Overmatig zweten (ook wel hyperhidrosis genoemd) maakt dat je bovengemiddeld transpireert. Normaal gesproken dient zweet om je lichaam af te laten koelen. Mensen met hyperhidrosis zweten echter zoveel, dat het de nodige hoeveelheid om je lichaam af te koelen ver overschrijdt. De meeste mensen met hyperhidrosis hebben dit voor het eerst als ze een tiener of twintiger zijn. Ongeveer één op de honderd personen in Nederland heeft last van overmatig transpireren.
Uiterlijke en lichamelijke kenmerken van overmatig zweten
Er zijn twee verschillende soorten van overmatig zweten:
- Gelokaliseerde hyperhidrosis.
- Gegeneraliseerde hyperhidrosis.
Gelokaliseerde hyperhidrosis komt het meeste voor. Het zweten is dan op meestal maar één plek, en bij dertig tot veertig procent van de mensen die aan overmatig zweten lijdt, betreft dit de oksels. Andere veelvoorkomende plekken zijn de handpalmen en de zolen van je voeten. Het gezicht komt dan weer een stuk minder voor. Een speciale vorm daarvan is gustatoire hyperhidrosis, waarbij voornamelijk je voorhoofd overmatig gaat zweten als je heet of scherp gekruid eten eet.
Bij gegeneraliseerde hyperhidrosis valt er niet per se een plek aan te wijzen, maar zweet je over je hele lichaam. Dit komt vaak door een ziekte, zoals hyperthyreoïdie, een infectie of suikerziekte. Gegeneraliseerde hyperhidrosis is meestal tijdelijk, want zodra je behandeld wordt aan een van deze ziektes, houden de zweetklachten ook op.
Omdat je op de meest ongewenste momenten overmatig transpireert, kan je je onzeker gaan voelen in het openbaar omdat bijvoorbeeld je voeten, handen, gezicht of oksels permanent vochtig zijn. Het kan dat je je gaat schamen om je in publiek te verschijnen, of naar je werk te gaan. Het kan zelfs lastig worden om normale dagelijkse bezigheden zoals boodschappen doen, te voltooien. Hoe onplezierig overmatig transpireren ook kan zijn, het brengt meestal geen onaangename geur met zich mee.
Oorzaken van Overmatig Zweten
Allereerst is hyperhidrosis erfelijk: als iemand uit je familie aan overmatig transpireren lijdt, is er drieëndertig tot vijftig procent kans dat jij ook hyperhidrosis krijgt. Een bepaalde klier in je lichaam, een eccriene klier, is in dat geval overactief en produceert meer zweet dan nodig is. Deze eccriene klieren bevinden zich overal op je lichaam, maar ze komen het meeste voor op je handpalmen, voetzolen en oksels.
Naast de overactieve eccriene klier als algemene oorzaak, zijn er ook een aantal oorzaken voor hyperhidrosis, die ook gelden voor normaal transpireren. Zo kan lichaamsbeweging een boosdoener zijn, maar ook het feit dat het buiten koud of juist heel warm is. Hyperhidrosis kan aangewakkerd worden door bepaalde emoties, zoals stress en angst of andere sterke gevoelens. Door bepaalde dranken (zoals koffie, alcohol en thee) of bepaald voedsel (scherp, sterk gekruid voedsel) kan je ook overmatig gaan transpireren. Daarnaast ben je op bepaalde uren van de dag gevoeliger voor hyperhidrosis.
Behandeling van Overmatig Zweten aan de Oksels
Er zijn bepaalde middeltjes die je door middel van een roller of verstuiver op je huid kan smeren om overmatig transpireren tegen te gaan. Dit kan bijvoorbeeld aluminiumchloride zijn. Aluminiumchloride bestaat uit antitranspirantia. Het effect werkt echter helaas maar zo’n achtenveertig uur. Je moet het middel aanbrengen op de droge huid, en je moet eventueel je huid ook weer met koude lucht droogföhnen nadat je het middel hebt aangebracht.
Je kunt ook bepaalde medicijnen slikken om overmatig transpireren tegen te gaan. Zo is er anticholinergica. Anticholinergica, zoals het medicijn oxybutinine, bestrijdt de overactieve zenuwen die in verband staan met de zweetklieren. Helaas bestrijdt anticholinergica niet alleen die zenuwen, maar alle zenuwen in je lichaam. Nare bijwerkingen zijn daarom bijvoorbeeld een droge mond, verstopping en sufheid.
Een ander medicijn dat ook op alle zenuwen invloed heeft, maar minder nare bijwerkingen heeft, is de bètablokker. Bètablokkers zijn vooral handig om de angstige gevoelens en emoties in de hand te houden. Als de angst echt heel groot wordt, zijn anxiolytica een betere keuze. Anxiolytica zijn kalmeringsmiddelen, maar ook hier zijn weer veel bijwerkingen. Het wordt aangeraden anxiolytica niet te lang te gebruiken.
Wanneer een operatie nodig is…
Mochten de medicijnen niet werken, kun je ook overgaan tot een operatie. Je hebt drie opties qua operaties die overmatig transpireren tegengaan.
1. Sympathectomie
De eerste is sympathectomie. Hierbij worden de zenuwen die in verband staan met de overactieve zweetklieren doorgesneden of geblokkeerd. Eerst probeert men altijd het blokkeren, maar dit werkt maar één tot twee jaar lang, in tegenstelling tot doorsnijden, wat een vrij permanente oplossing is.
2. Curettage
De tweede optie qua operatie is curettage. Hierbij worden de zweetklieren in hun geheel verwijderd. Het is echter mogelijk dat er toch nog iets achterblijft, waardoor je blijft overmatig transpireren. Daarnaast kan genezing lang en moeizaam verlopen.
3. Excisie
De derde optie is excisie. Bij excisie worden de zweetklieren weggesneden, maar de huid ook. Bij de oksels wordt vaak voor excisie gekozen, omdat het lelijke littekens achterlaat die in de oksels minder goed te zien zijn.
