Hoe behoud je een diepe, emotionele connectie in een wereld vol afleiding en drukte? Rika Ponnet, seksuologe en relatiebemiddelaar, biedt een verfrissende kijk op dit tijdloze vraagstuk. Met haar jarenlange ervaring en diepgaande inzichten in menselijke relaties, onthult Rika Ponnet de sleutel tot het bouwen van duurzame, authentieke verbindingen. Ontdek in dit interview hoe je, door kwetsbaarheid en balans, je relaties kunt versterken en je ware zelf kunt delen met je partner.
Op Generation WOW spreekt u over het belang van 'samen' zijn in relaties. Wat zijn enkele eenvoudige stappen die mensen kunnen nemen om meer verbondenheid te voelen met hun partner?
Vaak denken mensen dat verbinding zit in het samen doen van dingen, delen van hobby’s, samen op stap gaan, gemeenschappelijke projecten….Dat klopt niet. We voelen verbinding in het samen doen van dingen, als er als basis een emotionele connectie is. Die connectie kan je voeden door dingen samen te ontwikkelen, maar kan ook gevoed worden door het simpelweg goed samen leven. Connectie tot stand brengen, daar zijn niet zomaar een paar tips voor. Dat geldt trouwens voor alles wat in relaties gebeurt. Het lijkt dan alsof alles maakbaar is, veranderbaar, oplosbaar en dat is niet zo. Je verbonden voelen met iemand start met de bereidheid om je zelf te tonen, met je behoeftes, je kwetsbaarheden, je verlangens en vanuit openheid bij wat er bij jezelf leeft, ook ruimte, opening te maken voor de behoeftes van de andere. Dat betekent: actief afstemmen op de andere.
Onderzoek toont aan dat we vaak de mensen met wie we samenleven, soms al lange tijd, het slechtst kennen. Na de eerste verliefdheidsfase (waarbij de ander alleen maar interessante dingen vertelt en we alles over hen willen weten), denken we vaak dat we wel weten wat de ander bezighoudt. We gaan ervan uit dat als ze iets zeggen, het een bepaalde betekenis heeft. In werkelijkheid weten we nooit precies wat er in de ander omgaat. Het is belangrijk om actief te blijven vragen naar hun gevoelens en gedachten. Niet simpelweg vragen hoe hun dag was en genoegen nemen met 'ça va', maar dagelijks echt afstemmen op hun lichaamstaal en emoties. Dit zorgt voor micromomenten van verbinding die voedend zijn.
U heeft het over hoe 'samen' brengen in relaties een levenslange uitdaging kan zijn. Kunt u een veelvoorkomende uitdaging noemen waar veel koppels mee te maken krijgen en hoe ze deze samen kunnen overwinnen?
Een leven lang is elk van ons bezig met wat we kunnen beschouwen als dé ontwikkelingsdomeinen bij elke mens van bij de geboorte. In verbinding gaan met de andere om vanuit die verbinding ook zichzelf te ontwikkelen richting een autonoom iemand dat op volwassen leeftijd, vanuit verbinding, optimaal zichzelf kan realiseren. Klinkt wollig, maar elk streven, elk vast lopen, elk probleem, elke relatiedynamiek kan je aan de hand van die ontwikkelingsdomeinen duiden en begrijpen. Dit is een dynamisch gegeven waarbij een koppel levenslang in proces is. Hoe optimaler het evenwicht verbinding-autonomie, hoe beter een stel in staat is om mee te golven met de uitdagingen van het leven. Beiden zijn dan in staat om zorg te geven en zorg te ontvangen, om kwetsbaar en sterk te zijn.
Veel van onze lezers maken zich zorgen over de impact van sociale media op hun persoonlijke relaties. Wat is uw advies voor het balanceren van online interacties met het onderhouden van gezonde, persoonlijke relaties?
De invloed van socials is niet te onderschatten. Het gaat vooral om de constante verbondenheid met anderen. Als ik samen met jou aan tafel zit en jij zit op je gsm, lachend een berichtje te versturen, is de boodschap, dit is interessanter dan ons samen zijn. Dit zal niet bij iedereen even bewust binnen komen, maar het heeft een enorme negatieve impact op het relatieklimaat. Er is nooit echt rust. Daarin een bepaalde hygiëne aan de dag leggen, lijkt me erg belangrijk. Dat betekent: ervoor kiezen dat als je samen bent met anderen, je ook echt daar bent, niet half of alleen fysiek omdat je jezelf verliest in je telefoon.
Heeft u algemene tips die kunnen helpen om elke soort relatie (vriendschappen, familiebanden, werkrelaties) te verbeteren?
Elke relatie begint bij de relatie met jezelf. In elke relatie altijd opnieuw durven kijken naar ‘wat is mijn rol’, ‘wat voel ik’, ‘wat verlang ik’, ‘hoe authentiek gedraag ik me’, lijkt me al een bijzonder mooie start om echter in relaties te staan. Heel vaak wordt dit vandaag gezegd, authenticiteit lijkt al zo een versleten begrip, en tegelijkertijd zie ik het zelden. Wat deel ik echt van mezelf? Ik gebruik al eens de metafoor dat we onszelf kunnen zien als een winkel. Er is de etalage waarin we tonen wat we graag willen tonen, waarvan we denken dat anderen ons zullen waarderen, ‘liken’. Dat delen we met de hele wereld. In de winkel hangen meer dingen, dingen die we delen met onze grotere inner circle, vrienden, kennissen, familie. En dan is er het magazijn, de plaats waar we de dingen verbergen van onszelf waarvoor we schaamte voelen, kwetsbaarheid. Met wie delen we dat magazijn? Het durven delen van wat daar leeft, met de mensen die het dichtst bij ons staan, dat bepaalt de kwaliteit van de intimiteit, van de verbinding in onze relaties.
Wat zijn uw favoriete manieren voor koppels om tijd voor elkaar te maken, zelfs tijdens een drukke week?
Balans tussen geven en nemen: Veel relaties lopen stuk op een onevenwicht in wat partners aan elkaar geven en van elkaar nemen. Hoe kunnen koppels werken aan een gezondere balans tussen geven en nemen in hun relatie? Dit hangt sterk samen met de hechtingsdynamiek in een relatie. Geven en ontvangen hangen sterk samen met hoe we ons verbinden met anderen. Zo is kunnen geven én kunnen ontvangen vol van betekenis. Durf ik een behoefte uiten? Durf ik me kwetsbaar en behoeftig tonen? Kan ik troosten? Kan ik er zijn voor de andere? Kan ik toelaten dat ik voor mijn behoeftes de andere nodig heb? We kunnen ons maar veilig voelen in geven en ontvangen als we ons effectief kunnen uiten met alle onze kleinmenselijke trekken, ook een goed zicht hebben op waar het op dat vlak soms ‘fout’ gaan.
Wie alleen ‘geeft’ is vaak een pleaser die erg slecht of totaal geen voeling heeft met de eigen behoeftes, de eigen kwetsbaarheid. Geven is een manier om het gevoel te hebben van waarde te zijn, zich sterk te kunnen voelen. Wie alleen ontvangt, geeft zichzelf weg, de andere wordt dan volledig verantwoordelijk voor je welbevinden. Dat brengt een enorm gevoelde kwetsbaarheid met zich, die vaak op negatieve manieren naar buiten wordt gebracht. Zo houden twee mensen elkaar gevangen in een rol waarin er enkel gegeven wordt, enkel ontvangen wordt. Daarin een evenwicht vinden is de opdracht in elke relatie.
Het concept van 'liefdestalen' is populair geworden als een manier om te begrijpen hoe verschillende mensen affectie tonen en ontvangen. Hoe kunnen partners hun liefdestaal effectief communiceren om misverstanden te voorkomen en hun verbondenheid te versterken?
Dit soort van communicatie is maar mogelijk vanuit een bereidheid eerlijk te communiceren wat we voelen, ervaren, verlangen. Het feit dat we dit niet doen in een relatie, betekent dat we een relatie als emotioneel niet veilig ervaren. Is die veiligheid er wel (dwz: ik kan zeggen wat ik denk en voel zonder dat de andere zich aangevallen voelt of direct in de verdediging gaat), dan kan het ook gaan over die diepere verlangens. We denken in relaties ook vaak in term van grote gebaren, geschenken, grootse ervaringen. Het zit hem altijd weer in het zien en gezien worden, in het zichzelf en elkaar reguleren, elke dag opnieuw, maar vooral ook, in het aanvaarden dat er in elke relatie ook altijd weer een tekort zal zijn, het leven veel dingen voor ons bepaalt; en de rust die we daarin vinden, heel bepalend zal zijn voor het leven samen.
Rika Ponnet is de bezielster van Duet.
Op maandag 10 juni spreekt ze op Generation WOW in het Concertgebouw in Brugge. Tickets kan je kopen via deze link. Het programma vind je hier.
Foto credits: Geert Van de Velde
