Het slapende brein kan nieuwe woorden leren en ze associëren met een betekenis, blijkt uit onderzoek dat onder meer uitgevoerd werd aan de Universiteit van Luik. Dat leerproces is zelfs waarneembaar in hersengolven tijdens de slaap. Maar is dit soort leren nuttig? En kan iedereen dat?
In feite weten we al bijna tien jaar dat de hersenen in staat zijn om nieuwe informatie op te nemen tijdens de slaap. Het werd voor het eerst werd aangetoond in experimenten met associaties van geuren. Personen die bijvoorbeeld wilden stoppen met roken, bleken effectief minder te roken wanneer ze tijdens de slaap een geur van tabak inademden in combinatie met eentje van rotte vis.
Maar zijn onze hersenen wanneer we slapen in staat waren tot complexere leerprocessen, zoals het leren van vreemde talen? De auteurs van de studie probeerden daarachter te komen en ontwierpen een protocol om de betekenis te leren kennen van Japanse woorden tijdens de slaap.
Waarom Japans?
Waarom Japanse woorden? De Japanse taal heeft een relatief eenvoudige structuur. Ze bevat geen complex toonsysteem zoals andere Oost-Aziatische talen, en vertoont een enigszins vergelijkbare fonologie als die van het Frans of Engels. De woordbetekenis is echter vaak ver verwijderd van het Frans of Engels. Of: de proefpersonen zouden de geluiden gemakkelijk kunnen onderscheiden, maar de woorden zouden over het algemeen betekenisloos voor hen zijn.
De onderzoekers rekruteerden 22 volwassenen die geen voorkennis hadden van het Japans of andere verwante Oost-Aziatische talen en lieten ze eerst een paar geluiden en afbeeldingen horen en zien terwijl ze wakker waren. Toen de proefpersonen sliepen, speelden ze die geluiden samen met de bijbehorende term in het Japans.
Slapend leren is impliciet
De volgende ochtend vroegen ze de proefpersonen om tussen twee afbeeldingen te kiezen om het overeenkomende woord in het Japans te vinden. Ze zagen dat het vermogen van de individuen om de afbeelding te matchen met het corresponderende Japanse woord meer gebaseerd was op vaardigheid dan op geluk. Uit het onderzoek bleek ook dat slapend leren impliciet is en dat mensen zich dus niet bewust zijn van de informatie die ze tijdens hun slaap leren.
Het slapende brein kan dus nieuwe woorden leren en ze associëren met een betekenis. En dat leerproces is zelfs waarneembaar in hersengolven tijdens de slaap bleek uit het onderzoek: met behulp van elektrocardiografie (ECG), een techniek die elektrische activiteit op het hersenoppervlak registreert, konden de onderzoekers zelfs voorspellen welke woorden zouden worden onthouden wanneer de proefpersonen wakker werden. Maar is dit soort leren nuttig? En kan iedereen het?
Wakker leer je nog altijd vijf keer efficiënter
De onderzoekers voerden hetzelfde protocol uit terwijl de proefpersonen wakker waren met tien keer minder herhalingen dan het slaapexperiment. Terwijl ze wakker waren, bleken proefpersonen vijf keer efficiënter te leren dan wanneer ze sliepen. Het langzame, impliciete leren dat we tijdens onze slaap kunnen doen, verschilt dus sowieso sterk van het snelle, expliciete leren dat we kunnen als we wekker zijn. We weten nog niet of slapend leren op lange termijn misschien betere resultaten kan opleveren en of het afhangt van individuele verschillen in geheugencapaciteit.
