Plasticvervuiling is een van de grootste milieu-uitdagingen van onze tijd. Elke dag belandt er 1,3 miljoen kilo plastic in onze oceanen, en de impact op onze gezondheid en ecosystemen is enorm. River Cleanup wil daar iets aan veranderen. Wat begon als een bescheiden 10-minutenactie, groeide uit tot een wereldwijde beweging met meer dan 300.000 vrijwilligers in 100 landen. Maar oprichter Thomas de Groote kijkt verder dan alleen opruimen: hij wil structurele oplossingen die écht een verschil maken. In dit interview vertelt hij over de missie van River Cleanup, de impact van plastic op onze gezondheid en de waardevolle lessen die hij leerde als ondernemer.
1. Wat is River Cleanup?
River Cleanup is een Belgische non-profit actief met 300.000 vrijwilligers in meer dan 100 landen. De organisatie maakt rivieren plasticvrij door mensen te empoweren, voorkomt vervuiling door middel van preventieve maatregelen en het invoeren van structurele oplossingen.
2. Waarom begon je met River Cleanup en wat inspireerde je om deze stap te zetten?
In 2017 daagde mijn zus me uit voor een 10-minuten opruimactie. Deze eenvoudige actie opende mijn ogen; ik zag overal zwerfvuil. Ik begon onderzoek te doen en ontdekte dat dagelijks 1,3 miljoen kg plastic in onze oceanen belandt, en maar liefst 10 miljoen kg plastic in onze natuur en rivieren. Dit aantal groeit elk jaar door de toenemende productie van plastics (ongeveer 400 miljoen ton per jaar).
3. Wat maakt River Cleanup ‘gezond’ en wat betekent dat voor jou en je klanten?
Met onze initiatieven willen we niet alleen de planeet gezonder maken, maar ook het leven van mens en dier verbeteren! Plastic breekt af tot microplastics die in ons lichaam terechtkomen. Ze worden aangetroffen in ons bloed, hersenen, moedermelk en zelfs in de placenta van ongeboren baby's. Steeds meer onderzoek toont aan dat de chemische stoffen in deze microplastics schadelijk zijn voor onze gezondheid. Ze worden in verband gebracht met kanker, hormoonverstoring en onvruchtbaarheid. Je krijgt deze plastics binnen via de lucht, je voeding en drinken (bijvoorbeeld water uit PET-flessen of door het opwarmen van theezakjes).
4. Wat waren je hoogte- en dieptepunten?
Het hoogtepunt was de allereerste schoonmaakactie die ik in augustus 2017 deed, samen met mijn kinderen. Het duurde slechts 10 minuten. Mijn dochter zag afval op straat en wij waren de superhelden die het gingen opruimen. Het was niet alleen leuk, we hadden ook echt het gevoel dat we de wereld aan het redden waren. De eerste stap is altijd het moeilijkst, maar vanaf dat moment gaat het vanzelf. Tien minuten opruimen op straat met drie kinderen. Simpel toch?
Nu, enkele jaren later en met ongeveer 300.000 'river warriors', ben ik vooral trots op ons Clean River Model. Dit is een schaalbare oplossing waarmee we structurele veranderingen doorvoeren om rivieren plasticvrij te maken. Het richt zich op de kern van het probleem en probeert gedragsverandering te bewerkstelligen, in plaats van alleen maar op te ruimen terwijl er steeds meer plastic bijkomt.
Een dieptepunt was het mislopen van een groot partnerschap na acht maanden werk aan een impactvol voorstel, vanwege interne herstructureringen bij een grote multinational.
5. Is er iets wat je nu anders zou aanpakken?
Ja, "inhaalslag" is correct Nederlands en betekent dat je een achterstand hebt ingehaald of goedgemaakt. Het woord wordt vaak gebruikt in de context van werk, studie of andere activiteiten waarbij vooruitgang moet worden geboekt na een periode van vertraging.
6. Hoe heeft je persoonlijke groei en ontwikkeling je onderneming beïnvloed?
Zorgen voor je eigen mentale en fysieke gezondheid heeft indirect invloed op de gezondheid van ons bedrijf. Als je zelf niet goed in je vel zit, merken andere teamleden en de hele organisatie dat ook.
7. Wat zijn de meest waardevolle lessen die je hebt geleerd sinds je begon met ondernemen?
Les 1: Let op je team! Als ondernemer heb je vaak veel energie en doorzettingsvermogen, maar niet iedereen in je team heeft dat. Door onze missie wil iedereen extra hard werken. Het is belangrijk dat teamleden hun grenzen leren kennen en dat jij als leider die respecteert. Dat was een belangrijke les voor mij.
Les 2: Cashflow is cruciaal! Dit lijkt vanzelfsprekend, maar als start-up moet je constant letten op je kaspositie. Betalingen van grote bedrijven kunnen soms lang duren, dus moet je je uitgaven hierop aanpassen.
8. Welke impact wil je nalaten met River Cleanup?
Ons doel is om 1000 rivieren plastic-vrij te maken tegen 2050. Momenteel valideren we ons Clean River Model tegen 2026, schalen we op naar 100 rivieren tegen 2030 en 1000 tegen 2050. Op die manier willen we 80% van de riviervervuiling aanpakken.
9. Hoe zorg je voor een balans tussen werk en privéleven, en hoe belangrijk is dat voor jouw eigen gezondheid en welzijn?
Ik mediteer dagelijks 1-2 keer met Transcendente Meditatie, neem dagelijks een ijskoude douche en doe wekelijks een cold plunge. Ik eet geen vlees of vis en ga twee keer per week joggen. Sinds een jaar sta ik elke dag om 5 uur op en ga om 22 uur naar bed. Vroeger werkte ik vaak door tot 1:30 nadat de kinderen in bed lagen. Door mijn ritme om te draaien, begin ik nu elke dag met een voorsprong van 2 uur op de rest en voel ik me al voldaan voordat de wereld ontwaakt.
10. Heb je een gouden tip voor anderen die willen ondernemen?
Ga ervoor! Ik herinner me het moment waarop ik 'rivercleanup' registreerde op Instagram. Er was even twijfel: zou ik dit doen? Toen zei ik: 'Ja, laten we dit gewoon doen!' Dit bleek de beste beslissing van mijn leven te zijn. Ik werk nu harder dan ooit en verdien minder, maar de voldoening die ik krijg door de missie van onze organisatie en de mensen om me heen die elke dag het verschil willen maken, is onbetaalbaar. Ik heb mijn 'ikigai' (levensdoel) gevonden en wens elke ondernemer toe om dat ook te ontdekken.
Met een ambitieus doel – 1000 plasticvrije rivieren tegen 2050 – blijft River Cleanup groeien en impact maken. Maar verandering begint bij ons allemaal. Of het nu gaat om een kleine cleanup in je buurt, bewuster omgaan met plastic of het ondersteunen van initiatieven zoals River Cleanup: elke stap telt. Wil je meer weten of zelf bijdragen? Ontdek hoe je kan helpen via River Cleanup. Want een schonere wereld start bij onze rivieren! 🌍💙
