Klinkt het vreemd om de kou als je vriend te zien? Toch kan regelmatige blootstelling aan koude prikkels, zoals koude douches, ijsbaden of schaarser gekleed buiten bewegen, wonderen doen voor je gezondheid. Hoewel we tegenwoordig moeite lijken te hebben met kou – zelfs bij het minste briesje zetten we de verwarming aan – waren onze voorouders goed in staat om strenge winters zonder verwarming te overleven. Wat heeft ons zo gevoelig gemaakt voor de kou?
Onze expert Siebe Hannosset – mentor voor high performers, bestsellerauteur en internationaal spreker – legt uit. De oorzaak ligt in ons moderne, comfortabele leven. Door de constante aanwezigheid van centrale verwarming en onze zittende levensstijl, heeft ons lichaam geen nood meer om zichzelf te thermoreguleren (= eigen lichaamstemperatuur te controleren). Bovendien, als we de hele dag zitten, worden onze spieren inactief, terwijl ze normaal warmte produceren door beweging. Hierdoor raakt onze 'interne thermostaat' ontregeld en kan zelfs onze schildklier verstoord raken.
Het goede nieuws? Je kan je lichaam opnieuw leren om beter met kou om te gaan, en het hoeft niet zo extreem te zijn als zwemmen in de Noordzee of ijsbaden.
3 redenen om aan de slag te gaan met koude training
1. Een ongelooflijke energie- en motivatieboost
Onderzoek wijst uit dat koud water van 14°C een toename van 530% in noradrenaline – een neurotransmitter die belangrijk is voor energie en hersengezondheid – veroorzaakt. Daarnaast stijgt het dopamineniveau met maar liefst 250%, wat zorgt voor meer motivatie. Met andere woorden: een dagelijkse koude douche of kort moment in koud water kan je energielevel aanzienlijk verhogen.
2. Betere thermoregulatie
Koude training helpt je lichaam om beter te leren omgaan met temperatuurwisselingen. Zodra je je lichaam blootstelt aan kou, wordt het reptielenbrein geactiveerd en denkt het lichaam dat het in een overlevingssituatie zit. Hierdoor versnellen je ademhaling en hartslag. Dit is het moment om je brein gerust te stellen door middel van ademhalingstechnieken, zoals langer uitademen.
Maar om de situatie aan te kunnen, krijg je nog hulp vanuit onverwachte hoek! Jouw vetcellen schieten je te hulp, vooral de bruine vetcellen. Bij blootstelling aan koude stress worden deze cellen geactiveerd en produceren ze warmte. Dit ingenieuze systeem helpt je lichaam te beschermen tegen de kou. Laten we even inzoomen op de verschillende soorten vetcellen:
- Wit vet: Dit vet bestaat uit een grote vetdruppel, een celkern en één mitochondrion (energiecentrale). Wit vet slaat energie op, wat vroeger essentieel was om strenge winters en voedselschaarste te overleven. In onze moderne wereld, met overvloedige voeding en weinig beweging, stapelt wit vet zich op, vooral visceraal vet, wat ontstekingen bevordert en gezondheidsproblemen kan veroorzaken.
- Bruin vet: Dit type vet heeft meerdere mitochondriën en zorgt niet alleen voor energieproductie, maar ook voor warmteproductie bij blootstelling aan koude. Bruin vet neemt echter af als je te veel tijd binnenshuis doorbrengt en weinig beweegt.
- Beige vet: Dit is een witte vetcel die door koude, beweging en vasten de eigenschappen van bruin vet kan aannemen. Dit is een belangrijk proces voor mensen die hun thermoregulatie willen verbeteren.
3. Verbeterde insulinegevoeligheid en bloedsuikercontrole
Bruine vetcellen spelen ook een belangrijke rol bij het reguleren van je bloedsuikerspiegel. Ze gebruiken namelijk glucose uit de bloedbaan om energie te produceren. Bij diabetespatiënten is aangetoond dat koude blootstelling de opname van glucose verhoogt en de insulinegevoeligheid verbetert. Het is dus een natuurlijke manier om je bloedsuikerspiegel in balans te houden.
Koude training in de praktijk: zo begin je
Wil je zelf aan de slag met koude prikkels? Het hoeft niet ingewikkeld te zijn! Vanaf een temperatuur van 16°C of kouder kun je al profiteren van de gezondheidsvoordelen die koude prikkels bieden. Hier zijn een paar manieren om te beginnen:
- Koude douches: Start met een warme douche en sluit de laatste 30 seconden af met koud water. Dit lijkt misschien een kleine stap, maar het kan een groot verschil maken. Onderzoek toont aan dat wie dagelijks een koude douche neemt, zich minder vaak ziek meldt en meer energie heeft.
- Cold Water Immersion: Wil je een stapje verder gaan? Dompel jezelf onder in koud water, bijvoorbeeld in een ijsbad of zwemvijver.
- Cryotherapie: Een cryokamer is een vorm van cryotherapie, waarbij men gebruik maakt van koude lucht. Dit is ideaal voor wie op zoek is naar kortdurende, intense koudeprikkels.
Een gouden tip: Start nu het water nog niet ijskoud is, zo ben je tegen de winter helemaal voorbereid en kun je die koude douche nemen met een glimlach op je gezicht.
Waarom koude prikkels werken
De kracht van koude training zit hem in het feit dat het lichaam opnieuw leert om effectief om te gaan met stress. Door de kou als een uitdaging te zien en je er bewust aan bloot te stellen, bouw je zowel mentale als fysieke veerkracht op. De voordelen reiken verder dan alleen je energieniveau; ook je immuunsysteem en stofwisseling krijgen een boost.
Wil jij zelf koude training proberen?
Ben je geprikkeld en wil je graag een stapje verder uit je comfortzone zetten?
Neem dan deel aan Siebe zijn koude workshops of dompel jezelf onder in de wereld van Intermittent Living tijdens het Intermittent Living Escape retreat op 5,6 en 7 februari in de secret garden van Les Cabanes d’Ostende, waarbij koude- en hittetrainingen, ademhaling, beweging, voeding en persoonlijke ontwikkeling centraal staan.
Let op: Contra-indicaties
Het is afgeraden om extreme koude op te zoeken wanneer je zwanger bent. Bij onderstaande klachten is extra voorzichtigheid geboden. Raadpleeg bij onderstaande klachten of aandoeningen altijd eerst uw eigen arts of laat je begeleiden door een opgeleide coach met verstand van zaken. Hart- en vaatziekten, recente longproblematiek als longontsteking, longembolie, ernstige burn-out klachten, angina pectoris, primaire en secundaire vorm van Raynaud, nierfalen, niet goed werkende schildklier, koude-urticaria, ernstige astma, epilepsie, ernstige migraine, ernstige angst- en paniekstoornissen, ernstig COPD, mensen die net een operatieve ingreep hebben gehad, koorts (temperatuur boven de 38 graden).
