrijden van chronische ziekten.
Uit een Chinees onderzoek bleek dat de polysacchariden van maca een aanzienlijk hoge antioxidantactiviteit hadden.
2. Brengt Oestrogeen in balans
Oestrogeen is het belangrijkste geslachtshormoon dat het vrouwelijke voortplantingsstelsel reguleert. Als de hormoonbalans van oestrogeen verstoord raakt kunnen er een hoop ongemakken optreden, waaronder onregelmatige menstruatie, stemmingswisselingen, gewichtstoename, acne, overmatige haargroei en een opgeblazen gevoel. Als de oestrogeenspiegel te hoog of te laag is kan de ovulatie uitblijven. Daardoor treden er vruchtbaarheidsproblemen op en wordt het dus moeilijker om zwanger te worden.
De macawortel kan de hoeveelheid oestrogeen in het lichaam helpen reguleren.
Volgens een studie die gepubliceerd werd in het tijdschrift ‘International Journal of Biomedical Science’ werd aan 34 vrouwen in de postmenopauze tweemaal daags gedurende vier maanden een tablet met ofwel maca ofwel een placebo toegediend. In tegenstelling tot de controlegroep hielpen de tabletten met maca niet alleen om de hormoonspiegels in balans te houden, ook verlichtten ze de klachten van de menopauze, zoals opvliegers en nachtelijk zweten.
3. Verhoogt de vruchtbaarheid in mannen
Sommige gezondheidsgoeroes beweren steevast dat het consumeren van maca viriele, vruchtbare en sterke mannen voortbrengt. Hoe waar is dit statement? Er werd jammer genoeg nog niet genoeg onderzoek rond dit onderwerp verricht, maar de weinige (betrouwbare) wetenschappelijke studies zien er alvast veelbelovend uit.
Volgens een studie uit 2002 in Peru bleken mannen die gedurende acht weken lang een macasupplement innamen een verhoogd seksueel verlangen te hebben. Een ander onderzoek uit 2001 toonde aan dat de spermakwaliteit opmerkelijk verbeterde door inname van maca door mannen. Dit betekent dat maca ook de mannelijke vruchtbaarheid bevordert.
4. Maca werkt als adaptogeen: het helpt bij stress
Wat is een adaptogeen? Het is een natuurlijke substantie, meestal een kruid of plant, waarvan wordt aangenomen dat deze het lichaam helpt om zich aan te passen aan stressvolle situaties en een regulerend effect op lichaamsprocessen uitoefent. Een bekend voorbeeld hiervan is Ginseng.
Om te kwalificeren als adaptogeen, moet een kruid volledig veilig en niet-toxisch zijn.
Het moet verschillende gezondheidsvoordelen bieden en het moet specifiek werken om zowel mentale als fysieke stress te verminderen. Het feit dat maca tot dit bevoorrechte groepje kruiden behoort, betekent overigens ook dat langdurig (doch gematigd) gebruik ervan veilig is.
5. Maca is goed voor het libido
Deze claim zorgde er ongetwijfeld voor dat maca in de jaren ’90 op de wereldkaart terecht kwam. Een hoog libido wordt vaak verward met het toppunt van jeugdigheid en levenslust. Veel mannen en vrouwen met een libido dat door uiteenlopende redenen op een lager pitje staat zijn daarom fervent op zoek naar wondermiddelen die hun bedprestaties weer van glans voorzien. Of maca werkelijk als ‘natuurlijke viagra’ kan doorgaan, kan momenteel nog niet beweerd worden door gebrek aan voldoende wetenschappelijk onderzoek. Wel bestaat er voldoende bewijs om aan te geven dat maca inderdaad in bepaalde mate het libido kan verhogen.
Uit een onderzoek uit 2008 blijkt dat er na 14 dagen een aanzienlijk positief effect in het libido van vrouwen in de menopauze en in gezonde mannen kon waargenomen worden na de inname van maca. Hiervoor zou het maca-extract beter werken dan maca-poeder.
6. Energieboost en verbetert de stemming
Mensen die regelmatig maca-poeder gebruiken kunnen deze claim waarschijnlijk bevestigen. Maca zou voor een wakker, gedreven en energiek gevoel zorgen, en vaak relatief snel na het gebruik ervan. In tegenstelling tot dranken met een hoog cafeïnegehalte krijg je er geen beverig of onrustig gevoel van.
Om maar de eeuwenlange ervaring van de inheemse Andesvolkeren te bevestigen, toonden klinische studies aan dat maca een positieve invloed heeft op het energieniveau en het uithoudingsvermogen. Het op peil houden van de energie kan ook de stemming verbeteren. Uit een Chinese studie over het effect van maca op vrouwen in de menopauze blijkt dat maca de symptomen van depressie helpt te verlichten.
Het effect van maca op het energieniveau zou te wijten zijn aan zijn regulerende effect op de bloedsuikerspiegel. Ook werkt hij bevorderlijk op de bijnieren, die gedurende de hele dag van invloed zijn op de stemming en het energieniveau.
7. Positief effect op botontkalking
Uit een onderzoek bleek dat maca een positief effect heeft op botontkalking. Maca lijkt het lichaam van de juiste mineralen te voorzien en de oestrogeenspiegel in balans te houden. Oestrogeen is een belangrijk hormoon bij het vernieuwen van het bot. Vooral bij vrouwen in de overgang, wanneer er weinig oestrogeen aanwezig is, is de kans op osteoporose dus groter.
Maca kan hier een interessant voedingssupplement vormen.
Maca kent nog meer gezondheidsvoordelen. Zo lijkt het positieve effecten te hebben op:
- Geheugen
- Benigne Prostaat Hyperplasie of vergrote prostaat
- Metabool syndroom
- Bescherming van zenuwcellen
- …
Hoeveel maca moet je gebruiken en hoe kan je het innemen?
Zoals met alle supplementen doe je het best rustig aan wanneer je het voor de eerste keer gebruikt. Het is altijd beter om met kleine beetjes te beginnen.
De aanbevolen dagelijkse dosis ligt tussen de 300 en 450mg per dag, wat overeenkomt met twee theelepels.
Tegenwoordig vind je maca bij de drogist of natuurvoedingswinkel. Het is in capsules, tabletten en poeder verkrijgbaar.
Je kan macapoeder toevoegen aan:
Vermijd het opwarmen van maca. Ook toevoegen aan warme dranken doe je beter niet, want zo gaan de therapeutische eigenschappen verloren.
Het effect van maca op de schildklier
Er wordt algemeen aangenomen dat maca werkzaam is op de hypofyse en de hypothalamus, die op hun beurt een rol spelen bij de gezondheid van de schildklier. Deze klieren zorgen ervoor dat de schildklier schildklierhormoon afscheidt. Schildklierhormonen zijn essentieel voor normale groei en ontwikkeling en zijn van invloed op metabole processen. Maca kan een trage schildklier dus stimuleren.
Veel schildklierproblemen ontstaan als een gevolg van langdurige stress. Omdat maca een adaptogeen is helpt het je lichaam om beter met stress te kunnen omgaan. Op die manier kan maca ook onrechtstreeks een positieve invloed hebben op je schildklier.
De risico’s van maca of wanneer je het moet vermijden
In sommige situaties is het erg raadzaam om eerst een dokter te raadplegen alvorens maca te gaan gebruiken:
- Tijdens de zwangerschap of bij het geven van borstvoeding
- Bij een hoge bloeddruk
- Bij leverkwalen
- Bij hartkwalen
- In geval van kanker die hormoongerelateerd is (bv. eierstokkanker)
